معرفی و دانلود کتاب ماتریس ذهن: روابط ابژه و دیالوگ روانکاوانه

معرفی کتاب ماتریس ذهن: روابط ابژه و دیالوگ روانکاوانه

توماس آگدن در کتاب ماتریس ذهن، نظریه‌ی روابط ابژه در روانکاوی را بررسی کرده و دیدگاه‌های افرادی همچون ملانی کلاین، دونالد وودز وینیکات، رونالد فربرن و ویلفرد بیون را تجزیه و تحلیل می‌کند. او با رویکردی تحلیلی و انتقادی به بررسی مفهوم روابط ابژه‌ی درونی پرداخته و به نقش این نظریه در درک ساختارهای ذهنی نظر انداخته. این کتاب اثری است بدیع و هیجان‌انگیز درباره‌ی روانکاوی که نکته‌ی بسیار حائز اهمیت آن، قابل فهم بودنش است.

درباره‌ی کتاب ماتریس ذهن

اصطلاحات و پیچیدگی‌های حوزه‌ی روانکاوی افرادی را که تحلیلگر نیستند گیج و بهت‌زده می‌کنند، ولی توماس آگدن (Thomas H. Ogden) در کتاب ماتریس ذهن (The Matrix of the Mind) در قامت یک مفسر و یک نظریه‌پرداز کاردرست ظاهر شده است تا این مشکلات را به ساده‌ترین شکل حل کند. زیرعنوان کتاب، روابط ابژه و دیالوگ روانکاوانه، خود گویای موضوع اصلی کتاب است؛ نویسنده آثار ملانی کلاین را، با تأکید بر خیال‌پردازی (Phantasy)، از نو تفسیر کرده و آن را در ارتباط با عوامل زیستی مؤثر بر ادراک و معنا بررسی می‌کند.

توماس آگدن در کتاب ماتریس ذهن ضمن استفاده از اندیشه‌های بیون، فربرن و به خصوص وینیکات، که همگی نظریه‌پردازان انگلیسی روابط ابژه هستند، با تفسیر دوباره‌ی نظریه‌ی کلاین، نظریه‌ی غریزه‌ی فروید را توضیح می‌دهد. نویسنده با انجام این کار، به سمت یک تفسیر گیرا و مؤثر از چگونگی رشد و پرورش ذهن بشر گام برمی‌دارد.

توماس آگدن در کتاب ماتریس ذهن، نه‌تنها به بررسی نظریه‌های کلاسیک روانکاوی می‌پردازد، بلکه با دیدگاهی نو، بر چگونگی شکل‌گیری ذهن و تجربه‌ی انسانی در بستر روابط بین‌فردی تأکید دارد. نویسنده استدلال می‌آورد که چگونه خیال‌پردازی، به‌عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در نظریه‌ی کلاین، در تعامل با واقعیت زیستی و اجتماعی فرد، ساختارهای روانی را شکل می‌دهد. این دیدگاه، پلی میان روانکاوی سنتی و درک مدرن از ذهن انسان ایجاد می‌کند.

علاوه بر این، توماس آگدن با تحلیل دقیق مفهوم دیالوگ روانکاوانه، نقش زبان و ارتباط را در فرایند رشد روانی برجسته می‌سازد. او نشان می‌دهد که ذهن انسان نه به‌صورت مستقل، بلکه از طریق ارتباطات بین‌فردی شکل می‌گیرد. تجربه‌های فردی ما در خلأ اتفاق نمی‌افتند؛ بلکه در تعامل با دیگران پردازش و معناسازی می‌شوند. این روابط به ما کمک می‌کنند تا احساسات و افکار خود را درک کنیم، آن‌ها را سازمان‌دهی کنیم و برایشان معنای روان‌شناختی بیابیم. بنابراین، درمی‌یابیم که ذهن انسان نه به‌صورت یک نظام جدا و مستقل بلکه به طور پویا و در بستر اجتماعی رشد می‌کند.

مسعود فروزنده با ترجمه‌ی این کتاب و انتشارات هنوز با چاپ و انتشار آن، فرصتی برای افرادی که به شناخت عملکرد ذهن انسان علاقه دارند، به‌خصوص روانکاوها، رقم زده‌اند تا به دیدگاه جدیدی نسبت به درمانگری و تحلیل ذهن برسند.

نکوداشت‌های کتاب ماتریس ذهن

• توماس آگدن در کتاب ماتریس ذهن رویکردی به نظریه‌ی کلاینی ارائه می‌کند که بسیار تحسین‌برانگیز و در عین حال به شدت انتقادی است. آگدن به طور کامل توسعه‌ی مفهوم ابژه‌های درونی و روابط را بررسی می‌کند. فصل‌هایی از کتاب ماتریس ذهن که به مشارکت نظری و بالینی وینیکات در تاریخ اندیشه‌ی روانکاوی می‌پردازند، عمیق و بدیع هستند. (جویس مک دوگال، روانکاو)
• ایده‌های توماس آگدن دست آخر به اهمیت انتقال و انتقال متقابل، فرافکنی و همانندسازی فرافکن در نظریه‌‎ی روانکاوی خواهند رسید. آگدن زمانی که مفاهیم به ظاهر پیچیده را با یکدیگر ادغام کند، نوشته‌هایش شفاف و دقیق خواهند شد. (هارولد جی. فاین از کانتمپرری سایکولوژی)
• نویسنده در کتاب ماتریس ذهن درک عمیقی از نقاط قوت و ضعف نظریه‌های ملانی کلاین به ما ارائه می‌کند. او با انجام این کار، جای پای خودش را به‌عنوان یک سخنور و نظریه‌پرداز کاربلدِ آمریکایی محکم می‌کند. توماس آگدن اندیشمندی است مستقل که از روابط دیالکتیکی روان‌شناختی آگاهی کامل دارد. (دکتر گلن اوُ، گابارد)
• توماس آگدن به طور کلی آثار کلاین و وینیکات را سهل و آسان شرح می‌دهد و با این کار باعث می‌شود تا هضم اندیشه‌های این دو شخص برای روانکاوهای آمریکایی راحت‌تر شود. (جول ای. روزن در ژورنال بین‌المللی تحلیل روانی)

کتاب ماتریس ذهن برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب که خواندن آن بسیار لذت‌بخش است و شما را به فکر فرو می‌برد، نه‌تنها برای روان‌درمانگرها در حوزه‌های مختلف جذاب خواهد بود، بلکه توجه افرادی را هم که به شناخت روان انسان علاقه دارند، جلب خواهد نمود.

در بخشی از کتاب ماتریس ذهن: روابط ابژه و دیالوگ روانکاوانه می‌خوانیم

به لحاظ رشدی پیشرفته‌ترین گروه (مجازاً «بالاترین سطح») اختلالات روانی تعارض در حوزۀ معانی شخصی (از جمله امیال) در نظام شخصیتی را نشان می‌دهد که به اندازۀ کافی رشد یافته است تا فرد بتواند امیالش را به عنوان امیال خودش تجربه کند. فرد سوژه و نیز ابژه‌ای است که خودش را پیوسته به شکل فرد کاملی در ارتباط با خودش و دیگران در طول زمان و مکان تجربه می‌نماید. چنین شخصی در عرصۀ معانی نمادینِ چندلایه زندگی می‌کند. نمونۀ این سطح از آسیب‌شناسی روانی نوروزها هستند که تا حدی آن‌ها را تظاهرات معانی متعارض ادیپال در نظر می‌گیرند. در آسیب‌شناسی روانی معانی شخصیِ متعارض، امیال فرد برای مثال، احساسات جنسی و فرزندیِ پسر نسبت به مادرش به طور دردناکی ناسازگار با هم تجربه می‌شوند. بخش‌هایی از نظام معانی فرد انکار و در عین حال به وسیلۀ واپس‌رانی و دفاع‌های مرتبط مثل جابه‌جایی، جداسازی عاطفه، عقلانی‌سازی و مصالحۀ شکل‌گیری علائم حفظ می‌شوند. در واژگان کلاین، این سطح از آسیب‌شناسی روانی در موضع افسرده شکل می‌گیرد.

گروه دوم و ابتدایی‌تر اختلالات روانی شامل معانی «شخصیت‌زدایی‌شده» ی محصوری هستند که به شکل چیزهایی در درون خودشان تجربه می‌شوند. فرد امیال را نه افکار یا احساسات خودش، بلکه به مثابۀ چیزها یا نیروهایی تجربه می‌کند که به او حمله کرده و به او فرافکنی شده‌اند، او را در خود غرق کرده، خفه کرده، زنده‌زنده خورده، سوزانده یا به درون او نفوذ کرده‌اند. در این حالت، نمادسازی به شکل تساوی نمادین است. سوبژکتیویته در حالت ابتداییِ رشد است و بنابراین، «خود»، عمدتاً «خود»، به مثابۀ ابژه است که می‌تواند چیزهایی را انجام دهد و چیزهایی بر او حادث شوند. اما این «خود» خودش را به عنوان آفرینندۀ میل یا مفسّر تجربه، تجربه نمی‌کند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
دربارۀ نویسنده
مقدمۀ نویسنده
تقدیر و تشکر
1: دیالوگ روانکاوانه
2: غریزه، فانتزی، و ژرف‌ساخت روان‌شناختی در آثار ملانی کلاین
3: موضع پارانوئید اسکیزوئید: «خود» به مثابۀ ابژه
4: موضع افسرده و تولد سوژۀ تاریخی
5: مابین مواضع پارانوئید اسکیزوئید و افسرده
6: روابط ابژۀ درونی
7: ‌ مادر، نوزاد و ماتریس در آثار دانلد وینیکات
8: فضای بالقوه
9: فضای رؤیا و فضای تحلیلی
واژه نامه: ‌ (فارسی انگلیسی)
واژه نامه: (انگلیسی فارسی)
کتابنامه
فهرست نام‌ها
گفت‌وگو با تامس آگدن