معرفی و دانلود کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده

معرفی کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده

پراگماتیسم جریان فلسفی زنده‌ای است که راه‌یابی به حقیقت را با عمل‌گرایی پیوند می‌زند. کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده نوشته‌ی هیلاری پاتنم با نگاهی به ریشه‌های تاریخی پراگماتیسم این جریان فلسفی را معرفی می‌کند.

درباره‌ی کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده

در تاریخ فلسفه جریان‌های فکری مختلفی ظهور کرده و روش‌های گوناگونی برای یافتن حقیقت پیشنهاد کرده‌اند. برخی از اندیشمندان حوزه‌ی فلسفه، پراگماتیسم را زاده‌ی اندیشه و فلسفه‌ی آمریکایی می‌دانند. چراکه واژه‌ی پراگماتیسم برای اولین بار توسط فیلسوف آمریکایی چارلز سندرس پیرس (Charles Sanders Peirce) به متون فلسفی راه پیدا می‌کند. هیلاری پاتنم (Hilary Putnam) نویسنده‌ی کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده (Pragmatism: An Open Question) علاوه‌بر بازخوانی نظریات سندرس پیرس، ویلیام جیمز (William James) و جان دیویی (John Dewey) درباره‌ی پراگماتیسم، به نشانه‌های متعددی از پیدایش نگرش پراگماتیستی در تاریخ فلسفه اشاره می‌کند. از جمهور افلاطون گرفته تا پدیدارشناسی روح هگل و اندیشه‌های روشن‌گرانه‌ی هایدگر، ایده‌های پراکنده‌ای در کشف حقیقت به روش پراگماتیسم وجود دارد.

چیزی که اهمیت کار پراگماتیست‌ها در تاریخ فلسفه‌ی مدرن را فزونی می‌بخشد، کاوش عمیقی است که مفاهیمی مثل واقعیت و حقیقت را به‌روشنی از هم متمایز می‌سازد. هیلاری پاتنم در کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده، این جستجوی مداوم را در آثار چارلز سندرس پیرس پی می‌گیرد. او تلاش می‌کند ارتباط ذهن خلاق آدمی با واقعیت را کشف کند. بدیهی است که هیلاری پاتنم در شناسایی این ارتباط مباحث کتاب را به چالش‌های زبان‌شناسی می‌آمیزد. از این رو کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده نگاهی به نظریات مهم فیلسوفانی چون لودویگ ویتگنشتاین (Ludwig Wittgenstein) نیز دارد. البته هیلاری پاتنم در این واکاوی مفصل با طرح این پرسش که آیا ویتگنشتاین یک پراگماتیست بود؟ مخاطب کتاب را به تحقیق و پژوهش همزمان دعوت می‌کند.

با وجود اینکه فهم برخی از موضوعات فلسفی دشوار به نظر می‌رسد، یافتن پاسخ برای چیزهایی که ذهن را به خود درگیر می‌کند کار سختی نیست. زندگی روزمره‌ی انسان پر از اتفاقات ریز و درشت است که وقتی به آن‌ها فکر می‌کند، وضعیتش تا حدی شبیه به فیلسوفان متفکر می‌شود. حال زمانی را تصور کنید که فردی می‌خواهد روش تازه‌ای برای فکر کردن به پرسش‌های زندگی بیابد. کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده وضعیت انسان را کمی پیش از فکر کردن به چرایی‌ها و چگونگی‌ها در نظر می‌گیرد. هیلاری پاتنم پراگماتیسم را به‌عنوان روشی برای وارد شدن هرچه بهتر به میدان پرسش‌ها در نظر می‌گیرد. به همین دلیل او در پی بازیابی عوامل موثر در روش‌شناسی خود جریان‌های فکری پیرامون پراگماتیسم را مورد تحقیق دوباره قرار می‌دهد تا کیفیت نگاه مخاطب به پراگماتیسم را اصلاح کند.

دقت هیلاری پاتنم در ترسیم خطوط پیرامونی پراگماتیسم باعث می‌شود که آنچه به‌عنوان روش‌شناسی پراگماتیست‌ها شناخته می‌شود، به ذات اصلی این جریان بازگردد و پراکندگی تعاریف گوناگون از این جریان فکری دور شود. از طرفی کار هیلاری پاتنم در کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده چندان که در کتاب‌های فلسفی دیده می‌شود، انتزاعی و به دور از زندگی نیست. شاید این خاصیت پراگماتیسم است که بیش از پیش خود را به عمل‌گرایی نزدیک می‌کند تا کاربرد بیشتری در فهم واقعیت داشته باشد.

هیلاری پاتنم در کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده شکاف عمیقی را می‌بیند که میان عمل‌گراییِ ذهنی و عمل انسانی وجود دارد. او با توجه به مبانی اصلی فلسفه‌ی پراگماتیسم تشریح می‌کند که عمل‌گرایی تنها با در نظر گرفتن کنش سوژه فهم نخواهد شد و محقق شدن پراگماتیسم در توانایی اندیشه‌ی عملی قابل بازیابی است. از سوی دیگر بررسی موشکافانه‌ی هیلاری پاتنم منجر به بازنگری در ریشه‌های سنتی تفکر پراگماتیستی شده و ابعاد تازه‌ای از این نگرش مدرن به وضعیت انسان نمایان می‌شود.

کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده نگاهی به عصر تکنولوژی نیز دارد. هیلاری پاتنم نیازهای بشر امروز را در تحقیق عملی در مسائل اجتماعی و دشواری‌های زندگی ماشینی پی می‌گیرد. او روش‌شناسی درست و کارآمد را جزء اصلی پیشرفت جامعه به سوی رفاه متعادل می‌داند. روش‌شناسی مدنظر هیلاری پاتنم همراه با برخورد جدی و به دور از ناآگاهی است که برآمده از شیوه‌های اصلاح‌شده‌ی پراگماتیسم است. او تاکید می‌کند که دست‌یابی به تعریف درست حقیقت، واقعیت و معنا در گرو پذیرفتن عمل‌گرایی و دور شدن از متافیزیک است.

کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده منبع مفیدی در جهت یافتن پاسخ‌های ضروری برای انسان مدرن در مواجهه با چالش‌های زندگی کنونی است. این کتاب با ترجمه‌ی محمد اصغری توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.

در نکوداشت‌ کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده

• این یک اتفاق نادر و خوشایند است که یک فیلسوف اصیل با رویکردی روشن‌گرانه به فیلسوفان پیشین تاریخ فلسفه نگاهی تحلیلی دارد. (ریچارد رورتی)

کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقمندان به تاریخ فلسفه‌ی غرب و دانشجویان رشته‌ی جامعه‌شناسی و فلسفه مناسب است.

در بخشی از کتاب پراگماتیسم: پرسشی گشوده می‌خوانیم

واقعیت این است که نمى‌توان فلسفه‌ی جیمز و فلسفه‌ی ویتگنشتاین را در یک کلمه خلاصه کرد. ولى آنچه پس از گزاره‌هاى تماتیک مثل گزاره‌هایى که در متن جیمز و در سایر نوشته‌هاى او نقل شده مى‌آید، مباحث مربوط به انواع گزاره‌هاى اصلى‌اند؛ مثل گزاره‌هایى درباره‌ی سالن یادبود و سایر اعیان محسوس، گزاره‌هایى درباره اشیاى مجرد مثل کش‌سان بودن فنر ساعت، گزاره‌هایى درباره‌ی نظریه‌هاى فیزیکى معاصر، گزاره‌هاى ریاضى، گزاره‌هاى مربوط به اخلاق جمعى و گزاره‌هاى دینى. به نظر مى‌رسد که انواع مختلف گزاره با انواع مختلف «مصلحت» منطبق است؛ سخنى در این باره گفته نشده که یک گزاره‌ی دلبخواهى زمانى صادق است که کاملاً مصلحت‌آمیز باشد (حتى «در درازمدت»). مثلاً جیمز این دیدگاه را که اغلب به او نسبت مى‌دهند صراحتاً رد کرده است که گزاره‌ها زمانى صادق‌اند که به لحاظ ذهنى اعتقاد به آن مردم را خوشحال کند. درمورد مثال گزاره‌هاى «واقعىِ» پارادایمى، از جمله گزاره‌هاى علمى، نوعى مصلحت که جیمز به‌دفعات ذکر مى‌کند عبارت است از سودمندى در پیش‌بینى، درحالى‌که گفته مى‌شود سایر ملزومات - حفظ آموزه قبلى، بساطت و انسجام (یعنى «چیزى که بهتر از همه با هر جزء زندگى جور درمى‌آید و کاملاً با مجموعه مقتضیات تجربه تلفیق مى‌شود»، - بر تمام انواع گزاره‌ها بار مى‌شوند. این ادعاى کواین که موفقیت در برآوردن این ملزومات همزمان امرى است مربوط به بده و بستان و نه قواعد صورى، خودْ اندیشه‌اى جیمزى است.

انتقاد دوم از جیمز - انتقادى که گاهى حامیان جیمز مثل مورتون وایت و نیز منتقدان او مثل مارتین گاردنر مطرح کرده‌اند - این است که جیمز در واقع راجع‌به تصدیق و نه حقیقت صحبت مى‌کند. این منتقدان مى‌گویند که جیمز به ما برداشتى از تصدیق مى‌دهد و به‌اشتباه معتقد است که برداشتى از حقیقت به ما مى‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
زندگینامه‌ی هیلارى پاتنم
پیشگفتار
اظهارات مقدماتى
1. ماندگارى ویلیام جیمز
حقیقت
کل‌گرایى
رئالیسم
فلسفه و زندگى
2. آیا ویتگنشتاین پراگماتیست بود؟
کانت
رورتى و ویتگنشتاین
نکاتى بیشتر درباره‌ی ویتگنشتاین و کانت
تقدم عقل عملى
هدف ناظر بر اخلاق جمعى در فلسفه‌ی متأخر ویتگنشتاین
3. پراگماتیسم و بحث کنونى
اما آیا ما جهان را گم کرده‌ایم؟
پاسخ پراگماتیست به شکاکیت
نسبى‌انگارى رورتى‌وار
کتاب‌شناسى
نمایه