معرفی و دانلود کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه: دفتر اول مجموعه اندیشه در بحران

معرفی کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه: دفتر اول مجموعه اندیشه در بحران

زیگموند فروید، پدر علم روان‌کاوی، با نظریات نوآورانه‌ی خود درباره‌ی ضمیر ناخودآگاه، نهاد، خود و فراخود، مسیر جدیدی را در درک ذهن و رفتار انسان ایجاد کرد. شهریار زرشناس در کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه، به زندگینامه و نظریات این اندیشمند تأثیرگذار پرداخته است. زرشناس در این اثر، نقدهایی را نیز بر نظریات فروید مطرح کرده و تأثیرات روان‌کاوی را با دیدگاهی انتقادی بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه

زیگموند فروید (Sigmund Freud) در تاریخ 6 مه سال 1856 در پریبور، امپراتوری اتریش (جمهوری چک امروزی) در یک خانواده‌ی یهودی متولد شد. او به لحاظ فلسفی ماتریالیست بود و دلبستگی‌اش به یهودیت، صرفاً یک مسئله‌ی قومی - فرهنگی بود و این ویژگی برایش اصالت و اهمیت ویژه‌ای داشت. شهریار زرشناس در کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه، به دیدگاه فروید درمورد دین و آیین پرداخته، درمورد تحصیلات او اطلاعاتی را ارائه می‌دهد و حتی به زندگی شخصی و عاطفی این اندیشمند بزرگ وارد می‌شود.

شهریار زرشناس، ازدواج فروید را یک رابطه‌ی عاطفی شکست‌خورده قلمداد می‌کند و از آسیب‌هایی می‌گوید که همسر فروید، مارتا برنیس در طول زندگی مشترک با فروید متحمل شده است. وی پس از آن، درمورد سفر فروید به پاریس و نحوه‌ی آشنایی با ژان مارتن شارکو می‌گوید. فروید پس از بازگشت به وین، با پزشکی به نام ژوزف برویر همکاری می‌کند که به درمان بیماران هیستریک شهرت داشت و پژوهش‌هایی را در این زمینه ارائه داده بود.

سال‌های 1897 تا 1900 میلادی، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری اصلاح روان‌کاوی توسط فروید داشته است. وی در سال 1897 و در پی فرآیندی که آن را خودکاوی می‌نامید، اندیشه‌های خاص خود را در خصوص حیات جنسی در دوره‌ی کودکی و عقده‌ی اودیپ ارائه داد. فروید در سال 1906 با کارل گوستاو یونگ آشنا شد و از آن پس به روان‌کاوی به‌مثابه‌ی نوعی جنبش یا نهضت اجتماعی-اخلاقی اندیشید.

در فصل دوم کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه، مسئله‌ی روان‌کاوی و روان‌شناسی فرویدی به صورت کامل مطرح شده است. شهریار زرشناس در این بخش به بررسی مفهوم روان‌کاوی در اندیشه‌ی فروید پرداخته و روان‌کاوی و فرویدیسم را با تحلیل‌های قانع‌کننده‌ای از یکدیگر تفکیک می‌کند. در فصل سوم این کتاب، بنیادهای فلسفی و نظری فرویدیسم مطرح می‌شود که شامل تفکر سکولار - اومانیستی فروید، دیدگاه ماتریالیستی او، تفسیر مکانیستی بیولوژیک از انسان، داروینیسم و جهان‌بینی روشن‌نگری او است. دیدگاه فروید درمورد رشد روانی انسان، عقده‌ی ادیپ، ضمیر ناخودآگاه، خواب و رویا، هنوز هم موضوعی بسیار مهم برای بحث در میان روان‌شناسان و روان‌کاوان است.

شهریار زرشناس در فصل‌های پایانی کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه، به دیدگاه فروید درمورد دین پرداخته و مسئله‌ی یهودیت و صهیونیسم را از منظر این اندیشمند بزرگ بررسی می‌کند. زرشناس، فروید را به‌عنوان یک تئوریسین و نویسنده‌ی لیبرال متعلق به دوران بحران انحطاطی عالم مدرن معرفی کرده و نظریات فردانگارانه‌ی او را در مورد نوع بشر نقد می‌کند. فروید در آثار خود، به نقد دین و سنت‌های اجتماعی پرداخت و معتقد بود که بسیاری از ارزش‌های اخلاقی، ریشه در سرکوب امیال انسانی دارند. این دیدگاه‌ها باعث شد که برخی او را متفکری لیبرال بدانند؛ اما او هیچ‌گاه خود را به‌عنوان یک لیبرال سیاسی معرفی نکرد.

کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه، دفتر اول مجموعه‌ی اندیشه در بحران انتشارات سوره مهر است و اطلاعات جالبی را درمورد زمانه‌ی فروید، روان‌کاوی او، تفسیر فروید از انسان و دیدگاه‌های او درباره‌ی دین و اخلاق ارائه می‌دهد.

کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به علاقه‌مندان به فلسفه، روان‌شناسی و نقد اندیشه‌های مدرن پیشنهاد می‌شود. علاقه‌مندان به زندگینامه‌ی دانشمندان و بزرگان تاریخِ اندیشه نیز از مطالعه‌ی این کتاب لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه: دفتر اول مجموعه اندیشه در بحران می‌خوانیم

روان‌کاوی عمدتاً بر مسائل نفسانی (جان‌شناسانه) بشر مدرن (آن هم از منظری خاص) متمرکز است. اما فروید با نگارش آثاری و عنوان کردن برخی مدعاها و تئوری‌ها کوشید آرای خود را به قلمرو مباحث علم‌الاجتماع و اسطوره‌شناسی و تحلیل‌های تاریخی و فرهنگی نیز بسط دهد. این‌گونه است که روان‌کاوی بسط می‌یابد و در قالب فرویدیسم در هیئت یک جهان‌بینی لیبرال‌ مدرنیستی آته‌ئیست با مجموعه‌ای از تئوری‌ها درخصوص انسان و حیات تاریخی‌ فرهنگی او و برخی مفاهیم و مباحث روان‌شناختی و جامعه‌شناختی و اخلاق و مفروضاتی در زمینۀ فرهنگ و تمدن بشر در جریان‌ عمومی اندیشۀ قرن بیستم ظاهر می‌شود. روان‌کاوی هستۀ اصلی فرویدیسم است و فرویدیسم از بسط آموزه‌های روان‌کاوی به قلمروهای فرهنگ‌شناسی و علم‌الاجتماع و برخی مباحث تاریخی پدید آمده است.

فرویدیسم داعیۀ آن دارد که هم به تبیین وجوه بنیادین حیات روانی و فرهنگی و تمدنی بشر می‌پردازد و هم برای خود نحوی رسالت اخلاقی‌ اجتماعی (فراتر از مرزهای روان‌کاوی) برای رها کردن غرب جدید و بشر معاصر از بحران هویتی و معنوی و اخلاقی و روانی‌ای که بدان گرفتار است قائل است. تفکیک میان‌ روان‌کاوی و فرویدیسم نحوی تفکیک اعتباری و ذهنی برای کمک به طبقه‌بندی راحت‌تر و بررسی تطور آرای فروید است؛ حال آنکه در بررسی آرای فروید باید توجه داشت، آنچه فرویدیسم نامیده می‌شود، صورت منسجم جهان‌نگری فروید است و هستۀ اصلی این جهان‌بینی را آموزه‌های روان‌کاوی تشکیل می‌دهد. درواقع، فرویدیسم از روان‌کاوی جدایی‌ناپذیر است. فرویدیسم همان روان‌کاوی است که از جهاتی بسط یافته است. اگرچه نمی‌توان فرویدیسم را یک ایدئولوژی دانست، به نظر می‌رسد فرویدیسم برخی خصایص ایدئولوژیک را دارد.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: زندگی و زمانۀ زیگموند فروید
فصل دوم: روان‌شناسی، روان‌کاوی، فرویدیسم
فصل سوم: تفسیر فروید از انسان و نظام روانی او
فصل چهارم: دین و اخلاق از نظر فرویدیسم
فصل پنجم: فروید و یهودیت و صهیونیسم
پی‌نوشت