معرفی و دانلود کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه

معرفی کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه

کارل گوستاو یونگ اعتقاد دارد که ضمیر ناخودآگاه بخش مهمی از وجود انسان را در برمی‌گیرد و انکار و طردِ این ضمیر توسط وجدان بسیار زیان‌بار است. او در کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه هرآنچه را در نتیجه‌ی تحقیقاتش پیرامون نیمه‌ی ناهشیار ذهن دریافته، مطرح کرده و مرز عقایدش را با زیگموند فروید مشخص می‌کند.

درباره‌ی کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه

کارل گوستاو یونگ (Carl Jung) چهره‌ای آشنا در حوزه‌ی روانکاوی و روان‌شناسی به حساب می‌آید. او که فعالیت در این زمینه را با مطالعه‌ی آثار فروید و هم‌نشینی با او، آغاز کرد، در میانه، راهش را از استاد جدا کرده و در بسیاری از موارد و موقعیت‌ها به مخالفت با وی برخاست. یونگ مبدع واژه‌هایی نظیر ناخودآگاه جمعی، کهن‌الگو، هم‌زمانی و... است. ضمیر ناخودآگاه مفهومی نبود که اولین بار توسط زیگموند فروید کشف شود، اما او بدین نیمه‌ی ناهشیارِ وجود اهمیتی مضاعف بخشید. فروید ذهن را به کوه یخی شبیه می‌دانست که قسمت کوچکی از آن بیرون از آب و قسمت عمده‌اش زیر آب پنهان است، فروید به قسمتِ خفته زیرِ آب، ضمیر ناخودآگاه می‌گفت. یونگ این مفهوم را وسعت بخشید و اصطلاح دیگری تحت عنوان ناخودآگاه جمعی مطرح کرد؛ چیزی که فروید ابداً صحت آن را نمی‌پذیرفت.

به عقیده‌ی کارل گوستاو یونگ، فروید خود را طرفدار فلسفه‌ی تحصلی می‌دانست و به‌‌علت پایبندی به ‌ماده‌گرایی، هر نوع معرفت و بینش شهودی را که موضوع بحث پاراروان‌شناسی بود خرافات می‌خواند. اما اعتقاد او به نظریه‌ی جنسی‌اش دست‌کمی از عقاید دینی نداشت. او ایدئولوژی سفت‌وسختی اتخاذ کرده بود و از یونگ نیز انتظار داشت تا به این نظریه پایبند و معتقد بماند. حال آنکه یونگ نظریه‌ی جنسیِ فروید را مستدل نمی‌دانست؛ بلکه آن را فرضیه‌ای موقتاً رضایت‌بخش برمی‌شمرد و آن را به‌عنوان یک اعتقاد جاودانی رد می‌کرد.

جدا شدن یونگ از سنت تحلیل روانی فروید، ارتداد شمرده شد و پیامدهای دردناک و تحقیرآمیزی داشت. سبب آن بود که فروید آنچه را نهضت تحلیل روان نامیده می‌شد به صورت یک آیین درآورده بود و خود را رهبر بلامنازع آن می‌دانست و هر کس را که می‌خواست از راه و روش او تخطی کند دچار انحراف اعلام می‌کرد و منحرف می‌نامید. کارل گوستاو یونگ در پیِ این جدایی، تغییر و تحولاتِ مهمی در مکتب روان‌شناسی تحلیلی به وجود آورد و از مهم‌ترین فعالیت‌های او می‌توان به این موارد اشاره کرد: بسط مفهوم ناخودآگاه از حالت فردیِ صرف به حالت جمعی، تأکید بر کل دوران زندگی در جریان تحول روانی به‌ جای بسنده‌کردن به رخدادهای دوران کودکی، کل‌نگری در ساحت روان آدمی، و فراتر رفتن از تکیه بر غریزه‌های خاصی همچون غریزه‌ی جنسی.

کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه (Psychology of the Unconscious) مواردِ ذکرشده را با تأکیدِ بیشتر بر ضمیر ناخودآگاه بررسی می‌کند. به‌ عقیده‌ی یونگ درمان واقعی هنگامی آغاز می‌شود که تاریخچه‌ی زندگی بیمار را بشناسیم. پزشک یا درمانگر باید همه‌ی ابعاد زندگی بیمار را مورد توجه قرار دهد و فقط به علائم و آثار بیماری اکتفا نکند. کارل گوستاو یونگ، در مواجهه با بیماران خود، مستقیماً اطلاعاتی را از ضمیر ناخودآگاه استخراج می‌کرد که در درمان بسیار موثر بود. البته در بسیاری از موارد فقط اطلاع از آنچه بیمار از ضمیر ناخودآگاه خود نقل می‌کند کافی نیست، بلکه باید با روش تداعی آزاد به‌ تفسیر و تعبیر رویاها و کشف رمز زندگی او دست یافت. درحالی‌که فروید رویا را نمایشی از آرزوها و امیال کودکانه‌ی نامعقول می‌داند، یونگ معتقد است رویاها محتوای آرزوها و امیال گذشته و هدف‌ها و مقاصد آینده است. این رویاها دارای مضامین و محتواهای جمعی و نمادی هستند و در واقع یکی از این رویاها بود که یونگ را به‌ وجود ضمیر ناخودآگاه جمعی معتقد کرد.

کارل یونگ در کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه می‌نویسد: «تحت تأثیر جاذبه‌ی فریبنده‌ی ادعای فروید... پنداشتند مجاز هستیم از نماد صورت ظاهر رویا صرف‌ نظر کنیم؛ به‌ تصور اینکه اندیشه‌ی واقعی، که محرک و مُلهِم رویاست، در پشت این ظواهر پنهان است. بر عکس این نظریه، من از مدت‌ها پیش گفته‌ام هیچ دلیلی نداریم که مثلاً به رویا تهمت بزنیم که قصد فریب ما را داشته است. درست است که راز طبیعت غالباً غیرقابل‌نفوذ است ولی خصوصیات حیله و دروغ، که خصلت انسان است، در آن نیست. به‌ همین سبب باید با این اعتقاد شروع کرد که رویا دقیقاً همان چیزی است که باید باشد، نه بیش و نه کم... خود رویا هدفی ندارد، بلکه یک محتوای روان‌شناختی است که خودش را توصیف می‌کند مانند قند در خون بیمار یا تب در وجود بیمار حصبه‌ای. یعنی یک امر محض طبیعی است. این ما هستیم که اگر آگاه و ظریف باشیم و بتوانیم با دقت علائم طبیعت را تفسیر کنیم، می‌توانیم در آن نوعی اخطار یا نوعی توصیه به احتیاط ببینیم»

یونگ ضمیرِ ناخودآگاه را به دو لایه‌ی فردی و جمعی تقسیم‌بندی می‌کند. این روانکاوِ سوئیسی، همان‌قدر که برای انسان ذاتی منحصربه‌فرد قائل است، باور دارد که ما به‌عنوان انسان، اسیرِ روح جمعی نیز هستیم؛ روحی که متعلق به سال‌های گذشته است و به پیش از دوران کودکی و تولد ما باز می‌گردد. این نکته مقدمه‌ای مناسب است که یونگ با استناد به آن، مطالبش را پیرامون ناخودآگاه جمعی بیان می‌کند.

کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه را محمدعلی امیری ترجمه کرده و انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسانده است.

کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه برای چه کسانی مناسب است؟

هرکس به مسائل روان‌شناسی پیرامونِ ضمیر ناخودآگاه علاقه دارد، از این کتاب لذت فراوانی خواهد برد.

در بخشی از کتاب روانشناسی ضمیر ناخودآگاه می‌خوانیم

از دوران شارکو به‌ بعد می‌دانستند که علائم روان‌نژندی از روان سرچشمه می‌گیرد، یعنی روان‌زاد است، همچنین تحقیقات مکتب نانسی روشن کرده بود که هر یک از علائم بیماری هیستری ممکن است بر اثر تلقین نیز به‌ وجود آید. از سوی دیگر، در پرتو تحقیقات پیر ژانه اطلاعات دقیقی درباره‌ی شرایط روانی حرکتی تظاهرات ناقص حالات هیستری نظیر بی‌حسی، کم‌حسی، فلج، و فراموشی وجود داشت. اما درباره‌ی مسیر و نوع ارتباط علت و معلولی میان علائم حالات هیستری و روح بیمار اطلاعی در دست نبود. در آن موقع راه‌های علّیت روان‌شناختی کلاً ناشناخته بود. در این موقع، یعنی سال‌های 1880، بود که پزشک سالخورده‌ای، اهل وین، به‌ نام دکتر بروئر کشفی می‌کند که نقطه‌ی آغاز روان‌شناسی جدید به‌ شمار می‌آید.

دکتر بروئر بیماری داشت مبتلا به هیستری، که زنی بسیار باهوش بود، و علائم بیمارگونه‌ی زیر در او دیده می‌شد: بازوی راستش خشک و متحجر شده بود و گهگاه فراموشی و حالت ابهام و سردرگمی به نوعی به او دست می‌داد که نمی‌توانست حرف بزند و فقط به‌ زبان انگلیسی مقصودش را بیان می‌کرد (این همان حالتی است که فراموشی منظم خوانده می‌شود). در آن زمان سعی داشتند این نوع اختلال‌ها را بر اساس کالبدشناسی تبیین نمایند. اما در مورد بیمار ما، از نظر بافت‌شناسی مراکزی که در مغز موجب حرکت بازوها می‌شود با وضع فرد سالم تفاوتی نداشت و کاملاً سالم بود. شناخت علائم هیستری از راه کالبدشناسی کاری غیرممکن است. برای مثال، می‌توان به‌ مورد زیر اشاره کرد: زن بیماری بر اثر ابتلا به هیستری قدرت شنوایی‌اش را کاملاً از دست داده بود. این بیمار اغلب عادت داشت آواز بخواند. یک روز که مشغول آواز خواندن بود روان‌پزشک معالجش، بدون اینکه او ببیند، پشت پیانو می‌نشیند و به‌ آرامی به نواختن پیانو و هم‌آوایی با او می‌پردازد و هنگامی که بیمار می‌خواهد قطعه‌ی جدیدی را آغاز کند، بدون اینکه او متوجه شود، آهنگ موسیقی را ناگهان تغییر می‌دهد. بیمار نیز با آهنگ جدید به خواندن ادامه می‌دهد، بدین ترتیب معلوم می‌شود که این بیمار، با آنکه نمی‌شنود، در واقع شنواست.

فهرست مطالب کتاب

آشنایی با برخی از دیدگاه‌های روان‌شناختی یونگ
مقدمه‌ی مترجم
کودکی و نوجوانی
دوستی و دشمنی با فروید
اختصاصات اساسی روان‌شناسی یونگ
ضمیر ناخودآگاه جمعی
صورت‌های مثالی
برج بولینگن
فرزانگی یونگ
نظریه‌ی نسبیّت اینشتین
اصل نامعیّنی
کشف ضمیر ناخودآگاه و نقش آن
شکست برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی
فقدان فرزانگی ازخودبیگانگی انسان
دیباچه‌ها
پیشگفتار چاپ دوم ترجمه‌ی فرانسه
دیباچه‌ی چاپ اول ترجمه‌ی فرانسه
دیباچه‌ی مؤلف بر چاپ اول کتاب (1916)
دیباچه‌ی مؤلف بر چاپ دوم کتاب (1918)
دیباچه‌ی مؤلف بر چاپ سوم کتاب (1925)
دیباچه‌ی مؤلف بر چاپ چهارم کتاب (1935)
دیباچه‌ی مؤلف بر چاپ پنجم کتاب (1942)
فصل اول: روانکاوی
فصل دوم: نظریه‌ی عشق
فصل سوم: دیدگاه دیگر: ارادۀ قدرت
فصل چهارم: برداشت‌های گوناگون
فصل پنجم: ناخودآگاهی فردی و ناخودآگاهی جمعی یا فرافردی
فصل ششم: روش ترکیبی یا سازنده
فصل هفتم: نمونه‌های دیرینه‌ی ناخودآگاهی جمعی
فصل هشتم: ملاحظات کلی در باب ناخودآگاهی و درمان تحلیلی
نتیجه
واژه‌نامه‌ی فارسی به فرانسه
واژه‌نامه‌ی فرانسه به فارسی
توضیح برخی اصطلاحاتی که به فهم بهتر روان‌شناسی ضمیر ناخودآگاه کمک می‌کند