معرفی و دانلود کتاب تاریخ سیاسی زنان: مبارزه طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان

معرفی کتاب تاریخ سیاسی زنان: مبارزه طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان

چه نسبتی میان آرای مارکسیست‌ها در باب زنان، و نظریات فمینیستی در این باب وجود دارد؟ آیا می‌توان پیوندی میان مارکسیسم و فمینیسیم برقرار نمود؟ تونی کلیف در کتاب تاریخ سیاسی زنان به تأمل در باب این دو پرسش مهم و اساسی پرداخته است.

درباره کتاب تاریخ سیاسی زنان

پس از دوران روشنگری، در پی تلاش فیلسوفان برجسته‌ی این عصر در راستای مطرح ساختنِ مسئله‌ی حق و شأنِ انسانی، و دفاع از آرمان‌های جهان‌شمول اومانیستی در برابر ایدئولوژی‌های واپس‌گرایِ زمانه، مسئله‌ای که می‌توان آن را مسئله‌ی «ستم» نامید، در مرکز توجه فیلسوفان و متفکران قرار گرفت. مسئله‌ی ستم را چگونه می‌توان صورت‌بندی کرد؟ نمی‌توان به این پرسش پاسخی ساده و سرراست ارائه کرد. اما اگر مخرج مشترکی از تمام پاسخ‌های ارائه‌شده به این پرسش بگیریم، و آن مخرج مشترک را در قالب بیانی کلی عرضه کنیم، می‌توانیم چنین بگوییم: اساسِ تمدن (در این بافتار مقصودْ تمدنِ غربی‌ست)، بر پایه‌ی ستمِ گروهی بر گروهی دیگر استوار است. گروه‌های تحت ستم، بسته به گفتمانی که متفکران گوناگون در دلِ آن نظرورزی کرده‌اند، شامل اقلیت‌های جنسی، ملت‌های تحت استعمار (در گفتمان پسااستعماری)، کارگران (در گفتمان مارکسیسیتی) و البته، زنان (در گفتمان فمینیستی) می‌شوند.

دو ایدئولوژی دوران‌سازِ عصر نوین، یعنی مارکسیسم و فمینیسیم، هر یک با برگزیدن چشم‌اندزای خاص، مسئله‌ی ستم را در کانون رهیافت‌های نظری خویش قرار داده‌اند، و از این طریق، نسخه‌ای عملی برای رهایی‌بخشی تدوین نموده‌اند. در نسخه‌ی مارکسیستی، رهایی کارگران از بند استثمار سرمایه‌داران به مثابه‌ی پیش‌شرط رهایی انسان قلمداد شده است، و در نسخه‌ی فمینیستی، رهایی زنان از یوغ ستمِ جامعه‌ی مردسالار، شرط اساسی آزادی انسان تلقی گشته است. آیا می‌توان از بحث‌های مارکسیستی در باب شرایط رهایی طبقه‌ی کارگر، پُلی به بحث‌های فمینیستی در باب ستم تاریخی علیه زنان زد؟ تونی کلیف کتاب تاریخ سیاسی زنان (Class Struggle and Women's Liberation) را در راستای پاسخ گفتن به این پرسشِ حساس به رشته‌ی تحریر درآورده است.

در کتاب تاریخ سیاسی زنان، فعالیت‌های رهایی‌بخشِ زنان در طول تاریخ معاصر غرب، از چشم‌اندازی چپ‌گرایانه تحلیل و بررسی شده است. تونی کلیف بر آن بوده تا نشان دهد که این فعالیت‌ها، هرگاه با عطف توجه به پیش‌فرض‌های مارکسیستی به انجام رسیده‌اند، قرین با موفقیت بیشتری بوده‌اند. تز بنیادین کلیف از این قرار است: ستمی که در جوامع بورژوایی بر زنان می‌‌رود، از ستم بنیادین‌تری که بر طبقات محروم جامعه اعمال می‌شود، تفکیک‌پذیر نیست. به عبارتی، ستم بر زنان در این جوامع، برآیند و محصولِ ستم بر طبقات فرودست است. پس بهترین نظریه‌ی فمینیستی، نظریه‌ای‌ست که با اصول مارکسیستی همخوان و مطابق باشد.

در کتاب تاریخ سیاسی زنان به مباحث تاریخی، فلسفی، جامعه‌شناختی و سیاسی بسیاری پرداخته شده است. مطالعه‌ی این اثر مستلزم برخورداری از پیش‌زمینه‌ای کلی و حداقلی در باب تاریخ تفکر در جهان غرب است.

کتاب تاریخ سیاسی زنان توسط نیکزاد زنگنه به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی نشر افکار در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب تاریخ سیاسی زنان مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث حوزه‌های فلسفه‌ی سیاسی، تاریخ و جامعه‌شناسی، مخاطبین اصلی کتاب تاریخ سیاسی زنان از تونی کلیف به شمار می‌روند.

با تونی کلیف بیشتر آشنا شویم

تونی کلیف (Tony Cliff) فعال سیاسی چپ‌گرا بود که به سال 1917 در خانواده‌ای یهودی از ساکنانِ فلسطین به دنیا آمد، و به سال 2000 از دنیا رفت. او به سال 1947 رخت سفر به بریتانیا بست و بعدها به یکی از رهبران برجسته‌ی حزب کارگران سوسیالست در این کشور بدل شد. کلیف سرسپرده‌ی ولادیمر لنین، نخستین رهبر اتحاد جماهیر شوروی بود، و آرای او را در باب تاریخ و انقلاب ترویج می‌کرد. او همچنین، دلبسته‌ی نظریات تروتسکی، از دیگر رهبران انقلاب 1917 روسیه بود.

از میان آثار تونی کلیف می‌توان به عناوینی چون «تاریخ سیاسی زنان» و «رزا لوکزامبورگ» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب تاریخ سیاسی زنان: مبارزه طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان می‌خوانیم

انقلاب انگلیس در اواسط قرن هفدهم، سپیده‌دم آزادی‌خواهی زنان بود. این انقلاب زنان دهقان و کارگر را به عرصه‌ی تاریخ کشاند و مسائل بنیادین بسیاری را درباره‌ی ساختار جامعه مطرح کرد که یکی از آن‌ها جایگاه زنان بود. آن دسته از فرقه‌های مذهبی و سیاسی‌ که در زمان انقلاب و جنگ داخلی از گوشه و کنار سر برآورده بودند، برای زنان جذابیت ویژه‌ای داشتند. برخی از فرقه‌ها به آن‌ها حقوق برابر دادند. اخلاقی نوین که شامل نوعی اخلاق جنسی جدید بود، شکوفا شد. اما شکل‌گیری وحدت جدیدی میان بورژوازی پیروزمند و اشرافیت قدیمی که منجر به احیای سلطنت مطلقه، ارباب‌ها و اسقف‌ها شده بود، انقلاب را در میانه‌ی راه متوقف کرد و باعث شد که شکوفه‌های آن به طرز غم‌انگیزی به سرعت پژمرده شوند. ایده‌های نوینی درباره‌ی برابری زنان و اخلاق جنسی بین تندروهای اردوگاه انقلابی شکل گرفت. «مساوات‌طلبان»، «حفاران» و «رانتر‌ها» از میان همین مردمان سر برآوردند.

مساوات‌طلبان که خود را به‌عنوان «گروه‌های میانی مردم» می‌دیدند، نماینده‌های دهقان‌ها و صنعت‌گران خوداشتغال بودند. آن‌ها از تمرکز قدرت اقتصادی در دستان ثروتمندان ناخشنود بودند و استقلال اقتصادی - یعنی تملک ادوات تولید مانند ابزار، ماشین‌های بافندگی دستی، گاوآهن و به ویژه خودِ زمین - را نوعی آزادی بشری بنیادی می‌دانستند. مساوات‌طلبان به دنبال جامعه‌ای بودند که از تولیدکنندگان آزاد، مستقل و کوچک تشکیل شده باشد. آن‌ها تمام عناصر استثمارگر جامعه یعنی زمین‌داران، نجیب‌زاده‌ها، سلطنت مطلقه، روحانی‌ها و وکلا را محکوم می‌کردند. کلید دستیابی به برابری از نگاه آن‌ها، برابرسازی قدرت سیاسی از طریق الغای شروط مالکیت برای رأی دادن، دایر کردن حوزه‌های انتخاباتی و انتخابات سالانه بود. مساوات‌طلبان برای مدتی تأثیر قابل‌توجهی روی نفرات ارتش کرامول داشتند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: تولد یک رویا
فصل دوم: انقلاب فرانسه
فصل سوم: زنان در کمون پاریس
فصل چهارم: جنبش زنان قرن نوزدهم در آمریکا
فصل پنجم: جنبش زنان سوسیالیست در آلمان
فصل ششم: مارکسیست‌های روسیه و کارگران زن
فصل هفتم: جنبش‌های زنان در انگلیس
فصل هشتم: داستان غم‌انگیز فرانسه
فصل نهم: انقلاب و ضدانقلاب در روسیه
فصل دهم: شکستِ پیروزی: جنبش آزادی‌خواهی زنان
فصل یازدهم: جنبش زنان در بریتانیا
فصل دوازدهم: ریشه‌های طبقاتی جنبش زنان
فصل سیزدهم: بقای خانواده
فصل چهاردهم: خانواده: پناهگاهی در یک دنیای بی‌رحم؟
فصل پانزدهم: مبارزه برای سوسیالیسم و آزادی زنان