معرفی و دانلود کتاب کدشکن: جنیفر دودنا، ویرایش ژنوم و آینده نوع بشر

معرفی کتاب کدشکن: جنیفر دودنا، ویرایش ژنوم و آینده نوع بشر

والتر ایزاکسون در کتاب کدشکن، زندگی حرفه‌ای و شخصی جنیفر دودنا، یکی از مهم‌ترین زیست‌شناسان تاریخ را روایت می‌کند و از کشف بزرگ او می‌گوید. نویسنده در این کتاب تحسین‌شده و پرفروش نشان می‌دهد که دودنا چطور با توسعه‌ی تکنیک دست‌کاری ژن‌ها، در بیوتکنولوژی انقلابی عظیم به وجود آورد، گام بزرگی برای درمان بیماری‌ها برداشت و به جایزه‌ی نوبل شیمی رسید. گفتنی‌ست این کتاب نامزد جایزه‌ی گودریدز در سال 2021 بوده است.

درباره‌ی کتاب کدشکن

والتر ایزاکسون (Walter Isaacson)، بیوگرافی‌نویس برجسته‌ی دنیا، در کتاب کدشکن (The Code Breaker) به شرح زندگی شخصی و حرفه‌ای یکی از مهم‌ترین زیست‌شناسان و دانشمندان معاصر، یعنی جنیفر دودنا (Jennifer Doudna) می‌پردازد. دودنا در سال 1964، در خانواده‌ای متوسط به دنیا آمد. زمانی که کلاس ششم بود مجبور شد به همراه خانواده‌اش به هاوایی کوچ کند. او به خاطر چهره‌ی متمایزی که نسبت به بومیان آنجا داشت، دائماً مورد تمسخر قرار می‌گرفت. همین امر باعث شد منزوی شود و بیشتر اوقاتش را در خانه و به مطالعه بگذراند. او معمولاً در میان انبوه کتاب‌های پدرش می‌گشت و چیزی برای خواندن می‌یافت. تا این‌که روزی کتابی علمی به نام «مارپیچ دوگانه» (The Double Helix) را از پدرش هدیه گرفت که زندگی او و البته سرنوشت بشر را تغییر داد. آن کتاب در مورد دی‌ان‌ای بود، اما نکته‌ی مهم‌تر و چیزی که جنیفر را شوکه کرد این بود که یکی از دانشمندان کاشف ساختار دی‌ان‌ای یک زن بود. این تأثیر چنان عمیق بود که او تصمیم گرفت وارد رشته‌ی زیست‌شناسی شود و رازهای کشف‌ناشده‌ی ژن‌ها را بیابد. اتفاقی که حدود چهار دهه بعد افتاد و او به خاطرش برنده‌ی جایزه‌ی نوبل شد. ایزاکسون در کتابش سعی کرده به شکلی منصفانه و جذاب به فعالیت‌های جنیفر دودنا بپردازد و از بزرگ‌ترین دستاورد او بگوید: توسعه‌ی سیستم کریسپر (CRISPR).

مسأله‌ی اصلاح و دست‌کاری ژنتیکی به دهه‌ی 1970 باز می‌گردد. در آن زمان دانشمندان برای اولین بار به شیوه‌ای دست‌یافته بودند که می‌توانست مولکول دی‌ان‌ای را ویرایش کند. در سال 1987 بود که حالت اولیه‌ی تکنیک کریسپر توسط دانشمندی ژاپنی ابداع شد. پس‌ از آن، زیست‌شناسان زیادی بر روی این موضوع کار کردند و هریک به نحوی آن را تکامل بخشیدند. در سال 2012، جنیفر دودنا و همکارش امانوئل شارپنتیه، رویکرد CRISPR-Cas9 را ارائه دادند که تحول بسیار مهمی در این تکنیک به حساب می‌آمد، چون باعث می‌شد اصلاح ژنتیکی بسیار ارزان‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر باشد. این شیوه از سیستم دفاعی و ویرایش ژنی خودکار باکتری‌ها اقتباس شده؛ باکتری‌ها وقتی به ویروس آلوده می‌شوند، بخش‌های کوچکی از دی‌ان‌ای ویروس را می‌گیرند و در دی‌ان‌ای خود ذخیره می‌کنند. وقتی ویروس دوباره حمله می‌کند، آن‌ها طی یک فرآیند پیچیده ویروس را شناسایی و با پروتئین نُه به آن حمله می‌کنند و آن را غیرفعال می‌سازند. شیوه‌ی دودنا برای درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌توانست کاربردی باشد. طولی نکشید که این رؤیا محقق شد! چند سال بعد، زمانی که کرونا تمام دنیا را گرفته بود، تکنیک کریسپر تأثیر زیادی در ساخت واکسن کرونا داشت و توانست جان میلیاردها نفر را نجات دهد.

والتر ایزاکسون در کتاب کدشکن تلاش‌ها و تحقیقات دودنا و راه پرفرازونشیب او را نشان می‌دهد. او در ادامه بحث اخلاقیات را پیش می‌کشد و از تردیدهای این دانشمند می‌گوید. دستکارهای ژنتیکی قدیمی بروی سلول‌های غیرزاینده و غیرتناسلی تأثیر داشت، یعنی عملاً به جنین منتقل نمی‌شد. ولی روش دودنا را می‌توان بر روی تخمک، اسپرم و دیگر سلول‌های زاینده هم پیاده کرد و این یعنی دستکاری ژنتیکی می‌تواند به نسل بعدی هم منتقل شود. آیا این روش، روند تکامل بشر را تغییر خواهد داد؟

کتاب کدشکن را رضا محمدحسن ترجمه و نشر مازیار به چاپ رسانده است.

جوایز و افتخارات کتاب کدشکن

• کتاب منتخب سایت آمازون
• رتبه‌ی اول لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌ تایمز
• بهترین کتاب سال به انتخاب نشریات بوک پیج و سایِنس نیوز
• نامزد جایزه‌ی گودریدز در بخش تاریخ و بیوگرافی در سال 2021
• یکی از بهترین کتاب‌های سال به انتخاب نشریات واشنگتن‌پست، تایم و بلومبرگ و...

نکوداشت‌های کتاب کدشکن

• ایزاکسون در این کتاب همه‌چیز را با نثر صریح همیشگی خود بیان می‌کند؛ اثری سرزنده، گیرا و حتی بامزه. (واشنگتن‌پست)

• کدشکن تلاقی نویسندگی‌ای تمام و کمال با موضوعی کامل و زمان‌بندی دقیق است. نتیجه‌ی آن مهم‌ترین کتاب سال است. (Minneapolis Star Tribune)

• یک بیوگرافی شگفت‌انگیز!... خوانندگانی که به دنبال منبعی برای آشنایی با پیچ‌وخم‌ها، تحولات و جزئیات انقلاب بیوتکنولوژی هستند، کتابی بهتر از کدشکن برای مطالعه پیدا نخواهند کرد. (BookPage)

کتاب کدشکن برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به زیست‌شناسی علاقه دارید و می‌خواهید ماجرای یکی از بزرگ‌ترین کشفیات تاریخ را بدانید، مطالعه‌ی این کتاب به شما پیشنهاد می‌شود. همچنین اگر به مطالعه‌ی زندگی‌نامه‌ی دانشمندان علاقه دارید، این کتاب را از دست ندهید.

در بخشی از کتاب کدشکن: جنیفر دودنا، ویرایش ژنوم و آینده نوع بشر می‌خوانیم

پس از چند جلسه‌ی خصوصی دیگر، کلینتون توانست میزبان کالینز و ونتر در مراسمی در کاخ سفید باشد تا نتایج اولیه‌ی پروژه‌ی ژنوم انسانی و توافق برای تقسیم اعتبار را اعلام کند. جیمز واتسون از این تصمیم استقبال کرد. او گفت «رویدادهای چند هفته گذشته نشان داده است که کسانی که برای منافع عمومی کار می‌کنند، لزوماً از کسانی که به دنبال نفع شخصی هستند، عقب نمی‌مانند.»

در آن زمان من سردبیر تایم بودم و هفته‌ها با ونتر کار می‌کردیم تا به داستان او دسترسی انحصاری داشته باشیم و تصویرش را روی جلد نمایش دهیم. او مردی خوش‌پوش بود، زیرا در آن زمان ثروت فراوانی از سلرا به‌ دست آورد و از آن برای خرید قایق بادبانی پر زرق و برق، موج‌سواری حرفه‌ای و برگزاری مهمانی‌های مجلل استفاده می‌کرد. در هفته‌ای که داشتیم داستان او را در نشریه تمام می‌کردیم، تماس تلفنی غیرمنتظره‌ای از ال گور معاون رئیس‌جمهور دریافت کردم. او به‌شدت مرا وادار می‌کرد تا تصویر فرانسیس کالینز را هم روی جلد بگذارم. ونتر مقاومت کرد، او مجبور شده بود در کنفرانسی مطبوعاتی اعتبار ثبت اختراع خود را با کالینز تقسیم کند، اما نمی‌خواست تصویر جلد تایم را نیز با او به اشتراک بگذارد. او در نهایت پذیرفت، اما در جلسه‌ی انتخاب عکس، هرچه کرد، نتوانست کالینز را برای ناتوانی در پیشی‌ گرفتن از سرعت توالی‌یابی ژنوم در سلرا خشمگین کند. کالینز لبخند می‌زد و چیزی نمی‌گفت.

رئیس‌جهمور کلینتون در مراسم کاخ سفید با حضور ونتر، کالینز و واتسون اعلام کرد: «امروز ما در‌حال یادگیری زبانی هستیم که خداوند زندگی را با آن آفریده است.» این اعلامیه افکار عمومی را به خود جلب کرد. نیویورک تایمز صفحه‌ی اول خود را با عنوان «کد ژنتیکی حیات انسان توسط دانشمندان شکسته شده است» تیتر زد و منتشر کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
خط مقدم
بخش اول
خاستگاه حیات
1. هایلو
2. ژن
3. DNA
4. تحصیلات یک بیوشیمیدان
5. ژنوم انسان
6. RNA
7. پیچ و تاب‌ها
8. برکلی
بخش دوم: کریسپر
9. تناوب‌های خوشه‌ای
10. کافه‌ی نهضت آزادی بیان
11. دست به کار شدن
12. ماست‌بندها!
13. جنن‌تک
14. آزمایشگاه
15. کاریبو
16. امانوئل شارپنتیه
17. کریسپر-Cas9
18. علم، 2012
19. رویارویی برای ارائه مقاله
بخش سوم: ویرایش ژن
20. ابزاری برای انسان
21. مسابقه
22. فنگ ژانگ
23. جورج چرچ
24. کشمکش ژانگ با کریسپر
25. دودنا نیز وارد رقابت می‌شود
26. عکس پایانی
27. آخرین تلاش‌های دودنا
28. تشکیل شرکت‌ها
29. دوست من
30. قهرمانان کریسپر
31. ثبت اختراعات
بخش چهارم: کریسپر در عمل
32. درمان‌ها
33. هک زیستی
34. دارپا و پادکریسپر
بخش پنجم: دانشمند مردمی
35. قوانین جاده
36. دودنا دست به کار می‌شود
بخش ششم: نوزادان کریسپر
37. هو جینکویی
38. اجلاس هنگ‌کنگ
39. پذیرش
بخش هفتم: سؤالات اخلاقی
40. خطوط قرمز
41. آزمایش‌های فرضی
42. چه کسی باید تصمیم بگیرد؟
43. سفر اخلاقی دودنا
بخش هشتم: پیام‌هایی از آینده
44. کبک
45. من ویرایش ژن را یاد می‌گیرم
46. ملاقات دوباره با واتسون
47. دودنا به ملاقات واتسون می‌آید
بخش نهم: ویروس کرونا
48. فراخوانی برای جنگ
49. کیت تشخیص کرونا
50. آزمایشگاه برکلی
51. ماموت و شرلوک
52. کیت‌های کرونا
53. واکسن‌ها
54. درمان‌های کریسپری
55. کنفرانس مجازی کلد اسپرینگ هاربر
56. جایزه‌ی نوبل
گفتار پایانی
سپاسگزاری
یادداشت‌ها
نمایه