معرفی و دانلود کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی: راهنمای عملی برای آموزش شادی

معرفی کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی: راهنمای عملی برای آموزش شادی

کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی نوشته‌ی آدریان بتوون همان‌طور که می‌توان از عنوانش فهمید،‌ در مورد کودکان مقطع ابتدایی است. نویسنده در این کتاب می‌گوید شادی، عاملی است که باعث موفقیت کودکان می‌شود، اما مشکل اینجاست که آمار نشان می‌دهد حتی در کشورهای غربی هم میزان استرس و اضطراب و افسردگی در میان کودکان روبه‌افزایش است. حال نویسنده که خود معلم است تکنیک‌های عملیِ تست شده را معرفی می‌کند که می‌توانند شادی را در میان کودکان افزایش دهند.

درباره‌ی کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی

اینکه دانشمندان و محققان در مورد سطح شادی کودکان در کشورهای غربی که اکثراً از رفاه نسبی برخوردار هستند، تحقیق می‌کنند و دغدغه‌ی آن را دارند، در نوع خود برای ما جالب توجه و تأمل است. در هر حال کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی (Wellbeing in the Primary Classroom) نوشته‌ی آدریان بتوون (Adrian Bethune) در مورد نگرانی یکی از محققان در زمینه‌ی کمبود شادی در کودکان است. البته که این مفهوم، یعنی شادی در کودکان به‌ویژه در مدرسه، در ایران به نظر می‌رسد اهمیتی برای مسئولان ندارد، بااین‌حال خواندن این کتاب خالی از لطف نیست و می‌تواند سیاست‌گذاران حوزه‌ی آموزش به‌ویژه آموزش ابتدایی را به فکر بیندازد.

نویسنده با این موضوع آغاز می‌کند که تحقیقات، نشان داده‌اند شادی در کودکان باعث عملکرد بهتر آن‌ها در مدرسه، داشتن روابط سالم‌تر و حتی عمر طولانی‌تر خواهد شد. اما مسئله اینجاست که علی‌رغم این دانسته‌ها، به نظر می‌رسد نه‌تنها سطح شادی و رفاه کودکان رو به افول بوده، بلکه میزان استرس، اضطراب و افسردگی آن‌ها هم روبه‌افزایش است. به همین دلیل و به‌خاطر اهمیت این موضوع، مدرسان و معلمان به دنبال راه‌های ساده‌ای هستند تا شادی را به این امیدهای کوچک آینده‌ی جامعه برگردانند.

آدریان بتوون که معلمی با تجربه و مشاور حوزه‌ی رفاه کودکان است، در کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی از یافته‌های و شواهد علمی در زمینه شادی و روان‌شناسی مثبت‌اندیش استفاده می‌کند و تکنیک‌هایی را به خوانندگان معرفی می‌کند تا آن‌ها با استفاده از این تکنیک‌ها بتوانند شادی را به کودکان برگردانند. این تکنیک‌ها موارد گوناگونی هستند که شامل ذهن‌آگاهی، بازخورد مثبت، فعالیت جسمی و مهربانی است. این موارد به تفصیل همراه با مثال‌های عملی در کتاب آورده شده و همین موضوع، کتاب را از حالت تئوری خارج می‌کند.

آدریان بتوون، کتاب را با طرح پرسش اینکه شادی و رفاه چیست آغاز می‌کند و این موضوع نشان‌دهنده‌ی تحقیقات کامل و از پایه‌ی نویسنده در مورد این موضوع است. نویسنده بر پایه‌ی تجربیات و یافته‌های علمی اثبات می‌کند که شادی امری اکتسابی و یادگرفتنی است. همچنین او تأکید می‌کند که توجه صرف به موفقیت‌های تحصیلی کودکان چیزی که اکنون در جامعه‌ی ما هم دیده می‌شود نه تنها کافی نیست، بلکه آسیب‌زا هم هست. او در ادامه به ویژگی محیط تحصیلی سالم می‌پردازد و معتقد است مدارس باید محیطی داشته باشند که کودکان به این مکان‌ها احساس تعلق داشته باشند.

کتاب در کنار مفاهیم و تکنیک‌هایی که آموزش می‌دهد مسئولیت اصلی را روی دوش معلمان برای ایجاد فضایی مثبت و حمایتگر می‌اندازد و نشان می‌دهد یک معلم دغدغه‌مند می‌تواند با روش‌های ساده‌ای مانند طراحی پرچم تیمی، بازی‌های گروهی و فعالیت‌هایی مانند داستان‌گویی حس همدلی و همکاری را در میان کودکان افزایش دهد.

نویسنده البته خود معلمان و سلامت روان آن‌ها را هم از یاد نبرده و نشان می‌دهد که این موضوع هم اهمیت بسیاری دارد و داشتن سلامت روان تأثیر مستقیمی بر کودکان می‌گذارد. اصل مطلبی که آدریان بتوون در این کتاب می‌خواهد در مورد آن آگاهی‌رسانی کند تأثیر مثبت شاد بودن کودکان روی موفقیت آن‌ها و آموزش تکنیک‌های کاربردی در این زمینه به معلمان به‌عنوان اصلی‌ترین اجزای سیستم آموزشی است. کتاب مفید و کاربردی سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی را انتشارات خیزران با ترجمه‌ی آقایان محمدرضا قمری و وحید راثی و خانم فرزانه دوستی منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی

• اگر در حوزه‌ی تدریس کودکان فعالیت می‌کنید، این کتاب از آدریان بثون برای شما ضروری خواهد بود. (دکتر مارک ویلیامسون، مدیر مؤسسه Action for Happiness)
• کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی منبعی فوق‌العاده کاربردی برای معلمان است. نویسنده در این کتاب مرحله به مرحله نشان می‌دهد که چگونه می‌توان مهارت‌های زندگی را در عمل به کودکان آموزش داد. این کتاب زیباست نه به این خاطر که به موضوع مهم کودکان می‌پردازد، بلکه به این دلیل که خود نویسنده به عنوان معلم، بهترین اجراکننده‌ی ایده‌های خود است. (لرد ریچارد لیارد، رئیس Action for Happiness)
• سلامت روان کودکان اهمیت حیاتی دارد. کودکان شادتر بهتر یاد می‌گیرند، توانایی بیشتری برای مقابله با مشکلات دارند و احتمال بیشتری دارد که از توانایی‌هایشان بهترین استفاده را ببرند. آدریان بتوون یک نویسنده و معلم الهام‌بخش است. این کتاب برای همه کسانی که با آموزش کودکان کار می‌کنند، به‌ویژه معلمان یک منبع ضروری است. (دکتر مارک ویلیامسون، مدیر Action for Happiness)
• مهم‌ترین ویژگی آدریان بتوون این است که او واقعاً می‌داند چگونه مسائل پیچیده را به‌صورت ساده و شفاف بیان کند. به‌ویژه فصل ذهن‌آگاهی عالی است و به بسیاری از پرسش‌هایی که شما ممکن است داشته باشید، پاسخ می‌دهد. (روبی وکس، نویسنده، بازیگر و فعال حوزه سلامت روان)

کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی برای شما مناسب است اگر

• معلم دوره‌ی کودکان هستید یا در آموزش ابتدایی فعالیت‌ می‌کنید و دغدغه‌ی آموزش بهتر کودکان را دارید.
• از افزایش افسردگی، اضطراب و استرس در کودکان می‌ترسید و به‌دنبال راه‌هایی برای حل این مشکل هستید.
• حوزه‌ی کاری شما روانشناس تربیتی است و در حوزه‌ی کودکان و شادی در حال تحقیق و پژوهش هستید.

در بخشی از کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی: راهنمای عملی برای آموزش شادی می‌خوانیم

آیا تا به حال دقت کرده‌اید که چرا اخبار پر از داستان‌های منفی است و چرا نمی‌توانیم جلوی جذب شدن خود به آن‌ها را بگیریم؟ یا چگونه وقتی مدیر مدرسه به شما بازخورد می‌دهد، تمام نکات مثبت را فراموش می‌کنید و فقط یک نکته منفی را به خاطر می‌آورید؟ به گفته روانشناسان، دلیلش این است که مغز ما تمایل ذاتی به منفی‌گرایی دارند. این یک اثر باقیمانده تکاملی است (اجداد ما برای زنده ماندن در دشت‌ها و فضاهای باز باید بیش از حد هوشیار می‌بودند). به طور خلاصه، آن دسته از شکارچی-گردآورندگانی که خطرات را تشخیص می‌دادند به سرعت می‌توانستند از آن‌ها اجتناب کنند (و بنابراین زنده بمانند و ژن‌های خود را منتقل کنند) اما کسانی که برای بوییدن گل رز یا تحسین منظره‌ای زیبا توقف می‌کردند، توسط یک شیر بلعیده می‌شدند. بنابراین، مغز ما طوری تنظیم شده‌ است که بیشتر به دنبال چیزهای بد باشند تا اینکه به دنبال چیزهای خوب باشند.

اگرچه برای اجداد شکارچی-گردآورنده ما ضروری بود که شکار کنند و به دنبال غذا باشند چنانچه یک روز غذا پیدا نمی‌کردند، همیشه می‌توانستند روز بعد به جستجو بروند. با این حال، اگر به تمام تهدیدهای زیادی که در آنجا وجود داشت نیز توجه نمی‌کردند، روزهای شکار آن‌ها برای همیشه به پایان می‌رسید. به گفته روانشناس عصبی، ریک هانسون، قانون شماره یک در طبیعت وحشی این است: "امروز ناهار بخور - امروز ناهار نباش." (Hanson، 2014، p.20). علیرغم فقدان موقعیت‌های مرگ و زندگی برای بسیاری از ما در زندگی‌های مدرن، مغز ما هنوز به روشی بسیار ابتدایی به تهدیدها واکنش نشان می‌دهد، همان‌طور که در فصل 2 دیدیم، احتمالاً مغز ما در موقعیت‌های استرس‌زا مانند ترافیک، ملاحظات درسی، بحث‌ها و حتی اولین قرارها واکنش منفی نشان می‌دهد!

فهرست مطالب کتاب

تمجید از کتاب سلامتی و رفاه در مدارس ابتدایی
قدردانی
پیش‌گفتار سر آنتونی سلدون
پیش‌گفتار
مقدمه مترجمین
مقدمه
شادکامی و رفاه چیست؟
آیا می‌توان شادکامی را آموزش داد؟
چرا شادی را در مدارس آموزش دهیم؟
رفاه و پیشرفت
استرس، اضطراب و افسردگی در کودکان (و در کارکنان)
هدف آموزش و هدف زندگی
آموزش مثبت - عصر جدید
نحوه استفاده از این کتاب
فصل اول: ایجاد کلاس درس قبیله‌ای
نمای کلی فصل
در تئوری
ریشه‌های قبیله‌ای خود را بشناسید
کلاس درس قبیله ای
هوش اجتماعی
آموزش مبتنی بر دلبستگی
روابط مثبت
در عمل
طراحی یک پرچم تیمی
داستان‌هایی از کلاس درس
سلام و احوالپرسی و خداحافظی پایان کلاس
آموزش مهارت‌های اجتماعی
طنز و بازی‌ها
سفرهای اقامتی در هوای آزاد
نکات کلیدی فصل
فصل دوم: ذهن آگاهی
در تئوری
ریشه‌های ذهن آگاهی غربی
ذهن‌آگاهی چیست؟
حالت خودکار و سرگردانی ذهن
نگاهی به درون مغز
پاسخ استرس - جنگ یا گریز
اضطراب، افسردگی و ذهن‌آگاهی
کودکان و ذهن‌آگاهی
در عمل
تجسم ذهن‌آگاهی
پاسخ کودکان به ذهن‌آگاهی
داستان‌هایی از کلاس درس
مدیتیشن یا مراقبه با کودکان
چند نکته برای مدیتیشن با کلاس:
تمرین‌های ذهن‌آگاهی
یار تنفسی
قفسه سینه و شکم
مدیتیشن پیاده‌روی
مدیتیشن شنیداری
مدیتیشن غذا خوردن
نکات کلیدی فصل
فصل سوم: آن‌چه خوب پیش رفته است
نمای کلی فصل
در تئوری
تمایل به منفی‌گرایی
مانند تفلون برای خوبی، مانند نوار چسب برای بدی
احساسات مثبت
تغییر مسیرهای عصبی و الگوهای فکری در مغز
سه چیز خوب
سپاسگزاری
لذت بردن از گذشته و آینده
در عمل
آنچه خوب پیش رفته است
داستان‌هایی از کلاس درس
نامه‌های قدردانی
نعمت‌های خود را بشمارید
سفر ذهنی در زمان
نکات کلیدی فصل
فصل چهارم: انعطاف‌پذیری عصبی - مغز انعطاف‌پذیر شما
نمای کلی فصل
در تئوری
مغز انعطاف‌پذیر و قابل تغییر
مغز کامپیوتری از مد افتاده
داروینیسم عصبی
حقایق اولیه مغز
هورمون‌های شادی
سلامت مغز
آب
رژیم غذایی
خواب
ورزش
در عمل
عصب‌شناسان کوچک
اهداف مغز
مغز قابل تغییر
داستان‌هایی از کلاس درس
سلامت مغز
رژیم غذایی
آب
ورزش
هورمون‌های شادی
نکات کلیدی فصل
فصل پنجم: منطقه کشش
نمای کلی فصل
در تئوری
منطقه کشش
استرس و منطقه کشش
کشمکش و تقلا کردن
طرز فکر یا ذهنیت رشد31
آموزش در مورد مغز
تعریف و تمجید
موش در هزارتو
در عمل
نمایش منطقه کشش
داستان‌هایی از کلاس درس
اشتباهات زیبا
یادگیری از شکست32
مانند پنگوئن باشید
Youcubed. org
نکات کلیدی فصل
فصل ششم: غرقگی یا جاری شدن و نقاط قوت
نمای کلی فصل
در تئوری
غرقگی یا جاری شدن چیست؟
فواید غرقگی
کلاس درس ضد جاری شدن
نقاط قوت
نقاط قوت در کلاس درس
در عمل
غرقگی یا جاری شدن خودت را نشان بده
تمایز
معنادار کردن یادگیری
فعالیت‌های غنی از غرقگی
1- مناظرات
داستان‌هایی از کلاس درس
2- زیبایی ریاضی
3- طراحی و فناوری
شناسایی نقاط قوت
ابرقهرمان درون شما
الگوها
نکات کلیدی فصل
فصل هفتم: مهربان بودن خیلی خوب است
نمای کلی فصل
در تئوری
نیاز به مهربانی در نهاد هر انسان
مزایای مهربانی
1- شادی
2- سلامتی
چرخه فضیلت و خوبی
پرورش مهربانی
در عمل
نامگذاری هفته مهربانی
کار کلاسی مهربانی
داستان‌هایی از کلاس درس
دیوار مهربانی
جمع آوری کمک‌های مالی
دوستی با مدیتیشن و مراقبه
نکات کلیدی فصل
فصل هشتم: چگونه افکار ما دنیای ما را شکل می‌دهند؟
نمای کلی فصل
در تئوری
خوش‌بینی و مزیت‌های آن
سبک توضیحی
مدلABC
شکل دهی مجدد
راه اندازی یا پرایمینگ
در عمل
افکار روزانه
داستان‌هایی از کلاس درس
تاثیر بر سبک توضیحی
کوچه وجدان
موسیقی
طبیعت
نکات کلیدی فصل
فصل نهم: وزرش کردن مرا شاد می‌کند
نمای کلی فصل
در تئوری
مشکل
ورزش به عنوان دارو
سلامت
شادی
استرس، اضطراب و افسردگی
مغز
مقدار مصرف
پیاده روی
دویدن
یوگا و رقص
حرکت گروهی
در عمل
مسافت روزانه
داستان‌هایی از کلاس درس
اسکوات هندو
یوگا
رقصیدن
نکات کلیدی فصل
فصل دهم: سلامتی و رفاه معلم
نمای کلی فصل
در تئوری
ابتدا ماسک اکسیژن خود را بزنید
چرا سلامتی و رفاه معلمان اهمیت دارد؟
1- الگوهای نقش آفرینی
2-موفقیت دانش‌آموزی
3-این زندگی شماست
تدریس به اندازه کافی خوب
کمال گرایی
تغییر عادات قدیمی
در عمل
به کاربردن دروس در زندگی شخصی
ساده سازی کنید
جذابیت انعطاف‌پذیری
تقویت کننده یا تضعیف کننده؟
وقتی احساس می‌کنید در باتلاق گیر کرده اید
شوخ طبعی
چشم انداز
شجاع باش
نکات کلیدی فصل
واژه نامه
مطالعه بیشتر و منابع توصیه شده
کتاب‌شناسی