معرفی و دانلود کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران

معرفی کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران

کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران ادای دینی است به دانشور نابغه، اختر درخشان سپهر فلسفه، احیاگر حکمت ایران، شیخ اشراق؛ سهروردی. عبدالرفیع حقیقت در این اثر با ریزبینی و نکته‌سنجی بسیار، بر آراء سهروردی نگریسته و پس از شرح پیش‌زمینه‌های فکری این فیلسوف ایرانی، به شرحی جامع از اندیشه‌ها و تأملات او می‌پردازد.

درباره‌ی کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران

شهاب‌الدین یحیی سهروردی (Yahya ibn Habash Suhrawardi)، شهید راه فلسفه و بانی فلسفه‌ی اشراق بود. او که در میانه‌های سده‌ی ششم هجری در سهرورد، پیرامون زنجان ایران زاده شد، مشربی در اندیشه‌ورزی را بنیان گذاشت که چون انقلابی در تاریخ اندیشه، شیوه‌ای نو به فلسفه‌ی ایرانی عرضه نمود؛ هرچند خود شیخ اشراق حکمتی که بنیادش نهاده را ریشه‌دار در اندیشه و آراء پیشینیان از ایران باستان برمی‌شمارد.

کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران، پژوهش جامع و ارزشمندی است از عرفان‌پژوه و تاریخ‌شناس برجسته‌ی ایرانی، عبدالرفیع حقیقت. نویسنده در آغاز این مجلد به زمینه‌های تشکیل‌دهنده‌ی اندیشه‌ی سهروردی پرداخته است و در این راستا به پیشینه‌ی خرد ایران باستان، در بازه‌های زرتشتی، پیشازرتشتی و پس از آن می‌پردازد. و سپس گزیده‌ی مجملی از تاریخ فلسفه‌ی مشاء در ایران پس از ورود اسلام، که فلسفه‌ای اساساً یونانی بود ارائه کرده است تا هر دو باب ضروری جهت نیل به ساختمان فکری شیخ اشراق گشوده شده باشد.

اما این دو نحله و مشرب (خرد و عرفان ایرانی و فلسفه‌ی مشاء) را از چه روی اثرگذار بر حکمت اشراق می‌دانیم؟ شیخ شهید، خود در آثار و نوشته‌هایش بر این باور است حکمتی را پایه گذارده که وضع مُجامعی است حاصل درهم‌آمیزش عرفان و حکمت مشاء. سهروردی دو نحله‌ی نام‌برده را چنین نقد می‌کند که عرفان، به کلی از خردورزی به دور است؛ و در مقابل، حکمت مشاء هم چنان غرق در خرد و عقل‌گرایی گشته که از هر آنچه در بیرون از دایره‌ی عقل قرار گیرد، اعم از کلام، وحی و عرفان، خود را نگاه می‌دارد. بنابر نظر سهروردی، حکمت شایسته، آن است که جامع هر دو سویه و مشرب عرفانی و عقلانی باشد؛ شیخْ نمونه‌ی برتر و نسخه‌ی کامل از چنین شیوه‌ای را در تفکر ایرانیان باستان می‌بیند. حکمتی که با زرتشت آغاز گشت و توسط رهروان و دنبال‌کنندگانش از ایران تا یونان ادامه پیدا کرد.

حکمت اشراق، ابتکار و ابداع درخشان سهروردی

گرچه سخن گفتن از جزئیات و کیفیات حکمت اشراق امری نیست که در این مجال و مقال کوتاه جای گیرد اما مختصراً می‌توان از بحث نام‌گذاری این مشرب فکری، به اصول اولیه‌اش ورود کرد. روشن است واژه‌ی «اشراق» که در لغت به‌معنای تابیدن و نور افکندن است، به نگاه زرتشت و دوگانه‌ی روشنی و تاریکی او اشاره دارد؛ دوگانه‌ای که زرتشت پی ریخت تا از این راه جهان درخشان اورمزدی را از تاریکی‌های اهریمنی جدا گرداند. سهروردی این مولفه‌ی نور را قدر دانست و در رأس دستگاه فکری خویش به‌کار برد و جهان و موجودات را به‌سان انواری توصیف کرد که با درجات گوناگون در شدت و ضعف، در هر حال، همه از نورالانوار که خداوند است سرچشمه می‌گیرند. او در این راه افزون بر زرتشت، از آموزه‌های افلاطونی و نوافلاطونی بهره‌های بسیار برد.

شرح گسترده و مفصل‌تری از روش فلسفیدن شیخ اشراق را می‌توانیم در کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران از خلال قلم شیوا و باریک‌بین عبدالرفیع حقیقت بخوانیم. سهروردی سرانجام در رجب سال 587 هجری، بر اثر سعایت و رشک و بدخواهی درباریان سلطنت ایوبی، در حلب، زندانی و سپس شهید شد.

کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران جستاری است از عبدالرفیع حقیقت، پیرامون اندیشه و فلسفه‌ی سهروردی، فیلسوف پرآوازه‌ی ایرانی. چاپ این کتاب را انتشارات بهجت عهده‌دار بوده است.

کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران برای شما مناسب است اگر

• به فلسفه‌ی ایرانی علاقه دارید.
• دوستدار شناخت فلسفه یا حکمت اشراقی و آراء سهروردی هستید.

در بخشی از کتاب شهاب الدین یحیی سهروردی فیلسوف شهید ایران می‌خوانیم

شیخ اشراق کلمه هیکل را در کتاب‌های دیگرش نیز آورده است و به ظاهر در آن کتاب‌ها به معنی جسم و کالبد انسان به کار برده شده است. صابئیان نیز این اصطلاح را به کار برده‌اند. و در ظاهر معنی بحث در اینکه سهروردی به‌طور تحقیق هفت هیکل را از کجا گرفته است و آیا با هفت ستاره‌ای که صابئیان پرستش می‌کردند رابطه دارد یا نه و یا مربوط به معابد زرتشتی است مستلزم پژوهش گسترده‌ای خواهد بود.

در کتاب حکمت‌الاشراق کلمه هفت مسلک را نیز آورده است که به قول قطب‌الدین شیرازی منظور حواس پنجگانه ظاهری به اضافه قوه متخیله و ناطقه است و از این جهت است که عالم مثل معلقه را اقلیم هشتم نامیده است. یکی از اموری که جالب توجه است اینکه سهروردی اوراد و دعاهای خود را متوجه سیارگان و کواکب آسمانی کرده است و این معنی در ادب پارسی همچنان جلوه‌گری داشته و دارد.

ممکن است منظور او از هیاکل محورهای وجودی باشد که مظاهر حق‌اند. در این رساله نیز از من اندیشنده و خرد بحث کرده است.

شرح‌هایی بر رساله «هیاکل‌النور» سهروردی در قرن‌های بعد نوشته شده که مهم‌ترین آنها شرحی است که جلال‌الدین علامه دوانی حکیم نامی نیمه دوم قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری و غیاث‌الدین منصور دشتکی حکیم نامی قرن دهم هجری (متوفی سال 949) زیر عنوان «اشراق هیاکل‌النور لکشف ظلمات شواکل‌الغرور» نوشته که نسخه‌ای از آن در کتابخانه ملی ایران موجود است.