معرفی و دانلود کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه

معرفی کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی یک مرجع آموزنده و قابل‌استناد برای روشن ساختن مفاهیم تخصصی فیلم‌نامه و اصطلاحات مربوط به آن است. این کتاب با توجه به ضعف ساختاری نظام آموزشی هنر درباره‌ی اصطلاح‌شناسی می‌کوشد تا تعریفی واحد از اصطلاحات رایج فیلم‌نامه‌نویسی به مخاطب ارائه کند.

درباره‌ی کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه

ترمینولوژی یا اصطلاح‌شناسی دانشی است که می‌کوشد معنایی واحد از چند واژه یا مفهوم تخصصی در یک رشته به‌ دست بدهد. به این ترتیب ترمینولوژی یکی از مهارت‌های مهم در زبان‌شناسی است که به کمک فنون، علوم و حوزه‌های مطالعاتی مختلف آمده تا از پراکندگی تعریف درباره‌ی مفاهیم و مضامین تخصصی جلوگیری کند و خوانش و فهمی آسان‌تر برای مخاطب فراهم آورد. این دانش در زمینه‌های فلسفه، علوم و هنر کاربرهای فراوانی دارد و می‌تواند در ترجمه‌ی متون نیز به مترجمان کمک‌های فراوانی کند.

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌ نامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی (Shahpour Shahbazi) کتابی است که تلاش می‌کند یک اصطلاح‌شناسی واحد در حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی را برای مخاطب فارسی‌زبان فراهم کند. این کتاب مفاهیم تخصصی فیلم‌نامه‌نویسی را از منظر نظریه‌پردازان مختلف بررسی می‌کند و سپس با توجه به امکانات زبانی و کاربردی در سینما، تعریفی واحد از آن‌ها ارائه می‌دهد. بنابراین از این منظر یک کتاب مهم و حیاتی در حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی است که می‌تواند در دانشگاه‌های هنر مورد استفاده‌ی استادان و دانشجویان قرار گیرد.

نویسنده‌ی کتاب سعی کرده تا با توجه به ضعف‌ها و پراکندگی تعریف‌ها در زمینه‌ی تخصصی فیلم‌نامه‌نویسی بحث درباره‌ی گفتمان واحد فیلم‌نامه آغاز شود؛ او در تألیف خود این پرسش را مطرح می‌کند که از اساس آیا می‌توان برای فیلم‌نامه‌نویسی ترمینولوژی واحد داشت یا نه و اگر این ترمینولوژی ساخته و پرداخته شود، تا چه میزان مورد استقبال و مراجعه‌ی افراد و متخصصان این حوزه قرار خواهد گرفت. بنابراین نویسنده، هدف خود در این کتاب را اجماع‌سازی بر سر مفاهیم مختلف ندانسته و می‌گوید هدف نهایی‌اش این است که «گفتمان فیلم‌نامه» به رسمیت شناخته شود.

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌ نامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی می‌کوشد تا در گام نخست دیدگاه و زاویه‌ی دید نظریه‌پردازان حوزه‌ی زبان‌شناسی و فیلم‌نامه‌نویسی را مطرح کند و در گام بعد با ایجاد تردید در صحت و سقم آن دیدگاه‌ها، امکان نقدشان را فراهم کند؛ در این مسیر و در خلال نقد و تفسیری که بر دیدگاه تئوریسن‌ها مطرح می‌شود، پیشنهادهای تازه‌ای به مخاطب ارائه می‌شود که به زعم نویسنده می‌تواند مجاب‌کننده باشد یا برعکس، مجاب نکند؛ اما به‌عنوان گامی نو در جهت تحلیل ترمینولوژی عمل می‌کند و می‌تواند راه را برای نقدها، تفسیرها و دیدگاه‌های بعدی فراهم آورد.

این کتاب از سوی نشر چشمه (گیلکمش) منتشر و به بازار کتاب عرضه شده است.

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به دانشجویان، استادان و علاقه‌مندان حوزه‌ی سینما، به‌خصوص فعالان حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی و نویسندگان سینمایی پیشنهاد می‌شود.

با شاهپور شهبازی بیشتر آشنا شویم

شاهپور شهبازی (متولد 1340) نویسنده، کارگردان، منتقد و استاد دانشگاه اهل ایران است. او پس از اخذ دیپلم برای ادامه‌ی تحصیلات به آلمان مهاجرت کرد و ابتدا وارد کالج دانشگاه هایدلبرگ شد؛ سپس در دانشگاه دولتی هنرهای تجسمی کارلسروهه به ادامه‌ی تحصیل پرداخت و مدرک فوق‌لیسانس و دکترای خود را در رشته‌ی پژوهش هنر از این دانشگاه دریافت کرد. شهبازی سپس به ایران بازگشت و در دانشگاه‌های هنر کشور مشغول تدریس شد. همچنین به تألیف، پژوهش و انتشار مقالات و کتاب‌های مختلف در زمینه‌ی سینما پرداخت. وی هم‌زمان در زمینه‌ی ساخت و تولید آثار سینمایی نیز فعالیت و چند فیلم سینمایی را کارگردانی کرد.

از افتخارات سینمایی شاهپور شهبازی می‌توان به دریافت جایزه از جشنواره‌های «ایسسکو»، «فیلم‌های کوتاه آلمان» و «گوتنبرگ» اشاره کرد. شهبازی همچنین جوایز مختلفی در زمینه‌ی تألیف و ترجمه از جشنواره‌ها و جشن‌های سینمایی دریافت کرده است. کتاب‌های «ماکیاول و صد راه رذالت»، «دراماتورژی فیلم» و کتاب دو جلدی «تئوری‌های فیلمنامه در سینمای داستانی» به قلم او چاپ و منتشر شده است.

در بخشی از کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه می‌خوانیم

یل جانسون به نقل از رابین کیتسبی تعریف «پیش‌فرض» را از تفاوت میان پیرنگ و داستان وام می‌گیرد و می‌نویسد: پیرنگ توالی رخدادهاست. اگر شما در حال نوشتن خلاصه‌ی پیرنگ (پلات) هستید، مثلاً می‌توانید چنین چیزهایی در آن بگنجانید: سپس او چنین کرد و بعد چنان کرد و از این‌دست. اما داستان که فقط این‌ها نیست، بلکه با پیش‌فرض و منحنی شخصیت بیان می‌شود. اگر در نوشته‌ی شما قهرمان فاقد این منحنی شخصیت باشد بدون تعهد، بدون کشمکش، بدون پایانی که تِم اصلی را که بیانگر نیازی انسانی است توصیف کند اصلاً داستانی وجود ندارد.

سپس، بیل جانسون برای اثبات تئوری‌اش فیلم جان‌سخت (1998) را مثال می‌زند. از نظر او پیرنگ فیلم جان‌سخت درباره‌ی پلیسی اهل نیویورک به‌ نام مک‌کلین است که در ساختمانی که پُر از تروریست است گرفتار شده، اما داستان فیلم درباره‌ی آشتی مک‌کلین با همسرش است. در واقع درباره‌ی بازسازی عشق این زوج است. جانسون نتیجه می‌گیرد: «پس خلاصه‌ی عبارت پیش‌فرض این است: شهامت در رویارویی با موقعیت دشوار به احیای عشق می‌انجامد.» این «پیش‌فرض» در فیلم رومئو و ژولیت (2013) این است که عشق بر همه‌چیز حتی بر مرگ پیروز می‌شود و در اتللو (1995) این است که حسادت و سوءظن کورکورانه، عشق و عاشق و معشوق را به نابودی می‌کشاند. رابین کیتسبی در تأیید جانسون مثال‌های مشابهی می‌زند. پیش‌فرض فیلم گلادیاتور (2000) این است که شهامت و رویارویی با مرگ به تکامل شخصیت منجر می‌شود. یا پیش‌فرض فیلم ماتریکس (1999) این است که خودشناسی به تعالی منجر می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
ساختار چیست؟
پیش‌فرض چیست؟
ایده، جرقه یا قلاب
درون‌مایه
آغاز فیلم
نقطه‌عطف
تضاد یا کشمکش
صورت‌بندیِ دیالکتیکِ انواعِ تعلیق
 «پلات معما» و «افکت چیستان»
منحنی تغییر شخصیت
شخصیت‌پردازی شخصیت‌های غایب
هم‌ذات‌پنداری
تدوین، میانجی اطلاعات یا مکمل ریتم
منابع
نمایه