معرفی و دانلود کتاب دعوت به فلسفه

معرفی کتاب دعوت به فلسفه

سیری جذاب در جهان بی‌کران دانش و حکمت... ویل دورانت، مورخ و متفکر فقید آمریکایی، در کتاب دعوت به فلسفه، با زبانی روشن و استوار و همه‌فهم، به توضیحِ ضرورت پرورش تواناییِ فلسفه‌ورزی در آدمیان پرداخته و ضمن این کار، برخی از مهم‌ترین آرای خود در باب مسائل بنیادین معرفت‌شناختی و متافیزیکی را، بیان داشته است.

درباره کتاب دعوت به فلسفه

«شاعری پس از آشویتس، بربریت و توحش است.»

تئودور آدورنو (Theodor W. Adorno)، فیلسوفِ شهیر آلمانی، با بیان جمله‌ی فوق، طعنه‌ای جانکاه به تمام تلاش‌های به اصطلاح فرهنگیِ انسانِ مترقی زده است. او با حُکم به این‌که اشتغال به شعر و شاعری، در جهانی که اردوگاهِ مرگی نظیر آشویتس را به خود دیده، امری ناانسانی و مغایرِ اخلاق است، به واقع این مطلب را بیان کرده که تمام دستاوردهای فرهنگ چندهزارساله‌ی بشری عملاً هیچ سود و منفعتی در پی نداشته است. آدورنو مشخصاً از «شاعری» سخن گفته، اما با توجه دقیق به کلیت نظریات انتقادی او، درمی‌یابیم که مُراد او از شعر، مجازاً تمام اشکالِ فعالیت فرهنگی بوده است. حال حق داریم از خود چنین بپرسیم که در صورت موافقت با گفته‌ی آدورنو، چگونه می‌توانیم کار خود وی در مقام فیلسوفی را که پس از آشویتس به نظرورزی پرداخته، توجیه کنیم؟ زیرا اگر اشتغال خاطر ما به شعر و شاعری در جهانی چنین خونبار، مصداقِ بربریت و توحش باشد، اشتغال خاطرمان به فلسفه نیز، جز این نخواهد بود. آدورنو در مجموعه‌ی آثار گوناگون خویش، مستقیم و غیرمستقیم به این سوال پاسخ گفته است. ما امّا مایلیم پاسخی را با شما در میان بگذاریم که می‌توان از لابه‌لای اندیشه‌های متفکری دیگر بیرون کشید. این متفکر، ویل دورانت (Will Durant) نام دارد؛ هم‌او که اغلب ما وی را به عنوان مؤلف مجموعه‌ی ارزنده‌ی «تاریخ تمدن» می‌شناسیم.

ویل دورانت در یکی از کتاب‌های ارزشمند خویش با عنوان دعوت به فلسفه (An Invitation to Philosophy)، به طور ضمنی و البته، به روشی بس متفاوت با آدورنو، به همان مسئله‌ای پرداخته که فیلسوف آلمانی علناً مطرح ساخته بود. هدف دورانت در تمام بخش‌های کتاب دعوت به فلسفه، پاسخ گفتن به پرسش‌های بنیادینی از این دست بوده است: فلسفه‌ورزی در جهان امروز، به چه کار ما می‌آید؟ مگر نه این‌که فلسفه باید بیش از هر چیز در خدمت تحقق سعادت بشری باشد، و مگر نه این‌که این حیطه از دانش و معرفت، تا به امروز در نیل به این هدف ناکام بوده است؟ پس چرا باید کماکان بشر را به فلسفه و فلسفه‌ورزی دعوت کنیم؟ آیا ممکن است که روزی فلسفه از خود اعاده‌ی حیثیت کند؟ و این‌که آیا اساساً به چنین اعاده‌ی حیثیتی نیاز دارد؟...

پاسخ‌هایی که ویل دورانت به پرسش‌های فوق داده، چهارچوب اساسی‌ِ کتاب دعوت به فلسفه را ساخته است. دورانت در این اثر که عنوان فرعی «عشق به حکمت و جستجوی راه‌های نو در فلسفه» را بر خود دارد، به دفاع از شأن فلسفه پرداخته و دامان آن را از اتهاماتی نظیرِ بی‌ثمری، بی‌معنایی و خطرآفرین بودن، زدوده است. دورانت در این کتاب خواندنی، با بهره‌گیری از زبانی ساده و روشن که خاص او در تمام نوشته‌هایش است، به ما نشان می‌دهد که از قضا هیچ حیطه‌ای از تفکر بشریْ پرثمرتر، بامعناتر و البته، اطمینان‌بخش‌تر از فلسفه‌ی اصیل و راستین نیست. بنابراین، نه تنها نباید از فلسفه نومید شد، بلکه باید با جدیّت تمام دعوت به فلسفه نمود. چرا که اگر راه نجاتی برای بشر متصور باشد، آن راه جز از مجرای تفکرورزیِ نقادانه‌ی فلسفیْ یافته (یا چه بسا، ساخته) نخواهد شد.

کتاب دعوت به فلسفه مناسب چه کسانی است؟

عموم علاقه‌مندان به مباحث فلسفی می‌توانند خود را مخاطب ویل دورانت در کتاب دعوت به فلسفه بدانند.

با ویل دورانت بیشتر آشنا شویم

ویلیام جیمز دورانت در سال 1885، در ایالت ماساچوست آمریکا، دیده به جهان گشود. او فیلسوف و متفکری برجسته بود که با نگارش مجموعه‌ای یازده جلدی، موسوم به «تاریخ تمدن»، نام خود را به عنوان یکی از برجسته‌ترین مورخین معاصر مطرح ساخت. دورانت در مجموعه‌ی مذکور، با پیروی از روش‌شناسی‌ای نوین در کار تاریخ‌نویسی، سیر ظهور و تکوین تمدن انسانی را به روشنی و تفصیلِ هرچه تمام‌تر شرح داد. دورانت علاوه بر کتاب تاریخ تمدن، آثاری نیز در زمینه‌ی فلسفه به رشته‌ی تحریر رساند، که از میان مهم‌ترینِ آن‌ها می‌توان به دو کتابِ «درباره معنی زندگی» و «لذات فلسفه» اشاره کرد.

گفتنی است که دورانت در طول عمر پربار خود، توفیق یافت که افتخارات فراوانی، از جمله جایزه‌ی پولیتزر و مدال آزادی، را از آن خویش سازد. او سرانجام به سال 1981 از دنیا رفت.

در بخشی از کتاب دعوت به فلسفه می‌خوانیم

چطور شد که فلسفه از زمان بیکن و اسپینوزا به چنین حال زار و نزاری دچار شد و بر بستر مرگ افتاد؟ علتش بیشتر معرفت‌شناسی بود؛ یعنی نوعی نگاه الاهیاتی و مدرسی به معرفت، نگاهی فنی و غامض؛ و بحث‌های رازآمیز و نامفهوم راجع به وجود جهان خارجی. هوشی که می‌توانست فیلسوف‌پادشاه بسازد، حالا سرگرم بحث و جدل بر سر این شده بود که آیا ستاره‌ها و دریاها و باکتری‌ها و همسایه‌ها وقتی ادراک نمی‌شوند، باز وجود دارند یا نه. دویست و پنجاه سال این بازی موش و گربه ادامه داشت، بدون اینکه نتیجۀ ملموسی برای فلسفه یا زندگی داشته باشد یا دردی از کسی، مگر چاپخانه‌دار، دوا کند.

تقصیر همۀ این شرایط تا اندازه‌ای به گردن این جملۀ ساده و تا حدودی خام دکارت است که «من می‌اندیشم، بنابراین من هستم.» دکارت امید داشت فلسفۀ خود را با حداقل مفروضات شروع کند: او به کمک «شکِ روشی»، همۀ اعتقادات و حتی بدیهیات انسان‌ را زیر سؤال بُرد و سعی کرد نظام معرفتی منسجمی بر اساس مقدمۀ واحدِ «من می‌اندیشم، پس هستم» بسازد. کار بسیار خطرناکی بود؛ اینکه کسی همه‌چیز را بر دوش اندیشه بگذارد. شوخ‌طبع‌ها مطمئن بودند نتیجۀ این حرف دکارت این است که وجود داشتن یک امتیاز اعیانی است! و بدبین‌ها هم طبیعی بود به این نتیجه برسند که این حُکم، همۀ جنسیت‌ها را نه‌تنها از روح (کاری که واینینگر17 کرد) بلکه از واقعیت تهی می‌کرد.

اما آسیب اصلی را فلسفه دید. چون اینکه کسی فکر کند تمام بنایِ شرح و تفسیر جهان را می‌تواند تنها با تکیه بر فکر خودش بسازد چنان دشواری‌ها و آشفتگی‌هایی به بار می‌آورد که تلاش‌ها و ظریف‌کاری‌های ده نسل از متخصصان معرفت‌شناسی هم برای زدودن آن‌ها تقریباً بی‌ثمر است. اولاً این «من» یا «خویشتن» دکارت، «روحی» معنوی و غیرمادی تلقی شد. خُب، بدن از قرار معلوم فقط در تماس با بدن‌های دیگر می‌تواند به حرکت دربیاید. ولی این روح غیرمادی و بی‌جسم چگونه می‌تواند بر اجزای مولکولی مغز اثر بگذارد؟

فهرست مطالب کتاب

منابع
مقدمه
بخش اول: بررسی فلسفه
فصل اول: شکست و توانایی فلسفه
فصل دوم: رویکردی به فلسفه
بخش دوم: آموزش فلسفه به کمک نمونه‌ها
فصل سوم: کنفوسیوس، راز چین
فصل چهارم: سقراط، اولین شهید فلسفه
فصل پنجم: افلاطون و جستجوی زیبایی
فصل ششم: جوردانو برونو
بخش سوم: به سوی یک فلسفۀ زندگی
فصل هفتم: معنی زندگی واقعاً چیست؟
فصل هشتم: فلسفه چیست؟
فصل نهم: فلسفه‌ای برای روزگار ما
سخنانی که باید با آن‌ها زندگی کرد (فقط برای فیلسوفان بسیار جوان)