معرفی و دانلود کتاب بیان نظری، قواعد بصری: جستارهایی در ماهیت و ساختار سینما

معرفی کتاب بیان نظری، قواعد بصری: جستارهایی در ماهیت و ساختار سینما

کتاب بیان نظری، قواعد بصری نوشته‌ی مجید روانجو کاوشی در عمق ساختار و ماهیت سینما است و با ترکیبی از دیدگاه‌های تحلیلی و نظری، مخاطبان سینمایی را به تعمق دقیق‌تر در هنر هفتم دعوت می‌کند. این اثر برای افرادی که به شناخت لایه‌های پنهان سینما و نقد فیلم علاقه‌مندند، تجربه‌ای متفاوت و ارزشمند فراهم می‌کند.

درباره‌ی کتاب بیان نظری، قواعد بصری

درباره‌ی سینما همیشه این باور وجود داشته که صرفاً یک صنعت سرگرمی است؛ ولی آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که این هنر پیچیده چه‌قدر عمیق‌تر از تصور اولیه‌ی ماست؟ مجید روانجو در کتاب بیان نظری، قواعد بصری، به لایه‌های ناپیدای سینما می‌پردازد و به خواننده کمک می‌کند از دریچه‌ای نو، سینما را ببیند.

کتاب بیان نظری، قواعد بصری صرفاً یک مجموعه جستار نیست؛ بلکه کتابی است که دریچه‌های تازه‌ای از دیدگاه‌های بصری و نظری را به‌سوی خواننده می‌گشاید. در نظر بگیرید در حال تماشای فیلمی هستید و هر صحنه به‌دقت انتخاب و چینش شده تا پیام یا احساسی خاص را منتقل کند. مجید روانجو دقیقاً به دنبال همین لایه‌ها است؛ لایه‌هایی که فراتر از روایت و دیالوگ‌های سطحی‌اند. او به جنبه‌هایی می‌پردازد که ممکن است هر بیننده‌ای به آن‌ها توجه نکند: نوع انتخاب زاویه‌ی دوربین، نحوه‌ی حرکت آن یا حتی رنگ‌ها و نورها که همه بادقت انتخاب شده‌اند تا نهایتاً یک تصویر یکپارچه و هدفمند بسازند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کتاب، بیان نظری و تحلیلی آن است. مجید روانجو با بهره‌گیری از دانش خود، نگاهی چندوجهی به سینما می‌اندازد و به طور عمیق به بررسی ساختار و ماهیت فیلم می‌پردازد. برای مثال او بخشی از کتابش را به تحلیل فیلم‌نامه اختصاص و توضیح می‌دهد که چگونه فیلم‌نامه باوجوداینکه غالباً در پس‌زمینه باقی می‌ماند، عنصر اساسی در شکل‌دهی و هدایت تمام فیلم است. او می‌نویسد که فیلم‌نامه به‌عنوان راهنمایی برای گروه تولید عمل می‌کند و ساختاری را ارائه می‌دهد که همه‌ی عناصر دیگر فیلم باید حول آن شکل بگیرند.

در همین راستا، کتاب بیان نظری، قواعد بصری به دنبال این است که به سینماگران و علاقه‌مندان این هنر راهکارهایی ارائه دهد تا بتوانند بهتر با چالش‌های این حوزه آشنا شوند. همان‌طورکه مجید روانجو در این اثر اشاره می‌کند، «فیلم‌ها چیزی بیش از داستان‌های ساده‌اند؛ آن‌ها تصاویری‌اند که در هر فریم معنایی نهفته دارند». این دیدگاه به خواننده کمک می‌کند تا سینما را از زاویه‌ای تازه‌تر ببیند. این کتاب همچنین به بررسی نقش تحلیل‌گران سینمایی در ارتقای کیفیت فیلم‌سازی می‌پردازد. تحلیل‌گران به‌عنوان کسانی که جنبه‌های مختلف فیلم را از نگاه تئوریک و فنی بررسی می‌کنند، نقشی اساسی در سینما دارند. مجید روانجو در کتاب خود تأکید می‌کند که «بدون درک عمیق از فیلم، نمی‌توان به قضاوتی کامل درباره‌ی کیفیت و محتوای آن دست یافت».

کتاب بیان نظری، قواعد بصری به خواننده این امکان را می‌دهد که به سینما به‌عنوان یک هنر پیچیده‌تر از حد معمول نگاه کند. انتشارات افراز با انتشار این اثر به علاقه‌مندان کمک کرده تا دریچه‌های جدیدی به‌سوی هنر سینما بگشایند. این کتاب بدون شک خواننده را وادار می‌کند به سینما با دیدی عمیق‌تر بنگرد و آن را نه یک محصول سرگرمی، بلکه پدیده‌ای فرهنگی و هنری تلقی کند.

کتاب بیان نظری، قواعد بصری برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب بیان نظری، قواعد بصری نوشته‌ی مجید روانجو برای دانشجویان و علاقه‌مندان به سینما، تحلیل‌گران و منتقدان سینمایی و فیلم‌سازانی که به دنبال درک عمیق‌تری از ساختار و ماهیت سینما هستند، مناسب است. این کتاب به بررسی تئوری‌ها و مفاهیم بصری در هنر سینما می‌پردازد.

در بخشی از کتاب بیان نظری، قواعد بصری: جستارهایی در ماهیت و ساختار سینما می‌خوانیم

مهم نیست که شخصیت‌ها و رویدادهای روایت، محصول فرایند تجربیات و تخیل نویسنده در برهه‌های متفاوتی از زمان باشند یا نتیجه‌ی گرفتار آمدن‌های ناگهانی در لحظه‌های آکنده از تنش، سکوت یا تفکری که سرانجام خود را در نهان‌جاهای ذهن نویسنده به تعمیم و شکل‌گیری و گستره‌های روایی رسانده‌اند؛ بلکه مهم آن است که این شخصیت‌ها با عملکردها و هنجارهای طبیعی یا تمایزیافته‌شان و با بی‌قراری و وسوسه‌های بیرونی و درونی‌شان و این رویدادهای پر از فراز و نشیب‌های بسط‌یافته، چگونه می‌توانند به طرزی انکارناپذیر و نمایشی خود را به زندگی همگانی و فردی پوشیده از سودازدگی و مصایب بی‌حساب و کتاب مخاطب تعمیم دهند و چگونه و با برانگیخته شدن چه محرک‌هایی، مخاطب قادر خواهد بود خود را در حقیقت‌پذیری آن کنش‌ها و اتفاق‌ها سهیم بداند.

بر همین اساس، هر نوع رویکرد معطوف به کنشی، از سرقت و آدم‌ربایی و تجاوز و تصادف و قتل و فرار گرفته تا کشمکش‌های در آستانه‌ی جدایی یک زن و مرد و شیطنت‌های کودکانه و به تأخیر افتادن ساعت پرواز هواپیما و به یاد آوردن یک خاطره و شگفتی ناگهانی حاصل از سلام و احوالپرسی‌های معمول و همه روزه، و هر نوع مفهوم معنایی و ادراک انتزاعی، از تنهایی و پیری و وسوسه گرفته تا گناه و سرخوشی و تردید و عقده‌های روانی، همه و همه می‌توانند به منزله‌ی جان‌مایه و طرح کلی یک روایت بصری در ساختار فیلمنامه به کار آیند، مشروط به این که از ساز و کارهای درخور بیان عینی و تصویری برخوردار شوند و طی روند نوشتار، با دیگر عناصر روایت به وحدت دراماتیک برسند و قابلیت‌های انتقال فضا و طنین مورد نظر فیلمنامه را داشته باشند. مفهوم واقعی و باورپذیری شخصیت در روایت، مبتنی بر منطق یک‌گانه یا چندگانه‌ی حاکم بر فیلم، قبل از هر چیزی در شکل حضور و کنش‌های بیانی و درونی و بیرونی متعارف یا غیرمتعارف او و هم‌راستایی‌اش با اجزای دیگر داستان فیلمنامه نهفته است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
کارِ فیلمنامه - حرفه‌ی فیلمنامه‌نویس
اسلوب‌های نوشتاری
اصالت فیلمنامه
روایت فیلمنامه‌ای
زبان تصویری روایت فیلمنامه
هستی روایت فیلم
گفتاری درباره‌ی بازیگری سینما
یک
دو
سه
چهار
پنج
جُستاری در موسیقی فیلم
الف- دشواری‌ها و سرگشتگی‌های تعریف موسیقی فیلم
ب- موسیقی و موسیقی فیلم
ج- فیلم و موسیقی فیلم
د- ... و سخن آخر این که
مقدمه‌ای بر سینمای مستند
درباره‌ی: سینمای خیال‌پردازانه
الف- واقع‌گرایی لومیر و خیال‌پردازی مه‌لیس
ب- سینما و خیال
ج- یافته‌های سینمای خیال‌پردازانه
د-‌ یک تقسیم‌بندی متداول اما شبهه‌آلود
ه‌- قلمروی سینمای خیال‌پردازانه
1) فیلم‌های خوف‌انگیز
2) فیلم‌های علمی - تخیلی
3) فیلم‌های حادثه‌ای - خیالی
دریچه‌ای به دنیای ملودرام
هراس و اندوه
جست‌وجوی برخی ویژگی‌های عام و تثبیت‌شده‌ی ملودرام
آن ‌چه ناگزیر در دل یک واژه‌ی بدنام می‌گذرد
روایت در سینمای ملودرام
ملودرام و سینمای امروز ایران
از لذت موهوم تا سلطه‌ی خشونت
یکم
دوم
سوم
چهارم
پنجم
ششم
هفتم
هشتم
اجمالی بر سینمای کمدی
سینمای کمدی؛ نگاه‌ها و نظرها
خنده‌ی تماشاگر و سینمای کمدی
دنیایی از آنِ آدمکشان
در غرب خبری نیست
مؤلفه‌ی خشونت
سینمای هیچکاک
ویژگی‌های بنیادین سینمای جنایی - پلیسی
با این همه، کاش نامِ دیگری داشت!
اول
دوم
سوم
چهارم
پنجم
ششم
هفتم
هشتم
نهم
دهم
یازدهم
دوازدهم
سیزدهم
آنک نوروز، اینک سینما
در جست‌وجوی آهنگ جلسومینا