معرفی و دانلود کتاب آیین پر رمز و راز میترایی: رازهای میترا

معرفی کتاب آیین پر رمز و راز میترایی: رازهای میترا

ریشه‌های اصلی آیین میترا به ایران باستان بازمی‌گردد. میترا اسطوره‌ای مهم در سنت‌های زرتشتی و پیش‌زرتشتی است. فرانس کومون در کتاب آیین پر رمز و راز میترایی، تلاش می‌کند تصویری جامع از این آیین بازسازی کند. آیینی که در دوران امپراتوری روم به‌ویژه در میان سربازان، محبوبیت چشم‌گیری داشت. میتراییسم آیینی رازآلود بود که اطلاعات ما از آن عمدتاً از طریق آثار هنری، کتیبه‌ها و بقایای معابد زیرزمینی به دست آمده است.

درباره‌ی کتاب آیین پر رمز و راز میترایی

آیین میترا، ایزد خورشیدی که از سرزمین ایران برخاسته، با اسرار خود روح مردم روم را تحت تأثیر قرار داد. فرانس کومون (Franz Cumont) باستان‌شناس برجسته‌ی بلژیکی، حاصل سال‌ها کاوش خود در سوریه و ترکیه را به کتابی پژوهشی در حوزه‌ی ادیان باستانی و اسطوره‌شناسی تبدیل کرده است. کتاب آیین پر رمز و راز میترایی (The Mysteries of Mithra) اثری مرجع در زمینه‌ی میتراییسم است که با دقتی علمی و نگاهی تاریخی، ابعاد مختلف این آیین را بررسی می‌کند.

از ایران تا روم؛ رازهای میترا در نگاه فرانس کومون

فرانس کومون در کتاب آیین پر رمز و راز میترایی نشان می‌دهد که چگونه رومیان به رازهای میترا دل بستند و در آیین او پناهگاهی معنوی یافتند؛ آیینی که در دل خود، وعده‌ی جاودانگی، رستاخیز و پیوندی رازآلود با نیروهای کیهانی داشت. در جهانی آشفته و پرتنش، آیین میترا با مناسک تشرف، نمادهای خورشیدی و آیین قربانی گاو، برای بسیاری از سربازان، بردگان و شهروندان رومی، معنایی تازه از ایمان و رستگاری به ارمغان آورد.

میتراییسم تا حدی رازآلود و تأثیرگذار بود که در شکل‌گیری سنت‌های عرفانی و تشرفی غرب نقشی بنیادین ایفا کرد. فرانس کومون در کتاب آیین پر رمز و راز میترایی، با نگاهی موشکافانه و تاریخی، تلاش می‌کند پرده از اسرار این آیین بردارد و جایگاه آن را در تحولات جهان غرب روشن سازد. او در این اثر پژوهشی، نه تنها به تحلیل آموزه‌های دینی و ساختار روحانیت میترایی می‌پردازد، بلکه تأثیر هنر میترایی بر میراث فرهنگی اروپا را نیز بررسی می‌کند.

آیین پر رمز و راز میترایی، اثری است که میتراییسم را نه صرفاً به‌عنوان یک دین باستانی، بلکه به‌عنوان یکی از ریشه‌های پنهان عرفان و معنویت غربی معرفی می‌کند. این کتاب مفید در حوزه‌ی دین زرتشت و اسطوره‌شناسی مشرق زمین را می‌توانید با ترجمه‌ی روان هاشم رضی بخوانید که توسط انتشارات بهجت چاپ و ترجمه شده است.

نکوداشت‌های کتاب آیین پر رمز و راز میترایی

• این کتاب توسط یکی از استادان مجموعه‌ی Great Courses، به‌عنوان جامع‌ترین بررسی درباره‌ی آیین رازآلود میترا معرفی شده است. کتاب در سال 1902 نوشته شده و متن آن کمی دشوار است، اما اطلاعات ارائه‌شده بسیار جالب و تأمل‌برانگیز است. می‌دانم که پژوهش‌های مدرن‌تری نیز درباره‌ی این دین رازآلود که از ایران برخاسته وجود دارد و ممکن است ابعاد بیشتری از آن را روشن کند، اما این کتاب نقطه‌ی شروع بسیار خوبی است. (کاربر گودریدز)
• آیین پر رمز و راز میترایی اثری قابل اعتماد است. فرانس کومون بسیاری از عناصر الهیاتی باقی‌مانده از آیین میترا را توضیح می‌دهد و این کار را با ارجاع به منابع انجام می‌دهد. آنچه توصیف شده، نظامی اخلاقی کامل با نمادپردازی کارآمد است. نویسنده از گمانه‌زنی درباره‌ی آموزه‌های پشت این آیین خودداری می‌کند و این پرهیز از حدس و فرض، در سراسر کتاب حفظ می‌شود. زمانی که نویسنده به توصیف یافته‌های باستان‌شناسی می‌پردازد این کار را با نگاهی واقع‌گرایانه انجام می‌دهد و در مواردی که تفسیر ارائه می‌دهد، صراحتاً اعلام می‌کند که این برداشت شخصی او است. (کاربر گودریدز)

کتاب آیین پر رمز و راز میترایی برای شما مناسب است اگر

• به تاریخ ادیان شرقی علاقه‌مند هستید و می‌خواهید با یکی از مهم‌ترین آیین‌های رازآلود دوران باستان آشنا شوید.
• به اسطوره‌شناسی و باستان‌شناسی علاقه‌مند هستید و تحلیل‌های علمی و مستند از یافته‌های باستان‌شناسی برای شما جذاب است.
• کنکاش در رابطه با ایران باستان و آیین‌های پیش‌زرتشتی برای شما هیجان‌انگیز است.

در بخشی از کتاب آیین پر رمز و راز میترایی: رازهای میترا می‌خوانیم

مقارن با آغاز نخستین سده‌ی میلادی، آیین میترایی شروع به گسترش کرد. اما با آن سخت‌گیری و تعصب یا دشمنی آشکاری که سیاستِ حکومتِ ایتالیا بود رو‌به‌رو نشد، بلکه در آغاز با نوعی تساهل -و پس از آن با نظر موافق بدان نگریسته شد، هرچند در اصلِ سیاست، که سخت‌گیری نسبت به رسولان دینی بیگانه بود- تغییری اساسی روی نداده بود، اما تساهل سیاست مآبانه موجب شد تا سنگ بنای نخستین به آسانی نهاده شود.

نرون میلادی (54-68)، هنگامی که تیرداد شاه ارمنستان با همراهان خود به روم آمد و در میان این همراهان مغانی نیز بودند، ابراز تمایل کرد تا با اصول و مراسم مَزدیسنایی آشنایی یابد. تیرداد، آن‌چنان بیان کرده بود که امپراتور جلوه‌هایی از خداوندگار میترا را در خود دارد.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
پیش‌گفتاری بر متن فرانسوی کتاب
بخش نخست: آیین میترایی، از ایران تا گسترش و انتشار در رُم
میترا در دوران هخامنشیان
آیین میترا در سرزمین‌های تحت استیلای ایران تا زوال هخامنشیان
راه‌های نفوذ، پذیرش و گسترش آیین میترایی در اروپا
بخش دوم: انتشار آیین میترایی در روم و گسترده‌ی جهان لاتینی
بخش سوم: آیین مهر، بنیاد نیرومند حکومت امپراتوری
بخش چهارم: بنیادهای آموزش‌های میترایی و راز و رمزهای آن
آغاز پیدایش جهان، تکوین و شناخت خدایان آسمانی
قلمرو جهان زیرین
ایزدشناسی و جنبه‌های آسمانی-زمینی، طبیعی
جلوه‌های خدایگانی عناصر طبیعی، ستاره‌شناسی و خرافات
میترا: از زایش تا معراج میترا، اسطوره‌های زندگی، جلوه‌های ذاتیِ او
ایزدان همراه، بیان رازها
گاو نخستین/ گاوِ اوِگدات
پیدایش نخستین زوج بشر و توفان بزرگ
وظایف و راه مهرآیین‌ها در پیکار نیکی و بدی و راه رستگاری در آیین میترایی و مراحل سلوک
بخش پنجم: آداب نماز و نیایش، درجات و مناصب روحانیان و مغان میترایی، منش و سلوک پیروان آیین میترایی
تشرّف یا مراسم ورود اهلیت
مراسم هم‌سفرگیِ نان و شراب
آزمون‌های سخت و آداب‌ِ گذار از دشواری‌ها برای یاران
تیمار آتش و آداب نیایش و قربانی‌های روزانه
گاه‌شمارِ روز و هفته
انجمن‌های میترایی و سازمان‌های آن
گسترش مهرابه‌ها و بنای پرستشگاه‌ها، اخوت و جامعه‌ای بدون طبقه، جایگاه زنان در آیین
بخش ششم: آیین میترایی و آیین‌های دیگر در امپراتوری روم
ویژگی انطابق‌پذیری و سازگاری آیین میترایی در سرزمین‌های گوناگون
همسان‌سازی ایزدان و همزیستی آیین‌ها، آیین «بزرگ مادر» و اَناهیتا
مراسم قربانی کردن گاو و شست و شو و غسل با خون حیوان
زمین «بزرگ مادر» آسمان خدای بارورکننده، خورشید میترایی، موزانه میان خدایان میترایی و خدایان یونانی رومی
دوران رقابت میان آیین میترایی و مسیحیت و سنجش نکات همانند
آغاز افول آیین میترایی و طلوع و گسترش مسیحیت
بخش هفتم: هنر میترایی
وجوه شاخص و ماندگار آیین میترایی با تعاون مسیحیت و کلیسا
تصویر میترای گاو اوژن
نگارینه‌ها و پیکره‌های دو مشعل‌دار
یادواره‌هایی که فاقد ارزش هنری هستند
روستاها خاستگاه بومی هنر میترایی
ویژگی‌های هنر میترایی
کرونوس شیرسر
نقد هنر میترایی، زیبایی هنر - یا هنر به‌عنوان هدف،ذ هنر میترایی چگونه جذب کلیسا شد