معرفی و دانلود کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده): قوانین شرعی و عرفی و حقوقی درباره انواع ازدواج، هرج و مرج‌های جنسی، حقوق و موقعیت زنان

معرفی کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده): قوانین شرعی و عرفی و حقوقی درباره انواع ازدواج، هرج و مرج‌های جنسی، حقوق و موقعیت زنان

کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده) از هاشم رضی، پژوهشی در پاسخ به یک ظن و شک دیرینه به ایرانیان است که تنی چند از شاهان و مردمان این بوم را در روزگاران کهن، به ازدواج با محارم و خویشان نزدیک متهم می‌کند. کتاب حاضر به استناد تاریخ و متون تاریخی، این اتهام را بررسی، و در نگاهی کلی‌تر، ازدواج در دوران ایرانِ پیش از اسلام را واکاوی کرده است.

درباره‌ی کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده)

یکی از بحث‌برانگیزترین و مناقشه‌آمیزترین موضوعات در خصوص آداب و باورهای ایرانیان باستان، اختلاف نظری قدیمی است که پیرامون وجود یا عدم وجود مسئله‌ی «ازدواج با محارم» میان مردمان ایران یا دست کم بعضی از آنان، در دوره‌های پیش از اسلام، مطرح است. نسبت دادن چنین رویه‌ای از جانب دیگران (غیرایرانیان) از یک سو و مواجهه‌ی ایرانیان با این قول و اتهام، خلاصه‌ای است از این نزاع دیرپا. در تلاش برای ریشه‌یابی علل و مبادی اولیه‌ی شکل‌گیری چنین اتهامی، فارغ از پرداختن به حکم نهایی برای پذیرش یا رد آن، باید خاطرنشان کرد که گویا متون اسطوره‌پرداز ایرانی، و البته برداشت نادرست و غیرادبی از این آثار، مسبب ایجاد این تصور شده است. چراکه در کتب اسطوره‌پرداز و تاریخی-اسطوره‌ایِ ایرانی اعم از دینی (همچون اوستا و تفاسیر آن) و غیردینی (چون خداینامه‌ها و شاهنامه‌ها)، در وصف و شرح آغاز آفرینش بشر و سکنا دادنش بر روی زمین از سوی اورمزد، ازدواج مشی و مشیانه، فرزندان گیومرت و نخستین خواهر و برادر تاریخ، روایت شده است.

همچنین بنابر ادامه‌ی این روایت، پس از زاده شدن فرزندانی چند از مشی و مشیانه، خواهران و برادران نوزاده نیز با یکدیگر جفت گشته و به ازدواج هم درآمدند. این روایت، روایتی نو و بی‌همتا نبوده و در اکثر ملل و فرهنگ‌ها، چنین اسطوره‌ای از سرآغاز زاد و ولد در نسل بشر آمده است؛ صرفا با تفاوت در اشکال، و ضمن تغییراتی در نحوه‌ی شکل‌دهی به داستان. چیزی که در کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده) به قلم هاشم رضی (Hashem Razi) نوشته شده است، بررسی پیشینه‌ی مبادی ایجاد این باور در ایران کهن، ضمن توجه به منابع و مآخذ تاریخی، دینی و ادبی است.

ازدواج با محارم؛ شایعه یا حقیقت؟

زنده‌یاد هاشم رضی در کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده)، ابتدا به معنای لغوی و زبانی واژه‌ی خویدوده می‌پردازد. کلمه‌ای کهن که در اوستا هم به آن اشاره شده و واکاوی معنا و مفهوم آن در بافت زبان ایرانیِ اوستایی، نخستین اقدام نویسنده در این جستار است.

نویسنده ضمن پذیرش حضور محدود چنین انگاره‌ای در اذهان بعضی از ایرانیان باستان، بستر و خاستگاه آن را نه در باورهای زرتشت و دینش، که حاصل پردازش و تدوین جمعیت مغان می‌داند. چه، بنابر کاوش و بررسی‌های هاشم رضی، در هر دوره از تاریخ ایران که رخنه‌ی مغ‌ها در دستگاه پادشاهی و نفوذ و چیرگی آنان بر امور سیاسی و اجتماعی پررنگ می‌شد، رگه‌های باور به تقدس ازدواج با محارم را (البته نه به صورت گسترده) در آن قابل مشاهده بود.

وی معتقد است به‌ویژه از سال‌های آغازین هخامنشیان و پدید آمدن آن داستان معروف گئوماتای مغ در دوران کمبوجیه بود که راهیابی مغان به متن و بطن نظام حکومتی آغاز شد؛ و این مغان بودند که نه‌تنها به چنین رویکردی در ازدواج، برای حفظ خلوص نژاد و خون تمایل داشتند، بلکه پیوسته و از راه‌های گوناگون در پی ترویج و تلاش برای توسعه‌ی این عقیده‌ی نادرست و این کژراهیِ آشکار در جامعه‌ی بهدین ایرانی بودند. حال آنکه در هیچ یک از بخش‌های خود کتاب اوستا، و نیز در هیچ نقطه از سیره و سرگذشت زندگی شخص اشوزرتشت، چنین رفتار و فعل ناپسندی نه توصیه و نه مشاهده شده است.

کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده) را هاشم رضی، پژوهشگر دغدغه‌مند ایرانی برای ایضاح و روشن‌سازی در خصوص این رفتار نکوهیده و مذموم، به نگارش درآورده و انتشارات بهجت، به چاپ و نشر این اثر همت گمارده است.

ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده) برای شما مناسب است اگر

• کنجکاو و پرسشگر در رابطه با ایران باستان و فرهنگ ایرانی هستید.
• به شناخت تاریخ ایران و دین زرتشتی علاقه دارید.

در بخشی از کتاب ازدواج مقدس در ایران باستان (خویدوده): قوانین شرعی و عرفی و حقوقی درباره انواع ازدواج، هرج و مرج‌های جنسی، حقوق و موقعیت زنان می‌خوانیم

کرتیر Kartir موبد موبدان، یکی از متشرع‌ترین موبدان مزدیسنی سنتی در عصر ساسانیان، که از زمان اردشیر "پاپکان" دوران پنج شاهنشاه ساسانی را درک کرده و بزرگ ترین موبد و متنفذترین روحانی عصر ساسانی است که مأمور برقراری و تثبیت دین و تدوین اوستا بود و به خوبی از عهده این مهم برآمد کتیبه‌ای بزرگ و مفصل از خود به یادگار نهاده است و در کعبه زرتشت موسوم به کتیبه بزرگ کرتیر مشهور است که بر دل سنگ حک شده و تاکنون باقی است. در این سند تاریخی وی می‌گوید که من دین مزدیسنا را با سنن و قوانین آن برقرار کردم و بسیاری ازدواج همخون منعقد کردم و بسیاری مردم که بودند بی ایمان به ایمان آمدند..."

" تمدن ایران ساسانی تألیف ولادیمیر گریگورویچ لوکونین. ترجمه دکتر عنایت الله رضا، ص 142." و ص 199، یادداشت‌های 45 - 21 مراجعی درباره خیتودت.
در کتاب یاد شده، کتیبه کرتیر با دقت و امانت ترجمه شده است. عنوان اصلی کتاب " کولتورا ساسانیدس کوگوایرانا - یا تمدن ایران ساسانی است. از انتشارات "نائوکا" و انتشارات آکادمی علوم شوروی، بخش تاریخ، چاپ سال 1969 مسکو - ص 88 ، ترجمه سطر 14 کتبیه."

هم چنین جمله‌ای از کتیبه کرتیر، در کتاب تمدن ساسانی" تألیف على سامی، جلد اول ص 55 به بعد. سطر 14 در صفحهٔ 57 کتاب آمده است.

"موبد منوش‌چیهر" که از موبدان بزرگ فارس و کرمان در نیمه‌ی دوم سده‌ی سوم هجری بوده است و کتاب "داتستان دینیک" یعنی قوانین شرعی و دینی را برای زرتشتیان، در این رساله تدوین کرده، برادر مهتر "زات‌سپرم" است که در نقل از کتاب "گزیده‌های زات‌سپرم" از وی یاد شد.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
بخش اول:‌ خوئت ودثه، ازدواج با خویشاوندان درجه‌ی یک / ازدواج مقدس
بخش دوم: ازدواج، اوضاع خانواده، احکام حقوقی و شرعی، توارث
بخش سوم: نقل پژوهش‌هایی دیگر از بعضی نویسندگان در باب ازدواج مقدس و قوانین موضوعه درباره‌ی وضع زنان در زمان ساسانیان و انواع ازدواج‌های مشروع و نامشروع
بخش چهارم: لواط، فعل حرام و مجازات‌ها، زنا و زناکاری
بخش پنجم: مسئله‌ی زناشویی‌های همخون
بخش ششم: مشکل جمعیت و موقعیت زن
بخش هفتم: نقل متن‌های پهلوی و اوستایی و پازندها درباره‌ی ازدواج مقدس
بخش هشتم: پرسش درباره‌ی لواط و خویدوده