معرفی و دانلود کتاب خلاصی

معرفی کتاب خلاصی

کتاب خلاصی، نمایشنامه‌ای از مارشا نورمن نویسنده‌ی آمریکایی‌تبار است که در سال 1979 در لیست بهترین نمایش‌های سال به انتخاب منتقدان بنیاد برنز مانتل قرار گرفت. شخصیت اصلی نمایشنامه، آرلن هولسکلو، مجرم سابقه‌داری است که پس از هشت سال اسارت در زندان با عفو مشروط آزاد می‌شود. اما آرلن پس از آزادی و به محض پا گذاشتن به جهان بیرون، با چهره‌های مختلفی از گذشته‌ی خود مواجه می‌شود که هرکدام تلاش می‌کنند راهی برای نفوذ دوباره و سلطه به زندگی امروزش پیدا کنند.

درباره‌ی کتاب خلاصی

آرلن هولسکو، شخصیت اصلی کتاب خلاصی (Getting Out) بعد از هشت سال اسارت به‌دلیل قتل درجه دوم، به‌تازگی از زندان آزاد شده؛ اما برای دختری مثل آرلن که چیزی جز رنج و خشونت در گذشته‌ برایش باقی نمانده و هیچ اثری از نور امید در آینده‌ی خود نمی‌بیند، آزادی هم چندان وعده‌ی شیرینی نیست. در واقع آرلن از زندان آزاد شده اما همچنان اسیر گذشته‌ای است که بر آینده‌اش سایه می‌افکند. مارشا نورمن (Marsha Norman) در این نمایشنامه موفق شده تصویر واقع‌بینانه‌ای از تلاش آرلن برای رهایی از بند گذشته‌ و شروع دوباره را به تصویر بکشد.

صحنه‌ی اول نمایش خلاصی در زندان آغاز می‌شود، جایی که زن جوان نشسته و داستان‌های پراکنده‌ای از گذشته‌اش را روایت می‌کند. او خودِ گذشته‌اش را به‌ نام آرلی خطاب می‌کند و در طول نمایشنامه در کنار آرلنِ زمان حال، به بیان عقاید و خاطرات خود می‌پردازد و مخاطب را با شکاف میان امروز و گذشته‌‌اش آشنا می‌سازد.

آرلی پس از آزادی از زندان خود را به‌نام آرلن خطاب می‌کند، به این امید که شاید در فراموشی گذشته و پذیرش تغییراتش به او کمک کند. غافل از اینکه آرلی هرگز آرلن را رها نمی‌کند و دیگران هم به‌سختی می‌توانند او را به‌عنوان آرلن بپذیرند. در سیر مطالعه‌ی نمایش خلاصی با آرلن و آرلی بیشتر آشنا می‌شویم و هر لحظه همدردی و درک بیشتری نسبت به این زن جوان زخم‌خورده پیدا می‌کنیم. آرلی در نگاه اول دختری سرکش، خطرناک و غیرقابل‌اعتماد به‌نظر می‌رسد اما با پیشروی ماجرای کتاب می‌بینیم آرلی در واقع دختربچه‌ای آزاردیده، وحشت‌زده و تنها است که از کودکی مورد آزار و خشونت پدرش بوده.

مارشا نورمن نویسنده‌ی بااستعدادی است که در سال 1983 برای نمایشنامه‌ی شب بخیر مادر (night, Mother') برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر شد. مسائل زنان مانند خشونت و آزار خانگی، ناتوانی و ضعف سیستم قانونی در حمایت از زنان سرخورده و روابط مادر و دختری از محوری‌ترین موضوعاتی است که در تمام آثار نورمن نقش پررنگی ایفا می‌کند. نمایشنامه‌ی خلاصی اولین اثر این نویسنده است و از زمان نگارشش در دهه‌ی هفتاد میلادی بارها روی صحنه‌های تئاتر به اجرا درآمده. مارشا نورمن در این اثر هم زن آسیب‌دیده‌ای که قربانی سیستم شده است را به‌عنوان شخصیت اصلی داستان خود برمی‌گزیند و با هنرمندی تمام به مخاطب کمک می‌کند روی دیگری از این زن را به نظاره بنشیند و تماشاگرش را به همدردی و تعمق در مسائل عمیق اجتماعی دعوت می‌کند.

کتاب خلاصی با ترجمه‌ی فائزه فلاحی و به همت انتشارات دیدآور چاپ شده و در اختیار مخاطبان فارسی زبان قرار گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب خلاصی

• نمایشنامه‌ی خلاصی مشکلات واقعی‌ای که انسان‌ها در جهان واقعی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند را در مرکز توجه قرار می‌دهد. (Cheri Fortin)
• این نمایش پرانرژی و قدرتمند صحنه‌های دنیای واقعی و خارج از برادوی را به شکلی که تاکنون هیچ تئاتری موفق به انجامش نبوده به روی صحنه‌ی تئاتر می‌آورد. (نیویورک تایمز)

کتاب خلاصی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب خلاصی را به تمام مخاطبان و علاقه‌مندان ادبیات و هنرهای نمایشی، به‌خصوص ادبیات نمایشی مدرن معاصر پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب خلاصی می‌خوانیم

مادر. اما تو قراره کار کنی، درسته؟ [مسئولیت دیگری نمی‌خواهد.]
آرلن. آره، شاید آشپزی. چیزی که پول خوبی بابتش بدن.
مادر. تو؟ آشپزی؟ [می‌خندد.]
آرلن. می‌تونم یاد بگیرم.
مادر. بابات هیچ‌وقت تو رو به‌خاطر اون ساندویچ کالباس نمی‌بخشه. [آرلن کمی می‌خندد، بالأخره از یک خاطره لذت می‌برد.] اوه! آرزو می‌کردم تو رو موقع پخش‌کردن کُلگِیت روی نون می‌دیدم. اگه اون خیلی مست نبود، حتماً بوی خمیردندون رو حس می‌کرد. بچه کوچولوی دماغو سعی کرد پدرش رو با ساندویچ کالباس بکشه خیلی خوشحال بود وقتی غذا رو بهش دادی... [می‌خندد.]
آرلن. [دیگر از خاطرات لذت نمی‌برد.] خوب من رو زد.
مادر. خب، آرلی باید اعتراف کنی که این کار رو به‌خاطر خودت کرد. [از خنده اشک می‌ریزد.]
آرلن. فکر کنم.
مادر. جارو داری؟
آرلن. نه.
مادر. خب، من یه دونه تو تاکسی دارم، محض اطمینان گرفتمش. نمی‌تونم این‌جا بذارمش اما قبل از رفتن جارو می‌کشم. [به‌سمت در می‌رود.] تا من برگردم تو فقط استراحت کن. این‌جوری که تو دنبال کار می‌گردی هیچ‌کاری پیدا نمی‌کنی. [مادر می‌رود، آرلن درون کیفش رژلب و آینه پیدا می‌کند. او تلاش می‌کند تا زمانی که مادر نیست، ظاهر خود را بهتر کند.]
آرلی. [به بالا می‌پرد، انگار با بچه‌ی دیگری صحبت می‌کند.] اون استخونی نیست.
آرلن. [به خودش در آینه نگاه می‌اندازد.] فکر می‌کنم می‌تونم...
آرلی. و اون مجبور نیست که فر مزخرف شش ماهه بکنه. موهای خودش فر از سرش می‌زنه بیرون.
آرلن. یه رژلب.
آرلی. [جدی.] اون تاکسی می‌رونه که مایحتاج ما رو تأمین کنه. چون ما از هیچ‌کس صدقه قبول نمی‌کنیم. چون ما پول داریم، چون اون پول درمی‌آره.
آرلن. [آینه را می‌بندد، غم‌زده، می‌ترسد مادر درست گفته باشد.] اما تو خیلی لاغری و موهای صافی داری. [روی زمین می‌نشیند.]