معرفی و دانلود کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه

معرفی کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه

کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه اثر محمد بن علی بن شهر آشوب به بررسی زندگی و آثار علمی این عالم بزرگ شیعه می‌پردازد. با تحلیل زندگی‌نامه، اساتید و شاگردان و بررسی مهم‌ترین تألیفات او، این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اسلام، فقه شیعه و علاقه‌مندان به علوم حدیث است.

درباره‌ی کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه

کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه که توسط محمد بن علی بن شهر آشوب نوشته شده به بررسی زندگی و دستاوردهای علمی این عالم برجسته شیعه می‌پردازد. این کتاب به طور مفصل درباره زندگی شخصی، اساتید، شاگردان و آثار نوشته شده توسط او صحبت می‌کند.

ابو عبدالله محمد بن علی بن شهر آشوب سروی مازندرانی (488–588 هجری قمری) که با نام ابن شهر آشوب شناخته می‌شود یکی از بزرگ‌ترین فقها، محدثان و مفسران شیعه در قرن‌های پنجم و ششم هجری بود. او در ساری به دنیا آمد و برای کسب علم به بغداد سفر کرد. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به «مناقب آل ابی‌طالب»، «متشابه القرآن و مختلفه»، «اعلام الطرائق فی الحدود و الحقائق» و «معالم العلماء» اشاره کرد.

ابن شهر آشوب که در تاریخ به «رشیدالدین» معروف است یکی از چهره‌های علمی و فقهی مهم دوران خود به‌شمار می‌رود. او نه تنها به عنوان مفسر و محدث شناخته می‌شد بلکه در عرصه‌های ادبی و فقهی نیز فردی برجسته بود که در علوم مختلف اسلامی تسلط داشت.

ابن شهر آشوب در حوزه حدیث نیز از بزرگترین اساتید زمان خود به‌شمار می‌رفت و از مشایخ معروف آن دوران روایت‌های بسیاری نقل کرد. از جمله اساتید برجسته‌ای که او از آن‌ها علم آموخت، می‌توان به شیخ ابومنصور طبرسی، شیخ علی بن شهر آشوب، شیخ شهر آشوب، شیخ ابوعلی فضل بن حسن طبرسی (نویسنده «مجمع البیان»)، شیخ جمال‌الدین ابوالفتوح رازی و قطب‌الدین راوندی اشاره کرد. او از این اساتید اجازه روایت داشت و در کنار دانش گسترده‌ای که کسب کرده بود، به انتشار و ترویج علوم اسلامی پرداخت. آثار ارزشمند به‌جای مانده از او هر یک نمایانگر عمق اندیشه‌های علمی اوست. برخی از آثار مهم او عبارتند از «المخزون و المکنون فی عیون الفنون»، «مائدة الفائدة»، «المثال فی الامثال»، «الحاوی فی الفتاوی»، «الاوصاف» و «المنهاج».

این کتاب توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است و یکی از منابع معتبر در زمینه زندگی و دستاوردهای علمی این عالم بزرگ است.

کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای پژوهشگران تاریخ اسلام، علاقه‌مندان به علوم حدیث و فقه شیعه و محققان آثار ابن شهر آشوب مناسب است.

در بخشی از کتاب ابن شهر آشوب المازندرانی حیاته و آثاره العلمیه می‌خوانیم

ترجم ابن شهرآشوب لنفسه فی آخر المحمَّدین من کتابه معالم العلماء (119) وعدّد تألیفاته هناک وهی إثنا عشر کتابا کلّها من نفائس مصنفات الإمامیة، یعترف بها جلّ أهل الفضل من الطائفة بل کلّهم، قال رحمه الله: «791 (محمد) بن علی بن شهرآشوب مصنف هذا الکتاب:

له: کتاب مناقب آل أبی طالب، مثالب النواصب، المخزون والمکنون فی عیون الفنون، الطرائق فی الحدود والحقائق، مائدة الفائدة، المثال فی الأمثال، معالم العلماء، الأسباب والنزول على مذهب آل الرسول، الحاوی، متشابه القرآن، الأوصاف، المنهاج‌.»

وکتب إجازةً لتلمیذه الشیخ جمال الدین أبی الحسن علی بن شعرة الجامعانی الحلی سنة 581 ه، نقلها میرزا عبد الله الأفندی فی الریاض، وفیها ینصّ نفسه علی نسبة جمیع مصنفاته الموسومة فی کتابه المعالم إلیه عدا ثلاثة منها وهی: الحاوی، الأوصاف، المنهاج.

وعدّ الصفدی فی الوافی بالوفیات تسعة من مصنفات ابن شهرآشوب فیما ترجم له من کتابه، طبقا لما تقدم فی إجازة ابن شعرة، بیدَ أنّه لم یذکر معالم العلماء وأضاف إلیها کتاب الفصول فی النحو وهو أول ما یذکره من مصنفات شیخنا السروی، وحکاه عنه الفیروزآبادی فی البلغة کما سنذکر کلامه فی محلّه.

هذا وذکر شیخنا العلامة الرازی فی موسوعته القیّمة الذریعة إلی تصانیف الشیعة ستّة وعشرین عنوانا -- حسب الحرف الأول من کل کتاب فی موضعه من الذریعة -- من آثار ابن شهرآشوب، بعضها من الکتب المنسوبة إلیه، منها ما تفرّد فی نسبته الیه کدیوان ابن شهرآشوب -- وبعضها أسماء مختلفة لکتاب واحد -- کأسامی المذکورة لکتاب المثالب وسنتکلم علی کلٍ منها بالتفصیل.

وجمیع مصنفات شیخنا المازندرانی الآتیة مواصفاتها لم یبق منها إلا الأسماء، فانّها لم تسلم جمیعها من عوادی الزمن ما عدا خمسة منها، وهی: مناقب آل أبی طالب، متشابه القرآن، معالم العلماء، مثالب النواصب وأعلام الطرائق. هذه خمسة کتب وصلت إلینا من مؤلّفاته، طبع منها ثلاثة وبقی اثنان لم یُنشرا بعد.

فهرست مطالب کتاب

تمهید
الفصل الأول: ترجمه ابن شهرآشوب
الحافظ ابن شهرآشوب
لقبه وکنیته
ملحوظه
ابن کیاکی
السروی
شهرآشوب
فائده
مولده
بیئته وعصره
رحله ابن شهرآشوب
سفراته بین مازندران وبغداد
بغداد والقرن السادس الهجری
مدینه حلب
حلب من بدایه العهد العباسیٍ إلی نهایه القرن السادس الهجری
ابن شهرآشوب فی حلب
لفت نظر
وفاته ومدفنه
لفت نظر
عقبه
اطراؤُهُ علی لسان أصحابنا الامامیه
اطرائه فی کتب العامه
مکانته العلمیه
تلقیبه ب «شیخ الطائفه»
تنظیره بالخطیب البغدادی
ثناء أهل العلم علی الخطیب البغدادی
الحدیث والسنه النبویه
التفسیر والعلوم القرآنیه
الفقه والأصول
الخطابه وعلم الکلام
الوثاقه
شعره
الفصل الثانیٍْ: مشایخ ابن شهرآشوب
مشیخه الحافظ ابن شهرآشوب - تمهید (أساتذه ابن شهرآشوب)
1. أخطب خوارزم، الخطیب الخوارزمی (ح 484 568 ه‌)
2. إلیاس بن هاشم (أو هشام) الحائری
3. ابن طِحال
4. ابن ماشاذه الإصفهانی (458_536 ه‌)
5. محمد بن ناصر البغدادی (467_550 ه‌)
6. أحمد بن محمد بن عشمه
7. أبوبکر الجَیّانی (492_563 ه‌)
8. أبوبکر الطرثیثی (الطریثیثی) (410_497 ه‌)
9. أبو الحسن العاصمی الخوارزمی
10. برکه بن یحیى الکاتبی‌
11. علی بن علی بن عبد الصمد السبزواری النیسابوری
12. أبو سعد بن عبد الله الدجاجی
13. أبو الوقت السِجزیّ (458 _ 553 ه‌)
14. أبو الفتح (أبو عبد الله) النطنزی (480 _ ح550 ه‌)
15. أبوبکر الشیرازی
16. أبو جعفر الشوهانی
17. أبو جعفر بن کمیح
18. أبو القاسم بن کمیح
19. أبو القاسم البیهقی (447 _ 517 ه‌)
20. أبو القاسم الشحّامی (446 _ 533 ه‌)
21. أبو القاسم بن صفوان الموصلی
22. الیهینی (المیهنی) (464_549 ه‌)
23. أبو جعفر الحلبی
24. أبو علی الطبرسی
25. أبوالعباس أحمد الاصفهانی
26. أحمد بن محمد الغزالی (م 520 ه‌)
لفت نظر
27. أبو الحسن الآبنوسی (466 _ 542 ه‌)
28. أبو العلاء بن أبی الفضل الحسن بن زید
29. أبو العلاء العطّار الهمذانی (488_569 ه‌)
30. أبو عبد الله المالکیٍْ (453_536 ه‌)
31. أبو العزّ ابن کادش (432_526 ه‌)
32. أبو عمرو الصوفی
33. أبو الفتاح الرازی
34. أبو الفتوح الرازی (ح 480_ بعد 552 ه‌)
35. السید أبو الفضل الداعی
36. أبو الفتح الآمدی (م 510 أو 550 ه‌)
37. أبو المحاسن الصوابی (م 544 ه‌)
38. أبو منصور الطبرسی
39. السید أبو الصمصام (أبو الوضاح) (ح 405_536 ه‌)
40. جار الله الزمخشری (467_538 ه‌)
41. أبو الحسن الأندلسی (م 514 ه‌)
42. شهرآشوب السروی المازندرانی
43. أمین الإسلام الطبرسی (470_548 ه‌)
45. الحسین بن عبدالله المروزی
46. الصفّار الإصفهانی (م 470 ه‌)
47. عبد اللطیف البغدادی الإصفهانی (م‌ 596 ه‌)
48. فرید خراسان «ابن فندق» (493_565 ه‌)
نظره عابره
49. السید فضل الله الراوندی (کان حیّا فی سنه 570 ه‌)
فائده
50. عبد الجلیل الرازی
51. العطّاری الطوسی
52. علی بن شهرآشوب
53. عمر بن حمزه العلوی الکوفیٍْ (442_539 ه‌)
54. أبو عبدالله الفراوی (ح 441_530 ه‌)
55. العیار الصعلوکی
لفت نظر
56. الخبازی
57. عماد الدین الأسترآبادی
58. الفتّال النیسابوری
59. ابن حمزه الطوسی
60. الفصیحی (المتوفی 516 ه‌)
61. القاضی أبوالسعادات «ابن الشجری» (450_542 ه‌)
62. القاضی عزیزی (م 494 ه‌)
63. القَزّاز البغدادی (ابن زُریق) (ح 453_535 ه‌)
64. قطب الدین الراوندی
65. القطیعی (م 563 ه‌)
66. القَعنَبی (م 221 ه‌)
67. الکرمانی (م 559 ه‌)
68. الکیا شیرویه الدیلمی (445 _ 509 ه)
69. محمد البغوی (400 _488 ه‌)
70. محمد بن علی بن عبد الصمد السبزواری
71. محمد بن منصور السرخسی
72. مَعن بن عیسی القزّاز (المتوفی 198 ه‌)
73. المنتهی بن أبی زید
74. مهدی بن أبی حرب الحسینی
75. الهیثم الشاشی (م 335 ه‌)
76. یحیی بن سعدون القرطبی (486_567 ه‌)
77. یوسف بن آدم المراغی (511_569 ه‌)
78. عبدوس الهمذانی (395_490ه‌)
خاتمه المطاف
الفصل الثالث: تلامیذ ابن شهرآشوب
تلامیذه والراوون عنه - تمهید
1. ابن زُهرَه الحسینی
آل زهره
مشایخ ابن زهره الحلبی
2. ابن بطریق الأسدی الحلّی
تألیفاته
مشایخه والراوون عنه
3. السید کمال الدین حیدر الحسینی
فائده
4. ابن إدریس الحلّی
شیوخه والرواه عنه
5. ابن شعره الجامعانی
6. نجیب الدین علی بن فرج السوراویّ
7. مجدالدین علیُّ ابن العُرَیضی
8. الشیخ أبو زکریا یحیى بن الحسن بن سعید (یحیی الأکبر)
9. محمد بن المشهدی
10. ابن أبی طی الحلبی
لفت نظر
11. الشیخ تاج الدین الحسن بن علی الدربی
12. شاذان بن جبرئیل القمی (کان حیّا سنه 584 ه‌)
13. ابن أبی زُنبُور (م 613ه‌)
ملحوظه (تعلیقه الوحید البهبهانی علی منهج المقال)
خاتمه المطاف
الفصل الرابع: تألیفات ابن شهرآشوب
مؤلفات الحافظ ابن شهرآشوب - تمهید
عدد مؤلفاته
ملحوظه
1. مناقب آل أبی طالب
مصادر کتاب المناقب
نظره سریعه علی بعض المصادر
ماذا فی الکتاب؟
تاریخ تألیف المناقب
الداعی إلی تألیف المناقب
ملحوظه مهمّه
نخب المناقب لآل أبی طالب
ملحوظه
ترجمه المؤلف
«ابن جبیر» عنوان مشترک للمتقدم والمتأخر
السبب الداعی إلی اختصار المناقب
مخطوطات النخب
مخطوطات المناقب
طبعات المناقب
نظره عابره (مناقشه مع مجلّه المجمع العلمی)
2. معالم العلماء
ملحوظه (کتاب أسماء مشایخ الشیعه ومصنّفیهم)
تاریخ تألیف معالم العلماء
حواشی معالم العلماء
مخطوطات معالم العلماء
طبعات معالم العلماء
3. کتاب الرجال
4. کتاب متشابه القرآن و مختلفه
إطراء اصحاب الفن للکتاب
محتویات الکتاب
لفت نظر
تاریخ تألیفه
مخطوطات متشابه القرآن
طبعات متشابه القرآن
5. تفسیر ابن شهرآشوب
6. أعلام الطرائق فی الحدود والحقائق
ملحوظه
تاریخ تألیف الکتاب
نموذج من کتاب أعلام الطرائق
مخطوطات أعلام الطرائق
7. خلاصه الحدود
8. الحاوی
9. مثالب النواصب
أسماء مختلفه لکتاب واحد
تاریخ تألیف المثالب
الناقلون عن المثالب
مخطوطات مثالب النواصب
10. مائده الفائده
11. الفصول فی النحو
12. الجدیده
13. الأربعون حدیثا فی مناقب سیده النساء فاطمه الزهراء
14. المخزون المکنون فی عیون الفنون
15. بیان التنزیل
16. الأسباب والنزول علی مذهب آل الرسول
17. البرهان فی أسباب نزول القرآن
18. المثال فی الأمثال
19. المنهاج
21. أنساب آل أبی طالب
22. مقتل ابن شهرآشوب
23. نخب الأخبار (نخب الأخیار)
24. کتاب الموالید
25. الأوصاف
26. الإنصاف
خاتمه المطاف
مصادر ترجمه ابن شهرآشوب
مصادر ترجمته وأخباره وما ورد ذکره فیها
مقالات
ملحقات
نَظْره تَنقیب فی تصحیح مشایخ ابن شهرآشوب
ترجمه ابن شهرآشوب من دائره‌المعارف الاسلامیه
الوثائق والصورش
فهرس المصادر