معرفی و دانلود کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان

معرفی کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان

کتاب امام محمد غزالی اثری است که توسط ویلیام مونتگمری وات تألیف شده است و به ابعاد گوناگون زندگی این صوفی ایرانی می‌پردازد. ویلیام مونتگمری وات در واقع یکی از پژوهشگران و مورخان سرشناس اروپایی بود که به‌عنوان پروفسور در زمینه‌ی تدریس فلسفه اسلامی و زبان عربی فعالیت کرد. این کتاب بر آن است تا به بررسی اندیشه‌ها و سرگذشت این صوفی سرشناس ایرانی بپردازد و مطالب آن توسط صاحب‌نظران قابل‌تأمل و معتبر دانسته می‌شود.

درباره‌ی کتاب امام محمد غزالی

امام محمد غزالی یکی از نام‌های پرآوازه در میان ایرانیان و مسلمانان است. در سال 450 هجری قمری بود که وی چشم به جهان گشود. در همان سنین کم، او به همراه برادرش یتیم شدند و سرپرستی‌شان به مردی به نام ابوحامد احمد بن محمد الراذکانی رسید. وقتی به دوران نوجوانی رسید، تصمیم گرفت تا برای تحصیل در زمینه‌ی فقه، اندیشه‌های اسلامی و پیگیری مسیر صوفیان، اقدام کند. همان‌طور که در کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان (Al-Ghazali: The Muslim Intellectual) اثر ویلیام مونتگمری وات (William Montgomery Watt) می‌خوانید، وی به گرگان رفت و در آنجا نزد تعدادی از اساتید به مطالعه‌ی در باب فقه اسلامی مشغول شد. در دوران جوانی، به‌واسطه‌ی خواجه نظام‌الملک به گروه دانشمندان دربار دعوت شد.

امام محمد غزالی در دوران حکمرانی ملکشاه یکم سلجوقی بود که راه خود را به دربار پیدا کرد. گفتنی است که در آن دوران به‌عنوان استاد فقه شافعی نیز مشغول به کار شد. در این دوران، وی بسیار موردتوجه قرار گرفت و بیشتر نزد اساتید پیشین فقه اسلامی و شافعی به نامی شناخته شده تبدیل گشت. ویلیام مونتگمری وات در کتاب امام محمد غزالی به‌خوبی تحلیل‌های تاریخی و فلسفی در باب اندیشه‌های این فقه ارائه داده است و به نقش کلیدی این صوفی ایرانی در ترقی و بسط آن پرداخته است. یکی از آرای کلیدی امام محمد غزالی که در این اثر می‌خوانید، مخالفت‌های متعدد وی با خردگرایی است و این مسئله که فلسفه را در تعارض با اندیشه‌های اسلامی می‌دانست.

ویلیام مونتگمری وات کتاب امام محمد غزالی را در راستای یک دغدغه‌ی مشخص تألیف کرده است. این کتاب در واقع براساس نگرانی‌های روشن‌فکران در باب وضعیت نامساعد دنیا منتشر شده است. کتاب امام محمد غزالی از مخاطبان می‌پرسد که اگر این مسئله را پذیرا باشیم که سیر تاریخ اساساً به‌واسطه‌ی مجموعه‌ای از فاکتورهای اقتصادی و مادی تعیین شکل گرفته، آن‌وقت برای روشن‌فکرانی که با ایده‌ها سروکار دارند چه چیزهایی باقی می‌ماند؟ در واقع، ویلیام مونتگمری وات می‌پرسد که جایگاه روشن‌فکر را چگونه تعریف و تبیین می‌کنیم؟ مونتگمری وات در این کتاب سعی دارد تا با بررسی آرای یکی از بزرگ‌ترین متفکران اسلامی به چنین پرسش‌هایی پاسخ داده و نقطه‌نظرهای تازه‌ای در ذهن مخاطبان ایجاد می‌کند.

می‌توان گفت این کتاب که برای مخاطبان غربی و انگلیسی‌زبان تألیف شده، برای مخاطبان فارسی‌زبان و کسانی که سعی دارند با شخصیت‌های تاریخی اسلام آشنا شوند نیز اثر مهم و مفیدی محسوب می‌شود. این کتاب زندگی و دوره‌های فعالیت امام محمد غزالی را به چند فصل تقسیم کرده است و در هر بخش سعی می‌کند ایده‌های این روشن‌فکر اسلامی را به مخاطبان امروزی توضیح دهد. کتاب امام محمد غزالی توسط محمود اصفهانی زاده ترجمه شده و انتشارات جامی آن را عرضه کرده است.

کتاب امام محمد غزالی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این اثر به کسانی که به اندیشه‌های اسلامی و زندگی‌نامه‌ی شخصیت‌های تاریخی علاقه دارند، پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان می‌خوانیم

با اینکه نکات عمده چگونگى ورود فلسفه یونانى به عالم اسلام و اتحاد و پیوستگى آن با فقه و حکمت الهى کاملاً روشن و مشخص است، معهذا در مورد جزئیات امر هنوز ابهامات زیادى وجود دارد. البته هدف عمده از نوشتن این فصل و فصل بعد، رسیدگى به ابهامات و تاریکى‌هاى موجود نیست، بلکه هدف ما تعیین مقام و موقع فلاسفه در اجتماع اسلامى است.

از دوران حکومت خلفاى عباسى، مسلمانان، با دانش و معلومات یونانى که در سرزمین‌هاى تحت تسلط خلفا در برخى از مدرسه‌هاى مسیحى تعلیم و تدریس مى‌شد تماس مؤثرى پیدا کردند. یکى از این مدرسه‌هاى فوق‌العاده قابل‌ملاحظه در جندى‌شاپور (گندى‌شاپور) در حدود صدمیلى شمال شرقى بصره بود. اولین قدم مؤثر در کسب دانش یونانى به‌وسیله خلیفه عباسى المنصور که صحت بدنى کامل نداشت برداشته شد؛ بدین‌قرار که او طبیبى را از دانشگاه گندى‌شاپور به‌نام جورج، از نسطورى‌هاى ایرانى از خانواده «بختیشوع» به دربار خود فراخواند (سال 144 ه. ش) تا سال 249 شغل طبابت دربار خلیفه همچنان در دست جورج و اخلاف وى باقى ماند. بدین‌قرار از سال 144 به بعد علاقه به تمام جنبه‌هاى دانش و تمدن یونانى در دربار توسعه پیدا کرد. این امر مخصوصا، به‌وسیله مردانى مثل افراد خاندان برامکه از وزراى عباسى تشویق مى‌شد. از مشوقین و مدافعین قابل‌ملاحظه دانش یونانى خود هارون‌الرشید و پسرش مأمون بود.

از دوران خلافت سه خلیفه نامبرده در فوق و اخلاف آنان موضوع ترجمه کتاب‌هاى یونانى به زبان عربى آغاز شد. (معمولاً این کتاب‌ها از ترجمه سریانى کتاب‌هایى که در تملک مدارس مسیحى بود به‌عربى ترجمه مى‌شدند.) عده‌اى از متفکرین و مترجمین شجاع سعى مى‌کردند که در ترجمه آثار، عقاید یونانى و اسلامى را با هم تلفیق نمایند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: رسالت روشنفکران
فصل دوم: عصر غزالى
فصل سوم: برخورد با فلسفه
فصل چهارم: حقیقتى درباره امام
فصل پنجم: توجه مجدد به فقه و علم کلام
فصل ششم: بزرگى موفقیت جهانى
فصل هفتم: پایه‌هاى فکرى یک اجتماع «احیاءشده»
فصل هشتم: حصول موفقیت
تکمله: غزالى یا غزّالى
جدول اتفاقات به ترتیب تاریخ
زندگى‌نامه غزالى‌به قلم خودش