معرفی و دانلود کتاب آگاهی: رویکردی علمی بر خودشناسی

معرفی کتاب آگاهی: رویکردی علمی بر خودشناسی

امروزه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که نداند مغز فرمانروای بدن است؛ اما با این وجود تنها عده‌ی اندکی از دانشمندان هستند که می‌توانند ادعا کنند مسیر پرپیچ‌وخمِ این هزارتوی شگفت‌انگیز را می‌‌شناسند. کتاب آگاهی: رویکرد علمی بر خودشناسی اثر فرزاد صباغ‌ پور، ما را با خود در سفری علمی همراه می‌کند و نشان می‌دهد که مغز چگونه در فرایند آگاهی، هوشیاری، خودشناسی و رسیدن به آرامش، به انسان کمک می‌کند.

درباره‌ی کتاب آگاهی: رویکرد علمی بر خودشناسی

برای چند لحظه چشم‌های خود را ببندید و سعی کنید به هیچ چیز فکر نکنید. دست خود را بر روی اشیا بکشید، اما آن‌ها را حس نکنید. گوش‌های خود را نگیرید، اما هیچ صدایی نشنوید. آیا موفق شدید؟ به احتمال زیاد پاسختان خیر است؛ زیرا مغز ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، ما را آگاه نگاه می‌دارد و اجازه نمی‌دهد ادراک خود نسبت به محیط پیرامون را از دست بدهیم.

اما باید دانست که این فرایند به‌سادگی صورت نمی‌گیرد. در هر لحظه، میلیون‌ها سینگال الکتریکی بین مغز و اعضای بدن ما در رفت‌وآمد هستند تا بتوانیم یک فنجان را ببینیم و آن را لمس کنیم. کتاب آگاهی: رویکرد علمی بر خودشناسی، عملکرد مغز در به‌وجودآمدن آگاهی و ادراک از محیط را با استفاده از دانسته‌های علمی و تخصصی، به زبانی ساده و شفاف ارائه کرده است.

فرزاد صباغ پور، کتاب خود را با معرفی یک بیماری عجیب به نام صرع غایب آغاز می‌کند. این بیماری که نتیجه‌ی اختلال در عملکرد مغز است، باعث می‌شود فرد برای چند دقیقه از وجود خود و هرچه در اطرافش می‌گذرد غافل شود. حتی ممکن است به روی زمین بیفتد و آسیب ببیند، اما متوجه آن حادثه نشود. ادراک یکی از فرایندهای پیچیده‌ی مغز است که پس از طی‌شدن سه مرحله‌ی آگاهی، هوشیاری و دسترسی آگاه به‌طور کامل انجام می‌شود. این سه مرحله آن‌چنان با سرعت پیش می‌روند که ما از آغاز تا سرانجام آن، هیچ وقفه‌ای را احساس نمی‌کنیم.

در کتاب آگاهی، تنها انسان‌ها نیستند که مورد بررسی قرار می‌گیرند، بلکه آگاهی حیوانات - با این تفاوت که قدرت اختیار و تفکر در آن‌ها وجود ندارد و رفتارهایشان غریزی است - نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. نخستین فردی که تحقیقاتی مدون و هدفمند را درباره‌ی چگونگی به آگاهی‌رسیدن بشر آغاز کرد، یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان علم زیست‌شناسی، یعنی چارلز داروین بود. او با مشاهده‌ی تفاوت رفتارهای گونه‌های مختلف حیوانات به این مهم دست یافت که فرق موجودات با یکدیگر، نتیجه‌ی تکامل و جهش‌های تدریجی است. داروین شامپانزه‌ها را به‌عنوان نمونه‌ی عینی این مسئله معرفی می‌کرد که ساختار ژنتیکی‌شان، تنها یک درصد با انسان‌ها متفاوت است.

فرزاد صباغ‌پور در کتاب آگاهی، علاوه‌بر برشمردن کارکردهای مغز، موضوعات تاریخی را نیز عنوان می‌کند؛ موضوعاتی همچون معرفی و شرح زندگانی افرادی که در دهه‌های گذشته از مغز و قدرت اختیارشان برای جنایت و شرارت سوءاستفاده کرده‌اند. کتاب حاضر در یکی از فصل‌های خود، تجربه‌ی عجیب و جالب دکتر جورج ریچی را که با معیارهای علمی قابل توجیه نیست، روایت می‌کند. دکتر ریچی در جوانی دچار ذات‌الریه می‌شود و می‌میرد. او با چشم خود می‌بیند که روحش آزاد است و کالبدی ندارد، اما هنگامی که مشغول پرواز در آسمان‌ها بوده، احیا می‌شود و به زندگی بازمی‌گردد.

کتاب آگاهی: رویکرد علمی بر خودشناسی به قلم فرزاد صباغ پور، از بیست فصل تشکیل شده و موضوعاتی همچون تجلی آگاهی در موجودات، فراروان‌شناسی، روان‌پزشکی و دژاوو را به‌طور کامل شرح می‌دهد. انتشارات پندار تابان کتاب حاضر را در سال 1402 منتشر کرده است.

کتاب آگاهی: رویکرد علمی بر خودشناسی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب حاضر به علاقه‌مندان به تحقیقات و نظریات علمی و دانشجویان رشته‌هایی همچون روان‌پزشکی، روان‌شناسی، عصب‌شناسی و ژن‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب آگاهی: رویکردی علمی بر خودشناسی می‌خوانیم

بر اساس برآورد زمین‌شناسان، حدود سه و نیم میلیارد سال پیش، یعنی بعد از گذشت حدود ده میلیارد سال از لحظه‌ی بیگ‌بنگ، روی کره‌ی زمین اولین ارگانیزم‌های تک‌سلولی سفر خودشان را از داخل آب اقیانوس‌ها آغاز کرده‌اند. تعدادی از این گونه‌های ظریف و فوق‌العاده قدیمی حیات، به‌صورت خرده‌سنگواره در استرالیا و آفریقای جنوبی یافت شده‌اند. اکثر آن‌ها به‌وضوح مشابه باکتری‌های امروزی هستند. مبدل شدن غبارها و گازهای بی‌جان کیهانی به جانداران بی‌شماری چون باکتری‌ها، آبزیان، خزندگان، پرندگان، پستانداران و انسان‌ها، که در سنگواره‌های موزه‌های سراسر دنیا بایگانی شده‌اند، هنوز هم برای دانشمندان به‌صورت معمایی لاینحل باقی مانده است. اما اگر فرضیه‌ی پنروز/همرآف اثبات شود، می‌شود مکانیزم ارتباطیِ بین آگاهی و ماده را، از لحاظ علمی به تمامی سطوح خلقت، یعنی جمادات، نباتات، حیوانات و انسان‌ها تعمیم داد.

در حقیقت، آگاهی در همه‌ی موجودات، اعم از جماد، نبات، حیوان و انسان وجود دارد و هریک از آن‌ها بنا بر مرتبه‌ی تکامل خودشان در سلسله‌مراتب خلقت و به درجات مختلف، سهمی از آگاهی دارند. اما این آگاهی در نهاد موجوداتی که هنوز به مرحله‌ی عقل و اختیار نرسیده‌اند، به جبر طبیعت و به‌طور غریزی برنامه‌ریزی شده است. مثلاً مورچه‌ها به‌طور غریزی از نحوه‌ی ساختن لانه‌شان آگاهی دارند و می‌دانند چطور خوراکشان را ذخیره کنند. جامعه‌ی مورچه‌ها به شکل غریزی دارای سیستم تقسیم کار، تعامل با یکدیگر و توانایی حل مشکلات بسیار پیچیده هستند. یا موش کور برحسب غریزه، از نحوه‌ی لانه‌سازی در زیر زمین به طرزی که آب باران در آن رسوخ نکند، آگاه است. همچنین لاک‌پشت‌های دریایی هرساله در مسافتی دور از ساحل تخم‌گذاری می‌کنند و بعد از پنهان کردن تخم‌ها در زیر ماسه برای جلوگیری از گزند دشمنان، مجدداً به اقیانوس برمی‌گردند و تا سال بعد به محل تخم‌گذاری مراجعه نمی‌کنند. در موعد مقرر، هزاران نوزاد لاک‌پشت از تخم درمی‌آیند، از زیر ماسه‌ها بیرون می‌آیند و بی‌هیچ انحرافی در مسیرشان، به‌طور غریزی راه دریا را در پیش می‌گیرند. طبق تحقیقاتی که دانشمندان به عمل آورده‌اند، پرندگان مهاجر با فعال‌سازی لایه‌ای از سیستم بینایی چشمشان، می‌توانند خطوط میدان مغناطیسی زمین را مشاهده کنند و با استفاده از همین توانایی، قادر به تشخیص خطوط مسیرهای بازگشت به آشیانه‌ی خود هستند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه ناشر
1. آگاهی
2. تجلی آگاهی در موجودات
3. پیدایش انسان
4. عدالت الهی
5. نقش ژنتیک در رفتار انسان
6. نقش افکار بر ژنتیک انسان
7. اختیار و سرنوشت
8. سوءاستفاده از اختیار
9. پراکندگی نگرش‌ها در علم روان‌شناسی
10. سرآغاز روان‌شناسی علمی
11. نگرش روان‌شناسی رفتارگرایی
12. نگرش روان‌شناسی شناختی
13. روان‌پزشکی
14. فراروانشناسی
15. دژاوو
16. تجربه‌ی خروج از بدن
17. شناخت صفت بدبینی در خود
18. شناخت صفت غرور و خودبینی در خود
19. شناخت صفت خودبرتر بینی در خود
20. شناخت صفت قضاوت در خود
منابع