معرفی و دانلود کتاب جهان‌ بینی توحیدی: مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی

معرفی کتاب جهان‌ بینی توحیدی: مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی

در کتاب جهان‌ بینی توحیدی: مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی، تالیف مرتضی مطهری، به تعریف جهان‌بینى، انواع جهان‌بینى‌ها (علمى، فلسفى، مذهبى) پرداخته شده و جهان‌بینى توحیدى به طور عام و جهان‌بینى اسلامى به طور خاص، واجد تمام ویژگی‌هاى یک جهان‌بینى خوب دانسته شده است. 

مجموعه مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى براى همه اقشار به ویژه دانشجویان و طلاب علوم دینى مفید و حاوى نکات بدیع و جالب توجه است. نثر روان و شیواى آن نیز به جاذبه این کتاب افزوده است، همچنان که استحکام و اتقان مطالب کتاب که توسط یک اسلام شناس مسلّم به رشته تحریر در آمده است از امتیازات این کتاب است. 

مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى نظام هماهنگ تفکر اسلامى را به مطالعه‌کننده ارائه مى‌دهد و قوّت فکر اسلامى را در قیاس با مکاتب بشرى آشکار مى‌سازد. 

یک مسلک و یک فلسفه زندگى خواه ناخواه بر نوعى اعتقاد و بینش و ارزیابى درباره هستى و بر یک نوع تفسیر و تحلیل از جهان مبتنى است. نوع برداشت و طرز تفکرى که یک مکتب درباره جهان و هستى عرضه مى‌دارد، زیرساز و تکیه‌گاه فکرى آن مکتب به شمار مى‌رود. این زیرساز و تکیه‌گاه اصطلاحا «جهان‌بینى» نامیده مى‌شود. 

کتاب مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى که شامل شش مجلد است آخرین اثر قلمى شهید آیت‌اللّه‌ مطهرى است. این کتاب در واقع یک دوره اصول عقاید اسلامى است و مطالعه آن براى عارف و عامى سودمند و فرح‌زاست. در اصل، این کتاب شامل هفت مجلد بوده که استاد شهید فرصت نگارش جلد ششم آن یعنى امامت و رهبرى را پیدا نکردند. البته مباحث «امامت» آن شهید در انجمن اسلامى پزشکان پس از شهادت آن بزرگمرد علم و ایمان و مجاهدت، با نوشته دیگرى از آن شهید در این باب به عنوان پیشگفتار، به صورت مستقل تحت عنوان «امامت و رهبرى» توسط «شوراى نظارت بر نشر آثار استاد شهید مطهرى» منتشر شد. جهان‌بینى توحیدى جلد دوم از مجموعه کتاب‌های مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى است. 

مجلدات کتاب مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى عبارتند از: انسان و ایمان، جهان‌بینى توحیدى، وحى و نبوت، انسان در قرآن، جامعه و تاریخ، زندگى جاوید یا حیات اخروى. 

همه دین‌ها و آیین‌ها و همه مکتب‌ها و فلسفه‌هاى اجتماعى متکى بر نوعى جهان‌بینى بوده است. هدف‌هایى که یک مکتب عرضه مى‌دارد و به تعقیب آن‌ها دعوت مى‌کند و راه و روش‌هایى که تعیین مى‌کند و باید و نبایدهایى که انشاء مى‌کند و مسئولیت‌هایى که به وجود مى‌آورد، همه به منزله نتایج لازم و ضرورى جهان‌بینى‌اى است که عرضه داشته است. 

حکما حکمت را تقسیم مى‌کنند به حکمت عملى و حکمت نظرى. «حکمت نظرى» دریافت هستى است آنچنان که هست، و «حکمت عملى» دریافت خط مشى زندگى است آنچنان که باید. اینچنین «باید»‌ها نتیجه منطقى آنچنان «هست» هاست، بالاخص آنچنان «هست» هایى که فلسفه اولى و حکمت مابعدالطبیعى عهده‌دار بیان آنهاست. 

بدیهى است که از کلمه «جهان‌بینى» که ماده دیدن در آن به کار رفته است نباید به اشتباه بیفتیم و جهان‌بینى را به معنى «جهان احساسى» تلقى کنیم. جهان‌بینى به معنى جهان‌شناسى است و به مسئله معروف «شناخت» مربوط مى‌شود. شناخت از مختصات انسان است، برخلاف احساس که از مشترکات انسان و سایر جانداران است؛ لهذا جهان‌شناسى نیز از مختصات انسان است و به نیروى تفکر و تعقل او بستگى دارد. 

بسیارى از حیوانات از نظر جهان احساسى از انسان پیشرفته‌ترند، یا از نظر اینکه مجهز به بعضى حواس‌اند که انسان فاقد آن حس است آنچنان که گفته مى‌شود برخى پرندگان از نوعى حس رادار برخوردارند، و یا در حواس مشترک با انسان از انسان بسى حساس‌ترند آنچنان که در باصره عقاب، شامه سگ یا مورچه و سامعه موش گفته مى‌شود. برترى انسان از سایر جانداران، در شناخت جهان یعنى نوعى بینش عمیق درباره جهان است. حیوان فقط جهان را احساس مى‌کند، اما انسان علاوه بر آن، جهان را تفسیر مى‌کند. 

شناخت چیست؟ چه رابطه‌اى است میان احساس و شناخت؟ چه عناصرى غیر از عناصر احساسى در شناخت وارد مى‌شوند؟ آن عناصر از کجا و چگونه وارد ذهن مى‌شوند؟ مکانیسم عمل شناخت چیست؟ معیار شناخت صحیح از شناخت غلط چیست؟... 

اینها یک سلسله مسائلى است که رساله‌اى مستقل را تشکیل مى‌دهد1 و ما فعلاً نمى‌توانیم وارد بحث آن‌ها بشویم. آنچه مسلّم است این است که احساس یک چیز غیر از شناخت آن است. یک صحنه را، یک نمایش را همه کسان مى‌بینند و یکسان مى‌بینند، اما فقط افراد معدودى آن را تفسیر مى‌کنند و احیانا مختلف تفسیر مى‌کنند. 

فهرست مطالب کتاب

مقدمه چاپ بیست و دوم
1: جهان‌بینی
جهانْ احساسى و جهان‌شناسى
انواع جهان‌بینى
جهان‌بینى علمى
جهان‌بینى فلسفى
جهان‌بینى مذهبى
معیار خوبى جهان‌بینى
جهان‌بینى توحیدى
جهان‌بینى اسلامى
2: جهان‌بینی واقع‌گرا
خدا، واقعیت مطلق و مبدأ هستى
صفات خدا
یگانگى خدا
عبادت و پرستش
تعریف پرستش
روح عبادت و پرستش
3: مراتب و درجات توحید
1. توحید ذاتى
2. توحید صفاتى
3. توحید افعالى
4. توحید در عبادت
انسان و رسیدن به یگانگى
4: مراتب و درجات شرک
الف. شرک ذاتى
ب. شرک در خالقیت
ج. شرک  صفاتى
د. شرک در پرستش
مرز توحید و شرک
صدق و اخلاص
وحدت و یگانگى جهان
غیب و شهادت
دنیا و آخرت
5: حکمت بالغه و درجات شرک
تاریخچه اصل عدل در فرهنگ اسلامى
فهرست‌ها
فهرست آیات قرآن کریم
فهرست احادیث
فهرست اشعار فارسى
فهرست اسامى اشخاص
فهرست اسامى