معرفی و دانلود کتاب آیینه خیال: بررسی و تحلیل تزئینات معماری دوره قاجار

معرفی کتاب آیینه خیال: بررسی و تحلیل تزئینات معماری دوره قاجار

کتاب آیینه خیال تألیف مرتضی گودرزی اثری پژوهش‌محور محسوب می‌شود که تمرکز خود را بر معماری دوران قاجار معطوف داشته است. نویسنده در این کتاب نقوش تزئینی معماری قاجاری در تهران را مورد بررسی قرار داده و اطلاعات تحلیلی و جامعی را در باب معماری مسجد سپهسالار، مجموعه‌ی کاخ گلستان و خانه‌ی امام جمعه و بسیاری بناهای تاریخی دیگر در اختیار مخاطبان می‌گذارد.

درباره‌ی کتاب آیینه خیال

در گذر تاریخ، هر دوره‌ای بسته به ارزش‌ها و آداب و مناسکش در حوزه‌های مختلف ردپایی از خود به جای گذاشته است. معماری نیز به‌عنوان یکی از عرصه‌های مهم تأثیرپذیر در طول تاریخ، همواره توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند. کتاب آیینه خیال اثر مرتضی گودرزی ازجمله آثاری است که با پژوهش‌های خود به دوره‌ی قاجار نقب زده و با نگاهی تحلیلی به جزئیات تزئینات معماری آن زمان پرداخته است.

مرتضی گودرزی با این هدف که بتواند تصویری جامع و دقیق از معماری عصر قاجار را در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد، به پژوهش در این باب و نگارش این اثر دست زده است. او با بهره‌گیری از اسناد سازمان میراث فرهنگی و سایر منابع مکتوب در دسترس، ده‌ها بنای کهن در تهران را شناسایی و تحلیل کرده است که خانه‌ی قوام‌السلطنه، خانه‌ی وثوق، خانه‌ی امام‌جمعه، مجموعه‌ی بازار تهران، کاخ گلستان، مسجد و مدرسه‌ی سپهسالار، تنها تعدادی از بناهای مورد مطالعه در این پژوهش به شمار می‌آیند.

نویسنده در این کتاب بیش از هر چیز بافت قدیمی تهران را تجزیه و تحلیل می‌کند و از عوامل زمینه‌ساز ظهور حکومت قاجار و زمینه‌های فرهنگی و هنری آن سخن به میان می‌آورد. پس از آن، مطالعاتی را که درمورد مسجد سپهسالار به انجام رسانده، تشریح می‌کند و پژوهش‌های مربوط به معماری مجموعه‌ی کاخ گلستان از ایوان تخت مرمر و تالار سلام گرفته تا شمس‌العماره، پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. سپس به تشریح معماری خانه‌ی امام‌جمعه می‌پردازد و در هر مورد توضیحات کاملی را درباره‌ی عمارت‌ها، نقش‌ها، کاشی‌کاری‌ها، گنبدها، ایوان‌ها‌ و حتی نقاشی‌های روی پارچه‌ها بیان می‌کند.

به این شکل مرتضی برزگر اثری دقیق، جزئی‌نگر و خواندنی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. کتابی جالب توجه که انتشارات سوره مهر آن را به عرصه‌ی چاپ و نشر رسانده است.

کتاب آیینه خیال برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی معماری و افراد علاقه‌مند به معماری ایرانی و تاریخ هنر ایران با مطالعه‌ی این اثر به نکات و آموزه‌هایی ارزنده دست خواهند یافت.

در بخشی از کتاب آیینه خیال: بررسی و تحلیل تزئینات معماری دوره قاجار می‌خوانیم

هنرمند یک انسان است و هر آنچه که یک انسان را متأثر می‌‏سازد، او را نیز تحت تأثیر قرار می‌‏دهد. هنرمند همچنین هرگونه که بیندیشد، بنگرد، بفهمد و به‌‏طور کلی آن‏چه که از هستی و طبیعت در آیینه‌ی دل و روحش منعکس است در آثار او نیز متجلی می‌‏شود. بدون شک هرچند که هنرمند تحت عنوان مختلف نخواهد که این ویژگی در آثار او نمایانده شود اما در هر صورت بخشی از آن‏چه که در درون اوست و متأثر از باورهای اوست در اثر او قابل مشاهده است. تصویر ١٣٠ یکی از تزیینات مسجد سپهسالار است که ظاهراً با استفاده از نقوش انتزاعی و آبستره خلق شده است. اما در کمال حیرت می‌بینیم که معدل این نقوش از نظر بصری، چهره‏‌های انسانی را به صورتی مبهم می‌‏نمایاند.

فهرست مطالب کتاب

دقیق و جستجوگر: گفتاری از آیدین آغداشلو
مقدمه مولف
هسته‌ی تاریخی-فرهنگی تهران
زمینه‌های ظهور قاجار
زمینه‌های فرهنگی هنر قاجار
مسجد سپهسالار
مجموعه‌ی کاخ گلستان
ایوان تخت مرمر
نقاشی قاجار
خلوت کریم‌خانی
تالار سلام
شمس‌العماره
عمارت بادگیر
خانه‌ی امام جمعه
سخن پایانی
فهرست منابع برای مطالعه‌ی بیشتر