معرفی و دانلود کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ: هفت گفتار از یک سرگذشت مشترک

معرفی کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ: هفت گفتار از یک سرگذشت مشترک

کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ، نوشته‌ی دانیلو کیش، اثری است در سبک ادبیِ داستان‌های مستند. نویسنده در این مجموعه داستان، هفت روایت از زندگی قربانیان نیروهای فشار را پیش روی خواننده قرار داده و برای مستند ساختن داستان‌های خود از عکس‌ها، شهادت‌ها، دفترهای خاطرات، گاه‌نگارها، صورت‌جلسه‌ها، مدارک بازجویی و نقل‌قول‌هایی خواندنی بهره گرفته است.

درباره‌ی کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ

کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ (Tomb for Boris Davidovich)، نوشته‌ی دانیلو کیش (Danilo Kis)، بازتابی است از ترس‌و‌وحشت حاکم در اروپای شرقیِ سده بیست میلادی. نویسنده‌ در این کتاب داستانی، زندگی هفت انسان در موقعیت‌های متفاوت، اما با سرنوشتی یکسان را روایت می‌کند. او در خلال این داستان‌ها نشان می‌دهد که چگونه نظامی تمامیت‌خواه، می‌تواند روزگار انسان‌های بی‌گناه و آزاده را سیاه کند و آنان را به ورطه‌ی نابودی بکشاند. کتاب گورخانه‌‌ای برای بوریس داویدویچ، مجموعه‌ای است از هفت داستان که هر کدام از آن‌ها، بیانگر سیاه‌روزی انسان‌های مختلف است.

«دشنه‌‌ای با دسته‌ای از چوب رز»، نام نخستین داستان از مجموعه روایت‌‌های این کتاب است. در این داستان، زندگی شاگرد خیاطی روایت می‌شود که یدطولایی در دوخت دکمه‌های لباس دارد. این شاگرد خیاط، زندگی خود را در شادکامی سپری می‌کند تا اینکه اتفاقی غیرمنتظره‌‌ و ناخوشایند، مسیر زندگی این شاگرد خیاط چیره‌دست را برای همیشه تغییر می‌دهد. ماجرا از این قرار است که شاگرد خیاط متوجه گم‌شدن مرغ‌هایِ مرغ‌دانیِ صاحب خیاط‌خانه می‌شود. وی تله‌ای کار می‌‌گذارد تا دزد مرغ‌ها به دام بیفتد. مدتی بعد، راسویی به تله میفتد و مشخص می‌شود که این حیوان نابکار، همان دزد مرغ‌هاست. شاگرد خیاط‌خانه، پوست راسو را زنده‌زنده می‌کَند. صاحب خیاط‌خانه با دیدن این اتفاق، بر بی‌رحمی شاگرد خود نفرین می‌فرستد. این اتفاق در بین دیگر اهالی روستا دها‌ن‌به‌دهان می‌چرخد تا شاگرد خیاط به فردی مطرود تبدیل شود. به دنبال رخدادهای بعدی، اتفاق‌های ناخوشایند دیگری برای شاگرد خیاط می‌افتد و به سمت فعالیت‌های سیاسی خاصی می‌رود که در آن اعمالی دهشتناک‌تر از کندن پوستِ یک راسوی زنده انجام می‌شود!

«ماده خوکی که خوکچه‌های خود را می‌خورد»، «شیرهای ساختگی»، «چرخش جادویی ورق‌ها»، «گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ» و «سگ‌ها و کتاب‌ها»، نام دیگر داستان‌های رمان گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ به‌حساب می‌آیند. در بخش پایانی این کتاب نیز زندگینامه‌ی کوتاه آ. آ. دارمُلاتُف قرار دارد. شخصیت‌های داستان‌های این کتاب همگی گرفتار اردوگاه‌های کار اجباری و مصیبت‌هایی دلخراش می‌شوند. مجموع این روایت‌ها، دیدگاه کامل‌تری از تجربه‌ی تلخِ زندگی در حکومت‌های تمامیت‌خواهِ سده بیستم میلادی را پیش روی خواننده قرار می‌دهد.

کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ را نشر نیکا روانه بازار کرده است. ابتهاج نوایی، وظیفه‌ی ترجمه‌ی این اثر را برعهده داشته است.

نکوداشت‌های کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ

• کتابِ کیش، مجموعه‌ای از داستان‌های نیمه‌زندگی‌نامه‌‌ای است که روایتی خوش‌خوان و روان دارند. این داستان‌ها، همانند تکه‌های پازل، قطعه‌ای از رویدادی بزرگ را نمایان می‌کنند. بخش زیادی از این کتاب ماندگار و بااستحکام است. (kirkus review)
• این کتاب کاملاً درجه یک است، یکی از بهترین چیزهایی که تا به حال درباره‌ی کل تجربه‌ی کمونیسم در اروپای شرقی دیده‌ام، اما فراتر از آن، واقعاً یک رمان تراز اول است. (ایروینگ هاو)
• در کتابِ گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ، کیفیت مداوم نثر، اهمیت ویژه‌ای دارد. این اثر، جامه‌ی فاخر و پرمایه‌ از سخنوری دانیلو کیش به‌حساب می‌آید. کتاب حاضر، مهر تاییدی است بر اعتبار و اقتدار این نویسنده. (نیویورک ریویو آف بوکس)

کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌‌مندانِ داستان‌هایی با موضوعات سیاسی و اجتماعی و رژیم‌های تمامیت‌‌خواه، مخاطب اصلی این کتاب هستند. مطالعه‌‌ی کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ، برای طرفداران ادبیات اروپای شرقی نیز خالی از لطف نخواهد بود.

در بخشی از کتاب گورخانه‌ای برای بوریس داویدویچ: هفت گفتار از یک سرگذشت مشترک می‌خوانیم

تاریخ نام او را این‌گونه ثبت کرده‌است: نُوسکی. بدون شک این فقط اسم مستعار است (اگر دقیق‌تر بگوییم: یکی از اسامی مستعار او). اما چیزی که بی‌درنگ مایه‌ی تردید می‌شود این پرسش است: آیا تاریخ واقعاً او را به‌خاطر سپرده‌است؟ در دانشنامه‌ی گرانات و ضمیمه‌ی آن، میان دویست و چهل و شش زندگینامه و خودزندگینامه‌ی به‌امضا رسیده از سوی نخبگان و انقلابیون، نام او به چشم نمی‌خورد. هُپت در شرح خود بر دانشنامه‌ی نامبرده به این نتیجه می‌رسد که همه‌ی شخصیت‌های انقلابی در اینجا حضور دارند و فقط از «غیبت تعجب‌آور و غیرقابل‌ توضیحِ» پادوُیسکی تأسف می‌خورد. ولی او نیز کمترین اشاره‌ای به نُوسکی نمی‌کند که نقشش در انقلاب از همه لحاظ مهم‌تر از آن اولی است. بدین ترتیب، به طریقی تعجب‌آور و غیرقابل‌توضیح، کسی که با اصول سیاسی خود مفهوم اخلاق مداریِ سخت و محکمی را نمایان می‌کرد، آن انترناسیونالیست آتشین، در گاه‌نگاری‌های انقلاب به عنوان شخصیتی بی‌چهره و بی‌صدا باقی ماند.

با این نوشته، هرچند تکه‌تکه و ناقص، سعی خواهم کرد یاد شخصیت عجیب و ضد‌ونقیض نُوسکی را زنده‌کنم. جاهای خالی و به‌ویژه آن‌هایی که به‌مهم‌ترین دوران زندگی او مربوط است، یعنی دوران خود انقلاب و سال‌های پس از آن، می‌توانند با همان دورانی توجیه شوند که مفسر نامبرده در ارتباط با دیگر زندگینامه‌ها آورده است: زندگی او پس از 1917 با زندگی عمومی مخلوط و «بخشی از تاریخ» می‌شود. از سویی دیگر، همان‌طور که هُپت می‌گوید، نباید فراموش کنیم که این زندگینامه‌ها اواخر سال‌های بیست نوشته شده‌اند: برای همین در آن‌ها فضاهای خالی زیاد، احتیاط و نوعی عجله وجود دارد: بهتر است بگوییم عجله‌ی پیش از مرگ. یونانی‌های قدیم رسم قابل احترامی داشتند: برای کسانی که در آتش سوخته‌اند، برای کسانی که دهانه‌ی آتشفشان آن‌ها را بلعیده‌است، برای کسانی که گدازه‌های آتشفشانی روی آن‌ها را پوشانده‌است، برای کسانی که حیوانات درنده آن‌ها را تکه‌تکه کرده‌اند یا طعمه‌ی کوسه‌های گرسنه شده‌اند، برای کسانی که لاشخورها در بیابان‌ها آن‌ها را تکه‌پاره کرده‌اند، در موطنشان کِنُتافه یا قبرهای خالی درست می‌کردند زیرا بدن از آتش، آب یا خاک درست شده‌است ولی روح، هم آغازاست و هم فرجام، بنابراین بایستی برای روح یادبود بنا کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
دشنه‌ای با دسته‌ای از چوب رُز
ماده خوکی که خوکچه‌های خود را می‌خورَد
شیرهای ساختگی
چرخش جادویی ورق‌ها
گورخانه‌ای برای بوریس داویدُویچ
سگ‌ها و کتاب‌ها
زندگینامه‌ی کوتاه آ. آ. دارمُلاتُف