معرفی و دانلود کتاب جایگاه انسان در شعر فریدون مشیری و نزار قبانی

معرفی کتاب جایگاه انسان در شعر فریدون مشیری و نزار قبانی

کتاب جایگاه انسان در شعر فریدون مشیری و نزار قبانی نوشته‌ی فاطمه پاکرو و حمید صادقی، به شباهت‌ها و تفاوت‌های مفاهیم انسان‌گرایانه در سروده‌های فریدون مشیری، شاعر معاصر ایران و نزار قبانی، شاعر معاصر سوری می‌پردازد.

انسان در دوران معاصر، در پی آن است که تبعیضات ناحق گذشته را بر هم زند و نابرابری‌ها را از میان بردارد و جهان انسانی مبتنی بر عدالت را جایگزین آن نماید. انسان تجربه دیده و زجر کشیده قرن ما نداهای تازه سر می‌دهد، نداهای که می‌خواهد اساس جدایی‌ها و صف‌بندی‌ها و تبعیضات ظالمانه گذشته را از بین ببرد، بساط نابرابری‌ها را نابود کند و یگانگی و برادری انسانی را جایگزین آن کند.

انسان‌گرایی یکی از مفاهیم مهم در ادبیات امروز می‌باشد. در ادبیات و اشعار شاعران به انسانیت، ارزش انسان و کرامت پرداخته شده است. فاطمه پاکرو و حمید صادقی در این کتاب، انسان‌گرایی را در شعر دو شاعر معاصر یکی ایرانی و دیگری عرب مورد بررسی قرار داده‌اند تا از این راه ادبیات معاصر ایران و عرب نیز به عنوان دستاوردهای فرهنگی مشترک مورد بررسی قرار گیرند.

مسئله‌ی مهم این است که بدانید مفهوم انسان و انسان گرایی در میان شاعران و اندیشمندان ایران و عرب چگونه بوده که بررسی این مسئله کاری زمان‌بر و پر هزینه است. بنابراین از هر کدام از این دو سرزمین، یک شاعر که می‌تواند نماد به کارگیری مفهوم انسان‌گرایی در شعر معاصر باشد، برگزیده شده و این مفاهیم در شعر آنان با یکدیگر مورد نقد و تطبیق قرار داده شده تا از این رهگذر ادبیات معاصر ایران و عرب نیز به عنوان دستاوردهای فرهنگی مشترک (که همواره به مفهوم انسان گرایی توجه داشته است) مورد مقایسه‌ی تطبیقی قرار گیرند.

در بخشی از کتاب جایگاه انسان در شعر فریدون مشیری و نزار قبانی می‌خوانیم:

در اصل معنای انسان در مفهوم اُنس، اُلفت گرفتن و وابسته شدن است: «اِنسان به کسرِ اوّل، به معنی آدمی و مردمک چشم (غیاث) است؛ و فلاسفه آن را به «موجود سخن گویِ میرنده» تعریف کرده‌اند. و اصل آن را از اُنس به ضمّ اوّل است که به معنی الفت گرفتن و ظاهر شدن است.» (حلبی، 55:1371)

از دیدگاه متکلمان، انسان، همین بدن است که از نطفه پدیدار می‌گردد؛ و از جهتی دیگر، یا جسمانی است و یا روحانی و یا مرکب از این دو: «انسان عبارت از همین بدن عنصری است و آن عبارت از اجزایی است که از نطفه حادث می‌گردد؛ به عبارت دیگر، چیزی را که هر انسانی با گفتن «أنا» یا «من» بدان اشاره می‌کند، یا جسم و جسمانی است، یا جسم و جسمانی نیست، یا مرکب از این اقسام است (=ترکیب دوگانه یا سه‌گانه دارد). متکلمان غالباً گمان می‌کنند که این «من» جسم است و آن عبارت از «همین بنیه محسوس» است. و برخی دیگر گویند:حقیقتِ آدمی عبارت از شکل بدن و خطوط ویژه چهره و تألیفات اجزاء بدن اوست.» (همان)

فلاسفه قدیم، عقل را جوهره وجودی انسان می‌دانستند و ظواهر او را جزئی از شخصیت او نمی‌پنداشتند و در حقیقت؛ حالت‌های درونی انسان را مبنای ارزش و مقام او قرار می‌دادند، اما در نظر فلاسفه جدید روح، حقیقت وجودی انسان است.

با وجود اینکه، هر فیلسوفی در مورد مسأله دوگانگی شخصیت انسان مطابق نظام فلسفی خود سخن گفته است، (اما) می‌توان گفت، آنچه ابن‌سینا بیان کرده، دربردارنده همه اندیشه‌هایی است که پیش از او وجود داشته و یا پس از وی پدید آمده است. ابن‌سینا می‌گوید: «انسان مرکب از جسم و روح است، و جسم غیر از روح است، زیرا فانی، غافل و مادی است و حال آنکه در آدمی چیزی وجود دارد که حرکت دهنده همین جسمِ فانی و غافل است، و آن نفس است.» (همان، 59)

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: مبانی نظری
فصل دوم: مبانی تاریخی
فصل سوم: فریدون مشیری و نزار قبانی
فصل چهارم: مقایسه مضامین انسان گرایانه در شعر دو شاعر