معرفی و دانلود کتاب سرطان خون

معرفی کتاب سرطان خون

کتاب سرطان خون اثری از عاطفه زمانی و مسعود هوشمند است. سرطان بیماری گسترده‌ای است که مختص به زمان و مکان خاصی نیست و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که دومین علت مرگ‌و‌میر در جهان و سومین در ایران است.

سرطان امروزه یک بیماری بسیار رایج و خطرناک در جوامع بشری محسوب می‌شود و به علت تغییر شرایط محیطی (آلودگی‌های زیست محیطی)، مواد تغذیه‌ای و آرایشی و... رو به افزایش است. پیکر موجودات زنده از میلیاردها سلول تشکیل شده است که همگی از یک سلول اولیه به وجود آمده‌اند. سلول اولیه در اثر تقسیم، سلول‌های دیگر را به وجود آورده است.

به مدت زمانی که یک سلول پس از به وجود آمدن دو سلول دیگر را به وجود می‌آورد، چرخه سلولی می‌گویند. نقاط بازرسی، نقاطی هستند در طول چرخه سلولی که کار کنترل مراحل مختلف چرخه را بر عهده داشته و پس از اطمینان از روند درست فرآیند تقسیم سلولی اجازهٔ ورود سلول به مراحل بعدی را می‌دهند.

اهمیت کنترل تقسیم سلول بسیار بالا بوده و در صورتی که این کنترل دچار نقص شود (نقص در نقاط بازرسی) ممکن است سلول‌هایی که نیاز به تقسیم آن‌ها نیست بدون دریافت دستور، شروع به تکثیر کرده و ایجاد تومور و سرطان کنند. کنترل تقسیم سلولی در دوران تکوینی از اهمیت ویژه برخوردار است و سبب می‌شود که سلول‌های هر بافت تا اندازه مشخص تکثیر شده و رشد کنند.

در برخی مواقع در دوران تکوین (جنینی) بعضی از سلول‌ها می‌بایست با مرگ برنامه‌ریزی شده از بین بروند تا بافت یا اندام شکل اصلی خود را به دست آورد. مثل تخریب سلول‌های مابین انگشتان دست و پا که سبب جدا شدن انگشتان می‌شود.
پس سلول‌های بدن ما به طور منظم و بر اساس قاعده خاصی در حال رشد هستند، اما گاهی اوقات برخی از سلول‌ها از مسیر رشد طبیعی خود خارج می‌شوند و به طور غیر منظم و سریع‌تر از حالت طبیعی رشد می‌کنند و حالت طبیعی بدن را بر هم می‌زنند. به این به هم ریختگی سرطان می‌گویند.

در بیماری سرطان یا چنگار (واژه فارسی سرطان) سلول‌های بدن به صورت غیرقابل کنترلی تکثیر یافته و در اکثر موارد به سایر سلول‌ها هجوم می‌برند. در واقع سلولی که از کنترل چرخه سلولی خارج می‌شود و دچار مرگ سلولی یا آپوپتوز نشود، سرطانی می‌شود. عموم مردم فکر می‌کنند سرطان عفونت است که در اثر عامل عفونی یا ویروس‌ها ایجاد می‌شود ولی اصلا این‌گونه نیست. عفونت می‌تواند یکی از عوارض جانبی در برخی از سرطان‌ها باشد. همان‌طور که گفته شد عامل اصلی سرطان، تکثیر بی رویه سلول‌ها بدون مرگ آن‌هاست که در اثر عوامل ژنتیکی و محیطی رخ می‌دهد. البته در برخی سرطان‌ها ویروس‌ها می‌توانند یکی از دلایل بروز باشند ولی مسلما دلیل اصلی همهٔ سرطان‌ها نیستند.

سرطان بیماری ژنتیکی سلول‌های سوماتیک (سلول‌های غیرجنسی) است. در ایجاد سرطان فاکتورهای ژنتیکی و فاکتورهای محیطی دخیل هستند و به همین دلیل است که سرطان را بیماری چند فاکتوری (Multifactorial) می‌نامند. معمولا سرطانی که در سن پایین‌تر از 30 سالگی و در دوران نوزادی رخ بدهد را ژنتیکی می‌دانند و سرطانی که در سن بالا و پیری بروز کند را بیش‌تر در اثر عوامل محیطی می‌دانند. ولی برای بروز سرطان حتما تغییرات ژنی و جهش (تغییرات در ژن‌ها که در اکثر موارد مضر هستند) لازم است، چه در اثر عوامل محیطی و چه عوامل ژنتیکی.

تاکنون بیش از 100 نوع از سرطان شناسایی شده است، نخستین و پایه‌ای‌ترین ویژگی بافت‌های سرطانی بزرگ شدن دائمی آن به دلیل تکثیر بی رویه آن‌هاست. دومین ویژگی، تهاجم تومور به بافت‌های طبیعی پیرامون خود است و سومین و خطرناک‌ترین جنبه سرطان، گرایش برای گسترش در سراسر بدن یا متاستاز (Metastasis) است. سلول‌های سرطانی برای تغذیه خود رگ‌زایی (Angiogenesis) می‌کنند و از همین طریق می‌توانند به سایر بافت‌ها نیز راه پیدا کنند.

از دیگر ویژگی‌های سلول‌های سرطانی نامیرا بودن (Immortalization) آن‌ها است. اگر سلول‌های بافت مورد نظر که رشد بی‌حد و خارج از کنترل پیدا کرده‌اند، در محل خود باقی بمانند و حرکت نکنند و غشا یا دیواره‌ای در اطراف خود داشته باشند تومور خوش‌خیم (Benign Tumor) را به وجود می‌آورند ولی اگر به بافت‌های دیگر برود و به اصطلاح در بدن حرکت کند و دیواره‌ای نداشته باشد به آن تومور بدخیم (Malignant Tumor) می‌گویند که در این حالت اخیر سرطان ایجاد می‌شود.

قدیمی‌ها همیشه می‌گویند «قدیم‌ها این چیزها نبود، کسی چه می‌دانست سرطان چیه؟!» ولی در واقع این‌گونه نیست و شیوع سرطان در این حد هم بیش‌تر نشده ولی بیماری‌های عفونی زیادی که امکان داشت کودکان را از بین ببرد، کنترل شده و سلامت سنی و جنسی افزایش پیدا کرده و این افزایش سلامت سنی بروز سرطان‌هایی را که طبق آمار 3 تا 4 نفر در هر صدهزار کودک بوده است را با تشخیص به موقع مشخص کرده است.

به عبارتی پیشرفت تکنولوژی پزشکی، افزایش آگاهی‌های علمی و افزایش فرهنگ و بهداشت جامعه سبب شده است که تعداد سرطان‌هایی تشخیص داده شده نسبت به سال‌های قبل بیشتر شود. به عنوان نمونه، سال‌های قبل سرطان تشخیص داده نمی‌شد اما به دلیل عوارض بیماری سرطان مانند عفونت، کودک سرطانی از بین می‌رفت در حالی که در سابقهٔ وی هیچ تشخیصی از سرطان وجود نداشت اما در حال حاضر تشخیص سرطان به موقع انجام می‌شود و همه فکر می‌کنند میزان شیوع آن خیلی افزایش یافته است. در صورتی که این‌گونه نیست و در گذشته خیلی از افراد در اثر همین بیماری فوت می‌کردند ولی دلیل مرگ آن‌ها تشخیص داده نمی‌شد. به هرحال سرطان یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ‌و‌میر در ایران و جهان است و بسیار رایج است. از این رو بررسی و مطالعه آن علمی ضروری است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
ژنتیک سرطان
عوامل ایجاد سرطان خون
نشانه‌ها و علائم
پیشگیری
تشخیص
سیتوژنتیک
نمونه‌برداری از نخاع
درمان
تحت نظر بودن
شیمی درمانی
درمان هدفمند
درمان زیستی
پرتو درمانی
پیوند سلول بنیادی
تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی
مراقبت و توصیه‌ها
مقاومت دارویی
امید به دستان خدا