معرفی و دانلود کتاب جامعه مدنی و کرونا: تجربه جهانی

معرفی کتاب جامعه مدنی و کرونا: تجربه جهانی

همه‌گیری بیماری کرونا تأثیرات مثبت و منفیِ پرشماری بر جامعه‌ی مدنی ایران به جا نهاد. سعید مدنی در کتاب جامعه مدنی و کرونا به بررسی ماهیت این تأثیرات پرداخته است.

درباره کتاب جامعه مدنی و کرونا

اصطلاح جامعه‌ی مدنی، بسته به کاربردِ آن در یک حوزه‌ی گفتمانی خاص، معانی پرشمار و بعضاً متفاوتی دارد. با این همه، می‌توان با گرفتنِ مخرج مشترکی از تمامی تعاریف ارائه‌شده از جامعه‌ی مدنی، به تعریفی عمومی از این اصطلاح رسید. این تعریف عمومی، به طور مختصر، از این قرار است: جامعه‌ی مدنی آن بخشی از جهان اجتماعی است که به نحوی از انحا، مستقل از دولت به شمار می‌رود. مطابق این تعریف، بسیاری از نهادهای عمومی و نیمه‌عمومی، از قبیل خانواده، بنیادهای مردم‌نهاد، مؤسسات غیرانتفاعی، دانشگاه‌ها و...، جزوی از جامعه‌ی مدنی به شمار می‌روند.

امروزه، نظر رایج این است که پویایی یک جامعه، بسته به پویاییِ جامعه‌ی مدنیِ آن است. عمده‌ی مؤلفه‌های توسعه، از جمله دموکراسی، آزادی اطلاعات، مشارکت در عرصه‌ی عمومی و... تنها هنگامی محقق می‌شوند که جامعه‌ی مدنی‌ای نیرومند و فعال در کار باشد. اهمیت جامعه‌ی مدنی در کیفیت حیات افرادِ اجتماع، خصوصاً هنگام درگرفتن بحران‌ها نمایان‌گر می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های جمعی‌ای که اخیراً سراسر جهان را با تهدید مواجه نمود، همه‌گیری ویروس کرونا بود. سعید مدنی در کتاب جامعه مدنی و کرونا به بررسیِ نحوه‌ی واکنش جوامع مدنی متفاوت، خصوصاً جامعه‌ی مدنی ایران، در مواجهه با بحران اپیدمی کرونا پرداخته است.

پرسش اصلی سعید مدنی در کتاب جامعه مدنی و کرونا از این قرار است: جوامع مدنی چگونه در برابر تهدید مخاطره‌آمیز بیماری‌ای همه‌گیر ایستادگی نمودند؟ او برای ارائه‌ی پاسخی راهگشا به این پرسش، ابتدا به تعریف دقیق اصطلاح جامعه‌ی مدنی پرداخته، و پس از آن، به بررسی تحولاتی همت گمارده که جوامع مدنی در کشورهایی نظیر چین، هنگ‌کنگ، تایوان، آمریکا، کانادا، پرتغال و ایران، در اثر همه‌گیری ویروس کووید 19 از سر گذراندند.

مطالعه‌ی کتاب جامعه مدنی و کرونا از این جهت سودمند است که به ما بصیرت‌هایی ارزشمند در باب چگونگی واکنش در قبال بحران‌های اجتماعی، ارزانی می‌کند؛ بصیرت‌هایی که به یاری‌شان، می‌توانیم بهتر و هدفمندتر برای مواجهه با فجایع احتمالیِ آتی، آماده شویم.

گفتنی است که کتاب جامعه مدنی و کرونا توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب جامعه مدنی و کرونا مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به کتاب‌های حوزه‌ی جامعه‌شناسی مخاطبین اصلی کتاب جامعه مدنی و کرونا از سعید مدنی قهفرخی به شمار می‌روند.

با سعید مدنی بیشتر آشنا شویم

سعید مدنی قهفرخی در چهاردهم آذر سال 1339 چشم به جهان گشود. او جامعه‌شناس، جرم‌شناس، فعال مطبوعاتی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ارشد علوم سیاسی است. از وی تاکنون سیزده عنوان کتاب در حوزه‌ی جامعه‌شناسی به انتشار رسیده که «مظاهرات سلمیه» (منتشرشده در سال 1401) و «جامعه‌ی مدنی و کرونا» (منتشرشده در سال 1399) از تازه‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند. سعید مدنی قهفرخی مقالات فراوانی را نیز به رشته‌ی تحریر درآورده که بسیاری از آن‌ها در مجلات علمی معتبرِ انگلیسی‌زبان منتشر شده‌اند.

سعید مدنی تا چندین سال به عنوان سردبیر در «فصلنامه‌ی علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی» مشغول به فعالیت بود. علایق پژوهشی او اغلب به حوزه‌های اعتیاد، تن‌فروشی، نابرابری و فقر، و خشونت علیه زنان و کودکان معطوف می‌شود.

از میان آثار برجسته‌ی سعید مدنی قهفرخی، جز دو کتاب نامبرده در فوق، می‌توان به عناوین پیش رو اشاره کرد: «جامعه‌شناسی روسپی‌گری»، «ضرورت مبارزه با فقر و نابرابری در ایران»، «جامعه‌شناسی اعتیاد»، «آسیب‌شناسی حقوق کودکان در ایران»، «جماعت‌گرایی و برنامه‌های جماعت‌محور»، «وضعیت توسعه‌ی انسانی در ایران» و «جنبش‌های اجتماعی و دموکراتیزاسیون».

در بخشی از کتاب جامعه مدنی و کرونا می‌خوانیم

جهان مدتی است درگیر مشکلات بیماری‌های دنیا‌گیر (پاندمیک) شده است. به‌عنوان مثال، تنها در قرن بیست‌ویکم، سارس در سال 2003، اولین‌بار در چین رخ داد و به‌سرعت در سراسر جهان شایع شد. سرایت سارس از انسان به انسان و میزان مرگ‌ومیر آن بسیار زیاد بود. با این‌حال، پس از آشفتگی کوتاه، سارس محو شد و به‌ظاهر معضل عالم‌گیر فاجعه‌آمیز و ترسناکی رخ نداد. وقایع اولیه به دنبال شیوع بعدی گونۀ H5N1 با نرخ مرگ‌ومیر 62.5 درصد از افراد آلوده رخ داد که موجب نگرانی چشمگیر جهانی شد. باوجوداین، این بیماری بدون اینکه تبدیل به یک بیماری دنیاگیر واقعی شود، ادامه یافت (Roos, 2013).

در سال 2009 ویروس H1N1 به دلیل گسترش سریع از امریکای شمالی به سراسر جهان، نگرانی شدیدی ایجاد کرد. طبق برخی مطالعات در سال 2009 این بیماری حدود 26 درصد از جمعیت جهان را آلوده کرد، اما همان‌طور که مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، مارگارت چان متذکر شد، به دلیل «موفقیت بسیار خوب» در مهار، تأثیر آن بسیار کم بود (Chan, 2010). در اواخر سال 2012، H7N9 در شرق چین مرکز بسیاری از بیماری‌های دنیا‌گیر در طول تاریخ پدیدار شد. از ژوئیۀ 2013، 132 مورد بیماری تأیید شد که 43 مورد مرگ‌ومیر داشت (Promed, 2013). اما پس از آن تاکنون H7N9 مشاهده نشده است. بنابراین تا امروز کرۀ خاکی اختلالات نسبتاً محدودی از این نوع بیماری‌های عفونی نوظهور را متحمل شده است...

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: تعاریف
1-1. جامعۀ مدنی
1-2. سازمان‌های جامعۀ مدنی
1-3. سازمان‌ مردم‌نهاد
1-4. سازمان‌ جماعت‌محور
1-5. سازمان‌ ایمان‌محور
1-6. سازمان‌ غیرانتفاعی
1-7. سازمان‌ خیریه
1-8. اپیدمی (همه‌گیری)
1-9. پاندمی (دنیاگیری)
فصل دوم: تجارب جوامع مدنی در همه‌گیری‌ها و دنیاگیری‌ها
2-1. چین: پیشروی آرام جامعۀ مدنی در اپیدمی کووید19
2-2. هنگ‌کنگ: بحران اعتماد در بحران سارس
2-3. تایوان: سازمان‌های جامعۀ مدنی ضعیف و جماعت‌های قدرتمند در برابر سارس
2-4. امریکا: مشارکت جماعت
2-5. کانادا: تقویت سرمایۀ اجتماعی
2-6. پرتغال: تاب‌آوری اجتماعی
فصل سوم: مشارکت جامعۀ مدنی برای مقابله با اپیدمی و پاندمی
3-1. ضرورت مشارکت جامعۀ مدنی برای مقابله با همه‌گیری‌ها
3-2. عوامل مؤثر در نقش سازمان‌های مردم‌نهاد
3-3. رابطۀ جامعۀ مدنی و دولت در همه‌گیری‌ها
3-4. سیاست و فرهنگ جامعۀ مدنی در برابر دولت
فصل چهارم: موانع و چالش‌های مشارکت جامعۀ مدنی
4-1. فقدان منابع کافی
4-2. ذهنیت دولتمردان
4-3. سیاست‌ها و برنامه‌های دولت‌ها
4-4. چالش‌های جامعۀ مدنی
فصل پنجم: توصیه ‌ها‌
5-1. مشارکت جماعت‌ها را فراموش نکنید
5-2. مداخله در جمعیت‌های آسیب‌پذیر و مناطق اسکان غیررسمی
5-3. تأمین منابع
5-4. گفتگو با اهداکنندگان منابع مالی
5-5. تجدید سازمان
5-6. تعامل با رهبران معنوی و سازمان‌های ایمان‌محور
5-7. تجدیدنظر در اولویت‌ها
5-8. نظارت و پایش رعایت موازین حقوق بشر در ارائۀ خدمات
منابع فارسی
منابع انگلیسی