معرفی و دانلود کتاب فلسفه تاریخ - جلد چهارم

معرفی کتاب فلسفه تاریخ - جلد چهارم

کتاب فلسفه تاریخ - جلد چهارم، چهارمین مجلد از مجموعه فلسفه تاریخ اثر متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. این مجموعه در اصل، درس‌های آن فیلسوف گرانقدر پیرامون «فلسفه تاریخ» است که در سال‌هاى 1355 تا 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامى) در جمع برخى از شاگردان دانشگاهى استاد و در منزل ایشان ایراد مى‌شده است.

در این مجلد، فلسفه تاریخ از نظر قرآن مورد بحث قرار گرفته است. در واقع مجلدات قبلى به منزله مقدمه و این مجلد به منزله نتیجه است. طبعا در این مجلد برخى از مطالب مجلدات قبلى با بیان‌هاى دیگر تکرار شده است. در مجموع، این مجلد نیز مانند مجلدات قبلى از محتوایى غنى و نکاتى دقیق و بدیع برخوردار است و موضوعات مهمى مانند نوع ترکیب جامعه، نحوه وجود تاریخ، خاستگاه مذهب، حق و باطل در قرآن بحث و بررسى شده است.

جهت رعایت اختصار، از ذکر متن کامل بیانات شاگردان خوددارى کرده و به درج خلاصه‌هاى آن‌ها اکتفا شده است. سبک خاص درس که استاد و شاگرد به متن کتاب مورد بحث، واقف بوده‌اند و در نتیجه گاهى مطالب به اشاره گفته مى‌شده است و اینکه متن کتاب‌هاى مورد بحث، در کتاب فلسفه تاریخ آورده نشده است، شاید موجب شده باشد که در موارد اندکى، در نظر اول احساس نارسایى شود، اگرچه مواردى که نیاز به توضیح داشته، توضیح داده شده است.

در بخشی از کتاب فلسفه تاریخ - جلد چهارم می‌خوانیم:

از تاریخ سه جور مى‌توان برداشت داشت و در واقع سه تعریف مى‌شود کرد که معنایش این مى‌شود که ما سه نوع علم تاریخ مى‌توانیم داشته باشیم که هر سه را هم مى‌توان «تاریخ» نامید. یکى اینکه بگوییم تاریخ یعنى حوادث و وقایع گذشته. حوادثى که در زندگى بشر پیش مى‌آید اگر به زمان گذشته تعلق داشته باشد تاریخ است. البته این هم بر دو قسم است: تاریخ فردى و تاریخ اجتماعى، یعنى حوادثى که مربوط به افرادى باشد یا حوادثى که مربوط به یک جامعه باشد. غالبا در قدیم که تاریخ مى‌نوشتند تاریخ را همین مى‌دانستند، یعنى یک سلسله وقایع و حوادثى که در گذشته واقع شده است و علم تاریخ یعنى علم به این حوادث و وقایع گذشته، که تقریبا در زندگینامه‌ها، فتح‌نامه‌ها، شرح حال افراد و اشخاص، بیان جنگ‌ها، شکست‌ها و این‌گونه مسائل خلاصه مى‌شد.

قهرا یک امر نسبى هم مى‌شود یعنى هر حادثه و واقعه‌اى که درباره آن قضاوت مى‌شود، اگر در همان زمانى که درباره‌اش قضاوت مى‌شود واقع بشود به آن تاریخ نمى‌گویند، یک کار روزنامه‌اى است که حوادث روز را منعکس مى‌کند. و همین قدر که زمان گذشت همان جزء تاریخ قرار مى‌گیرد. امروز هم اصطلاحى رایج است؛ هر چیزى که از صحنه زندگى حاضر و زمان حال خارج مى‌شود مى‌گویند به تاریخ تعلق گرفت. مثل شخصیت‌هایى که تا یک مدتى بازیگر میدان در جامعه هستند، همین قدر که از میدان خارج شدند ولو نمرده باشند مى‌گویند فلانى به تاریخ تعلق گرفت یعنى از حساب روز خارج شد. این یک نوع از تاریخ است. قهرا علم تاریخ یعنى علم به چنین وقایع و حوادثى. تاریخ یعنى حوادث از آن جهت که در گذشته واقع شده‌اند و علم تاریخ یعنى علم به حوادث گذشته زندگى بشر که تدریجا حوادث زمان حال جزء تاریخ قرار مى‌گیرند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
جامعه در قرآن
ترکیب جامعه
اجتماعى بودن انسان
اصالت یا اعتباریت جامعه -  وحدت جامعه
انسانى
جامعه و نظریه فطرت
تاریخ در قرآن
علم تاریخ
ویژگی‌هاى تاریخ علمى
مادیت تاریخ از نظر قرآن
خاستگاه مذهب
بررسى آیات استضعاف و استکبار
مذهب و گرایش‌هاى مذهبى از نظر قرآن
معنى «دین»
چند مفهوم مذهبى تاریخى
خوشبینى و بدبینى به جهان و انسان
1: نبرد حق و باطل در قرآن
2: نبرد حق و باطل در قرآن
فهرست‌ها