معرفی و دانلود کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟: گزیده‌ی شعر لهستان در قرن بیستم

معرفی کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟: گزیده‌ی شعر لهستان در قرن بیستم

کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ گزیده‌ای از اشعار سه شاعر برجسته‌ی لهستانی، چسواو میوش، تادئوش روژه ویچ و زبیگنیف هربرت است که هر یک به نوبه‌ی خود تصویرگر وضعیت تاریخی، سیاسی و انسانی پیچیده‌ای‌اند که لهستان، پس از سال‌ها اشغال در جنگ جهانی دوم و دوران پس از آن تجربه کرده است. این مجموعه شعر، فرصتی است برای خواننده‌ای که می‌خواهد نه‌تنها با زیبایی زبان و تصویر شعر، بلکه با سوژه‌ی دردناک تاریخ و پیچیدگی تجربه‌های جمعی آشنا شود.

درباره‌ی کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟

پس از آنکه ارتش آلمان نازی در اول سپتامبر 1939 لهستان را اشغال کرد، دوره‌ای از فشار، سرکوب، ظلم و سانسور در این کشور آغاز شد که تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بسیاری برجای گذاشت. کشور لهستان که پس از جنگ جهانی اول (در نوامبر 1918) از امپراتوری تزاری، اتریش-مجارستان و آلمان جدا شده و دولت مستقل لهستان را تأسیس کرده بود، پس از مدتی آزادی سیاسی، تحت اشغال نازیسم قرار گرفت. پس از پایان جنگ جهانی دوم، چندان از این فشار کاسته نشد و لهستان با نفوذ اتحاد شوروی در اروپای شرقی، بار تازه‌ای از مشکلات سیاسی-اجتماعی، سانسور و خفقان را تجربه کرد. مجموع این تجربیات تاریخی، منجر به شکل‌گیری جریانی از ادبیات پساجنگ در این کشور شد و آثاری در شعر لهستان پدید آورد که تجربیات تاریخی بیش از نیم قرن اخیر این سرزمین را بازتاب می‌دادند.

چسواو میلوش (Czeslaw Milosz)، تادئوش روژه ویچ (Tadeusz Rozewicz) و زبیگنیف هربرت (Zbigniew Herbert) سه تن از مهم‌ترین شاعران ادبیات پساجنگ در لهستان هستند که در اشعارشان تاریخ این کشور را پس از دوره‌های جنگ و اشغال، کمونیسم و سانسور بازتاب می‌دهند. در کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ (?Co czynisz na gruzach katedry…, poeto) گزیده‌ای از اشعار این سه شاعر برجسته‌ی لهستان گرد آمده است.

بازتاب اشغال و جنگ در شعر لهستان

نام مجموعه شعر اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ از نام یکی از اشعار چسواو میوش گرفته شده است. چسواو میوش که برنده‌ی جایزه نوبل ادبیات است، در اشعار خود غربت لهستان را در زمان اشغال و جنگ و سلطه‌ی کمونیسم منعکس کرده و نام خود را به عنوان شاعر ملی لهستان ثبت کرده است. تادئوش روژه ویچ و زبیگنیف هربرت نیز هرچند زمینه‌ها و تجربیات متفاوت و منحصربه‌فرد خود را در شعر بازتاب داده‌اند، در نگاهشان به جهان، مضامین مشترکی دیده می‌شود: تجربه‌ی اشغال و جنگ، نابرابری و ظلم، پرسش از معنای انسان بودن، مقاومت اخلاقی در برابر قدرت‌های سیاسی و تلاش برای حفظ حقیقت و زبان در مواجهه با سانسور و ایدئولوژی از جمله تجربه‌های مشترک سه شاعر مجموعه اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ است.

در نهایت باید گفت، کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ گزیده‌ای از اشعار ادبیات پساجنگ لهستان است که نه فقط بیانگر احساسات زیبایی‌شناختی است، بلکه گواه زنده‌ی فاجعه‌های تاریخی و تأملات اخلاقی نیز هست. آنا مارچینوفسکا این اشعار را از زبان لهستانی به فارسی ترجمه کرده و به موازات آن میلاد کامیابیان ترجمه از نسخه‌ی انگلیسی به فارسی را بر عهده داشته است. کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ حاصل هم‌ازایی این دو ترجمه است. نشر خوانه با چاپ این کتاب، ترجمه‌ای منقح از این اشعار را برای خوانندگان فارسی‌زبان فراهم کرده است.

کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟ برای شما مناسب است اگر

• به اشعار اجتماعی و فلسفه با پرسش‌هایی درباره‌ی معنای زندگی، انسانیت، اخلاق در برابر قدرت، رابطه‌ی فرد و جامعه یا مسئولیت انسانی در مقابل تاریخ علاقه دارید.
• در زمینه‌ی ادبیات پساجنگ با محوریت تأثیرات جنگ جهانی دوم در کشورهای اروپایی مطالعه می‌کنید.
• دوست دارید با ادبیات اروپای شرقی و تجربه‌ی کمونیسم در این کشورها از نگاه شاعر آشنا شوید.

در بخشی از کتاب اینجا چه می‌کنی، شاعر؟: گزیده‌ی شعر لهستان در قرن بیستم می‌خوانیم

می‌خواستیم به گناهانمان اعتراف کنیم؛ اعتراف‌نیوش نبود.
ابرهای سفید گوشِ شنوا نداشتند و سرِ باد
شلوغ بود: دریایی می‌آشفت بعدِ دیگری.
توجّهِ جانوران را نتوانستیم جلب کنیم.
سگ‌ها ناامید توقّعِ امروُنهی داشتند؛
گربه‌ای به اقتضای طبیعتش بی‌قید خوابش برده بود.
انسانی از قرارْ نزدیک حوصله نمی‌کرد
چیزهایی بشنود از گذشته‌ی دور.
گفت‌وُگو با رفقا، حینِ نوشیدنِ قهوه و ودکا، دوامی نداشت
مگر تا پیش از آشکار شدنِ اوّلین نشانه‌ی ملال.
و پول دادنِ ساعتی بابتِ گوش دادن خفّت‌آور بود
به کسی که صرفاً مدرکی گرفته بود.
کلیساها، شاید کلیساها…
امّا به چه اعتراف می‌کردیم آن‌جا؟
به این‌که خودمان را خوش‌سیما می‌بینیم و نجیب
و بعد وزغی، وزغی کریه،
پلک‌های کلفتش را تا نیمه باز می‌کند
و آدمی به‌روشنی می‌بیند که
«اینم من.»
برکلی، 1992

فهرست مطالب کتاب

یادداشتِ مترجمان
چسلاو میلوش (1911 - 2004)
ایمان
امید
عشق
ترانه‌ای درباره‌ی پایانِ جهان
در ورشو
و شهر در روشنای خویش ایستاد
زبانِ مادریِ باوفای من
دَم
در سنّی خاص
تادئوش روژه‌ویچ (1921 - 2014)
بازمانده
بافه
ولمان کنید
در حالِ زندگی
اعاده‌ی حیثیت بعد از مرگ
نامه به آدم‌خواران
به قلب
بازگشت
شاعر کیست
لابه‌لای کلّی کار
خار
زبیگنیِف هربرت (1924 - 1998)
خانه
مامان
می‌خواستم وصف کنم
حکایتِ روسی
ترسِ ما
سنگ‌ریزه
لمحه
رپرتاژی از بهشت
چرا کلاسیک‌ها
رسالتِ آقای کوگیتو