معرفی و دانلود کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت

معرفی کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت

کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت نوشته‌ی حمید نادری، اثری کاربردی است که با زبانی ساده و روان، به بررسی مهارت‌های ضروری برای اندیشیدن دقیق، منطقی و تصمیم‌گیری آگاهانه می‌پردازد. نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا مفاهیم تفکر انتقادی را با مهارت قاطعیت پیوند دهد و نشان دهد چگونه افراد می‌توانند با تحلیل واقع‌بینانه‌ی موقعیت‌ها، بدون تعصب یا تردید، تصمیماتی قاطع و مؤثر بگیرند.

درباره‌ی کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت

تفکر انتقادی فرآیند منظم، منطقی و هدفمند اندیشیدن است که طی آن فرد با تحلیل، ارزیابی و بازبینی اطلاعات و استدلال‌ها، به قضاوتی آگاهانه، منطقی و بی‌طرفانه می‌رسد. این نوع تفکر شامل پرسشگری، تشخیص تعصب، سنجش اعتبار منابع و توانایی بررسی دیدگاه‌های مختلف است. سابقه‌ی تفکر انتقادی را به سقراط می‌رسانند و مبانی آن را از دوران کلاسیک تا رنسانس، عصر روشنگری و دوران معاصر پیگیری می‌کنند. در کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت، حمید نادری این مفهوم را تعریف می‌کند و پس از شرح پیشینه‌ی آن در قرون گذشته به نظریات معاصر در این باره می‌پردازد.

تفکر انتقادی یکی از مهارت‌های اساسی برای زندگی در دنیای پیچیده و اطلاعات‌محور امروز است. این نوع تفکر به فرد امکان می‌دهد تا از میان حجم عظیمی از اطلاعات، داده‌های معتبر را شناسایی کرده، استدلال‌ها را تحلیل کند و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و منطقی داشته باشد. پرورش تفکر انتقادی به‌ویژه در نظام آموزشی، نقش مهمی در تربیت شهروندانی مسئول، خلاق و تحلیلگر دارد. افراد فاقد این مهارت، معمولاً در مواجهه با اخبار جعلی، تعصب‌ها، یا تبلیغات گمراه‌کننده دچار خطای فکری می‌شوند. بر اساس همین ضرورت، در کتاب تفکر انتقادی و قاطعیتْ فصلی به پرورش مهارت‌های تفکر انتقادی اختصاص یافته است. نویسنده در این بخش مؤلفه‌های کلاسی مبتنی بر این اصل را بر می‌شمارد، ویژگی‌های لازم برای معلم این کلاس را توضیح می‌دهد و در نهایت تکالیف و آزمون‌هایی را معرفی می‌کند که از طریق آن‌ها می‌توان این مهارت را در افراد پرورش داد و آن‌ را آزمود.

این کتاب را انتشارات شاپرک سرخ منتشر کرده است.

کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان، استادان و پژوهشگران علوم انسانی و اجتماعی یا مدیران و رهبران سازمان‌ها که به دنبال درک مهارت‌های تفکر انتقادی هستند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

در بخشی از کتاب تفکر انتقادی و قاطعیت می‌خوانیم

بدون تردید برتراند راسل یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان تاریخ فلسفه به شمار می‌آید و در حوزه تعلیم و تربیت نیز دیدگاه‌هایی دارد. از نگاه او، شتاب رشد و پیشرفت روز افزون علوم در عصر تکنیک هر چند به ظاهر یک معجزه بزرگ است، اما در واقع تمدن چندین هزارساله بشر را به طور جدی تهدید می‌کند. شکافی که میان علم و خرد ایجاد شده است، این عصر را به پراضطراب‌ترین عصر در تاریخ بشریت تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، راسل معتقد است تنها از طریق دگرگون کردن خرد عامه به وسیله تعلیم و تربیت می‌توان به آینده بشریت امیدوار بود. تفکر انتقادی یکی از آرمان‌های برتراند راسل در حوزه تعلیم و تربیت است به زعم او، آموزش و پرورش اغلب، ذهنیت توده‌ای را ترغیب و تشویق می‌کند که همراه با تعصب و کوته فکری است و ناتوان از پرورش عادت انتقادی ذهن. برتراند راسل ما را از تعصب و جزمیت برحذر می‌دارد؛ در عین حال، معتقد است به شک‌گرایی هم نیست و معتقد است که دریافت حقیقت گرچه دشوار است، اما غیرممکن نیست. به عقیده راسل، تفکر انتقادی دربردارنده یک مجموعه وسیع از مهارت‌ها، منش‌ها و نگرش‌هایی است که با هم چنین فضیلتی یعنی تفکر انتقادی را تشکیل می‌دهند.

باورهای معرفت شناختی از جمله تمایلات عمده‌ی تفکر انتقادی محسوب می‌شود. پژوهشگران نشان داده‌اند که این عقاید بر تفکر و یادگیری فراگیران تأثیر زیادی دارد. پری نخستین فردی بود که درباره‌ی این باورها، سخن گفت. او بر اساس پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌هایی که در دانشگاه هاروارد انجام داد، خاطرنشان کرد که تعداد زیادی از دانشجویان سال اول معتقدند که دانش، آسان، خطی و قطعی است و به وسیله‌ی استادان منتقل می‌شود. با گذر زمان و در آستانه‌ی فارغ التحصیلی این دانشجویان در می‌یابند که دانش پیچیده و غیرقطعی است و با استدلال و مدارک تجربی به دست می‌آید.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: مبانی نظری تفکر انتقادی
1- تاریخچه
2- معنا و تعریف تفکر انتقادی
3- مبانی تفکر انتقادی
الف) اندیشه‌های دوره‌ی کلاسیک
ب) اندیشه‌های دوره‌ی رنسانس
ج) عصر روشنگری
د) اندیشه‌های معاصر
4- نظریه‌پردازان تفکر انتقادی
الف) نظریه مکتب فرانکفورت
ب) نظریه ریچارد پل
ج) نظریه رابرت انیس
د) نظریه برتراندراسل در مورد تفکر انتقادی
5- باورهای معرفتی در تفکر انتقادی
6- تفکر انتقادی به عنوان یک محصول یا فرآیند
7- آموزش مبتنی بر تفکر انتقادی
الف) تفکر انتقادی در جامعه
ب) چرا فقدان تفکر انتقادی؟
ج) پرورش تفکر انتقادی
8- پرورش مهارت‌های تفکر انتقادی
9- مؤلفه کلاس درس مبتنی بر تفکر انتقادی
الف) ویژگی معلم
10- پنج نوع تکالیف نوشتاری برای تفکر انتقادی
الف) تهیه خلاصه‌های کوتاه
ب) تهیه مقاله‌های تجزیه و تحلیلی کوتاه
ج) انجام تمرینات حل مسأله با استفاده از رسانه‌های عمومی
د) اجرای پروژه‌های خارج از کلاس
ه) توجه به شبیه‌سازی
11- سنجش تفکر انتقادی
12- شیوه‌های سنجش تفکر انتقادی
الف) سؤالات چندگزینه‌ای
ب) چندرتبه‌ای
ج) آزمون‌های انشایی و بازپاسخ
د) خود گزارشی
ه) نقشه‌ی مفهومی
ی) سرفصل
13- ابزارهای سنتی سنجش تفکر انتقادی
الف) سنجش تفکر انتقادی واتسون گلاسر
ب) آزمون تفکر انتقادی کُرنل
ج) آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا
د) آزمون فرآیندهای شناختی سطح بالا رُز
ه) آزمون مهارت‌های استدلال نیوجرسی
ی) آزمون انشایی تمایلات تفکر انتقادی انیس ویر
14- مسائل و مشکلات سنجش تفکر انتقادی
15- موانع تفکر انتقادی
الف) تفکر سیاه و سفید
ب) تمایل به خودمحوری
ج) قضاوت عجولانه و سریع
د) ارزیابی بر اساس احساسات و برداشت‌های حسی اولیه
ه) قضاوت بر اساس قوانین خشک و غیر قابل تغییر
16- اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات
17- تعقل و تفکرانتقادی در منابع اسلامی
18- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی
19- مقابله با انتقاد
20- واکنش به انتقاد
21- انتقاد از خود
22- انتقاد کردن از دیگران
فصل دوم: مبانی نظری قاطعیت
1- تاریخچه
2- معنا و تعریف قاطعیت
3- مفهوم جرات‌ورزی
الف) رفتار منفعلانه
ب) رفتار پرخاشگرانه
ج) رفتار همراه با جرأت‌ورزی
4- جرأت‌ورزی (قاطعیت) در نظریات روانشناسی
الف) نظریه تحلیل تبادلی
ب) روانشناسی مثبت‌نگر
ج) نظریه دلبستگی
د) نظریه رفتارگرا
5- تکیه‌گاه (اهرم) قاطعیت
6- مؤلفه‌های جرأت‌ورزی (قاطعیت)
الف) محتوا
ب) عناصرپنهان
ج) فرآیند
د) پاسخ‌های غیرکلامی
7- مهارت‌های قاطعیت
الف) زبان بدن
ب) زبان بدن رفتار منفعلانه
ج) زبان بدن فرد پرخاشگر
د) زبان بدن در فرد قاطع
8- شخصیت قاطع
9- ویژگی‌های اشخاص جرأت‌ورز
10- قاطعیت منفی
11- قاطعیت و سلامت روان
12- مزایای روانی قاطعیت
13- حقوق اولیه قاطعیت
الف) با او به احترام رفتار شود
ب) نظرات و احساسات خود را بیان کند
ج) اهداف و مقاصد خود را تنظیم نماید
د) درخواستی را رد کند و جواب نه بدهد
ر) خواسته‌های خود را درخواست کند
س) اشتباه کند
ف) مستقل از حسن نیت دیگران قاضی رفتارهای خود باشد
و) آنچه را که برایش هزینه می‌کنند بدست آورند
ه) نظر خود را عوض کنند
ی) تصمیم بگیرند که قاطع باشند یا نه
14- سبک‌های پاسخ‌دهی
الف) سبک‌پذیری سلطه
ب) سبک قاطعیت
ج) سبک پرخاشگری
15- رفتارهای قاطعانه
16- اهداف آموزش قاطعیت
17- با چه کسانی می‌توانید با قاطعیت رفتار کنید؟
18- کارهایی که برای قاطع بودن، نباید انجام دهیم
19- چند فعالیت برای تمرین رفتار قاطع
تمرین شماره 1
تمرین شماره 2
تمرین شماره 3
تمرین شماره 4
تمرین شماره 5
منابع