معرفی و دانلود کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی: بازخوانی اصول جوانمردی در ورزش

معرفی کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی: بازخوانی اصول جوانمردی در ورزش

کریگ کلیفورد و راندولف ام. فیزل در کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی به مبحث اخلاق در ورزش می‌پردازند و مباحثی از قبیل اخلاق ورزشی، جوانمردی و انصاف را مورد بررسی قرار می‌دهند. اگر شما نیز به عنوان یک مربی ورزشی دغدغه‌ی اخلاق دارید و دل‌تان می‌خواهد بدانید چطور این دغدغه را در بازیکنان‌تان نیز رشد و پرورش دهید، کتاب نامبرده همه‌ی چیزی است که به آن نیاز دارید. گفتنی است این کتاب ذیل مجموعه‌ کتاب‌های «مدیریت ورزشی» به انتشار رسیده است.

درباره‌ی کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی

جرارلد فورد (Gerald Ford)‌ معتقد است: «چیزهایی هستند که از رقابت ورزشی برای رشد کشور مهم‌ترند، از جمله می‌توان به خلق شخصیت‌های ملی و همچنین خلق جامعه‌ای آگاه، تندرست و سالم اشاره کرد. اگر گفتن این جمله که ورزش همانطور که باعث رشد عضلات می‌شود، شخصیت را نیز شکل می‌دهد یک جمله‌ی کلیشه‌ای است، پس من اِبایی از بیان این جمله‌ی کلیشه‌ای ندارم.»

هر کجا که از ورزش سخن به میان می‌آید، خواسته یا ناخواسته بحث اخلاق ورزشی نیز هست. کریگ کلیفورد (Craig Edward Clifford) و راندولف ام. فیزل (Randolph M. Feezell) در کتابی که پیش روی شماست، با نام ورزش و شخصیت اخلاقی (Sport and Character)، هیچ قصد آن را نداشته‌اند که سخنانی کلیشه‌ای بگویند و با استفاده از کلماتی نظیر اخلاق جوانمردی و اخلاق ورزشی، توصیه‌هایی به میان آورند که در عمل چندان کاربردی نیست. با این حال، در پیشگفتار کتابی که نام بردیم، نویسندگان به وضوح بیان می‌کنند که اگرچه قصد بر زبان راندن سخنان کلیشه‌ای را نداشته‌اند، با این حال، آنچه لازم بوده گفته‌اند و هیچ ابایی از این‌که سخنان‌شان به نظر کلیشه‌ای برسد، ندارند.

ورزش در جامعه نقش مهمی را ایفا می‌کند و بستر مناسبی را برای سرگرمی، رقابت و رشد فردی فراهم می‌آورد. با این حال، زمانی که به شکل عمیق‌تری به ورزش بنگریم، متوجه می‌شویم که وقتی نام ورزش به میان می‌آید، شبکه‌ی پیچیده‌ای از نگرانی‌ها و ملاحظات اخلاقی وجود دارند. کریگ کلیفورد و راندولف ام. فیزل در کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی به همین موضوع پرداخته‌اند و تأثیر متقابل ورزش و اخلاق را بررسی می‌کنند . همچنین ابعاد اخلاقی رقابت‌های ورزشی را مورد ملاحظه قرار داده‌اند. با درک و پرداختن به ملاحظات اخلاقی -از جمله مسائلی پیرامون اخلاق ورزشی، انصاف، صداقت و خشونت در ورزش- می‌توانیم جامعه‌ی ورزشی اخلاق‌مدارتری ایجاد کنیم و از این روست که مطالعه‌ی کتاب حاضر ضروری می‌نماید.

ورزش به دلیل تأثیری که در ایجاد نظم، تقویت روحیه‌ی تیمی و رشد شخصی دارد، همواره مورد احترام بوده است. با این حال، دنیای ورزش از اخلاق جدا نیست. در بسیاری از موارد، رقابت‌های ورزشی دوراهی‌های اخلاقی‌ پیچیده‌ای را ایجاد کرده و تصمیم‌گیری را برای ورزشکار دشوار می‌کنند. هدف کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی مشخص کردن ارتباط میان اخلاق و ورزش و همچنین بررسی ابعاد اخلاقی رقابت‌های ورزشی است.

یکی از مواردی که در اخلاق ورزشی اهمیت ویژه‌ای دارد، مقوله‌ی انصاف است. مفهوم انصاف (یا به بیان دیگر،‌ بازی جوانمردانه) تضمین می‌کند که همه‌ی شرکت‌کنندگان برای موفقیت، فرصت‌های یکسانی در اختیار دارند. از این روست که اقداماتی مانند دوپینگ یا تبانی کردن این نظم اخلاقی را بر هم می‌زند و نگرانی‌های متعددی را در زمینه‌ی اخلاق به وجود می‌آورد. این موضوع نیز از دیگر مواردی‌ست که نویسندگان کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی به آن پرداخته‌اند.

بد نیست حال که مقدماتی را درباره‌ی کتاب بیان کرده‌ایم، به سراغ بررسی فصل‌ به فصل کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی برویم. فصل اول تعمق در تجربیات فردی نام دارد. در ابتدای این فصل، نویسندگان از شما می‌خواهند برای فهم بیشتر رابطه‌ی میان ورزش و اخلاق، پیش از هر چیز به سراغ تجارب فردی خودتان بروید. به عنوان یک مربی ورزشی،‌ احتمالاً تا به حال سعی کرده باشید که ارزش‌های اخلاقی خود را به بازیکنانتان بیاموزید. اما تا چه اندازه در این امر موفق بوده‌اید؟ این نوع آموزش تا چه حد در مربیگری شما پررنگ واقع شده است؟ آیا اخلاق ورزشی برای بازیکنانتان مهم است؟ برای خودتان چطور؟ همچنین در ادامه‌ی فصل پرسش‌های دیگری مطرح شده که به شما کمک می‌کند به مرور تجربه‌هایتان بپردازید.

فصل دوم کتاب به موضوع جوانمردی و ماهیت ورزش اختصاص یافته است. آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که ورزش اساساً چیست و چه نسبتی با اخلاق و جوانمردی دارد؟ کریگ کلیفورد و راندولف ام. فیزل از شما می‌خواهند که خوب درباره‌ی ماهیت فعالیت‌هایی که درگیر آن‌ها هستید، بیندیشید و سپس تلاش کنید تا به این سؤال پاسخ دهید. برخی از مربیان ورزشی ارزش و تجربه‌ی رقابت و مسابقه را به مثابه‌ی امری تربیتی به شکل جدی مورد تردید قرار داده‌اند، این در حالی است که برخی دیگر عقیده دارند مشارکت ورزشی یک تجربه‌ی ارزشمند تربیتی است. در این بخش درباره‌ی این موضوع صحبت می‌شود که حق به دست کدام‌یک از این دو گروه است و اساساً چرا اخلاق ورزشی اهمیت دارد.

در رابطه با ورزش دو دیدگاه افراطی وجود دارد. دیدگاه افراطی نخست آن است که حریف را به مثابه‌ی دشمنی در نظر می‌گیرد که باید او را از میان برداذد و چیزی مناسب او نیست مگر تحقیر و اهانت. دیدگاه افراطی دیگر زمانی است که فرد هیچ تلاشی برای برنده شدن نمی‌کند و تنها برای خوش گذراندن به مسابقه آمده است. اگر ماهیت مسابقه را به درستی درک کرده باشیم، به خوبی در می‌یابیم که این دو دیدگاه هرکدام به نوعی افراطی و متعصبانه است و نوعی بی‌احترامی به حریف تلقی می‌شوند. این دو دیدگاه در تضاد با ماهیت ذاتی رقابت هستند: یکی به شدت جدی است و دیگری به اندازه‌ی کافی جدی نیست! در فصل سوم این کتاب به شکل مفصل به موضوع توضیح‌داده‌شده پرداخته می‌شود. نویسندگان به ما یادآوری می‌کنند اگر آن‌قدر مصمم به پیروزی هستیم که نمی‌توانیم تلاش‌‌های حریف را برای پیروز شدن ارج نهیم، پس باید به یاد خود بیاوریم که در حال بازی کردن هستیم. اگر بی‌حال و بی‌اشتیاقیم و بهترین عملکردمان را ارائه نمی‌کنیم و از حریف‌مان نیز انتظار نداریم بهترین خود را به نمایش بگذارد، پس باید از نو به این موضوع توجه کنیم که در حال رقابت و مسابقه دادن هستیم.

بخش چهارم کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی «احترام به تیم و هم‌تیمی‌ها» نام دارد. در این قسمت چند پرسش مهم پاسخ داده می‌شوند:

• آیا یک مربی می‌تواند تأکید بیش از اندازه روی اهمیت کار تیمی داشته باشد؟
• آیا تأکید زیاد بر اهمیت ارزش‎‌های یک تیم، ارزش‌های فردی را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد؟
• آیا احترام به تیم و هم‌تیمی‌ها مساوی با وفاداری به تیم است؟
• آیا برای مطالبه‌ی وفاداری از تیم محدودیتی وجود دارد؟
• چگونه می‌توان میان احترام به تیم و نیاز به خلاقیت و بازی‌ فردی تعادل برقرار کرد؟

به طور کلی، احترام به تیم و هم‌تیمی‌ها نیازمند یک ارزیابی دقیق از توانایی‌هاست. در این مورد، تلاش تیمی به فداکاری تک‌تک بازیکنان نیاز دارد، اما گاهی اوقات افراد مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند، حتی اگر توانایی تمام کردن کار را داشته باشند. احترام به تیم و هم‌تیمی‌ها مستلزم این است که افراد بهترین عملکرد و رفتار را داشته باشند، و نیز مستلزم فداکاری و گذشتن از منافع شخصی به خاطر یک منفعت بالاتر است. افراد در یک تیم به هم‌تیمی‌های‌شان قدرت می‌بخشند، اما از آن‌ها قدرت هم دریافت می‌کنند.

بازیکنانی که به بازی احترام می‌گذارند «بزرگی روح» خود را نشان می‌دهند. احترام به قوانین، روح مسابقات، روح بازی، آداب و رسوم بازی، موفقیت‌های دیگران، مشاهده‌ی خودمان به عنوان بازیکن در مواردی بزرگتر از موفقیت‌ها و دستاوردهای فردی، مسائلی هستند که روح ما را بزرگ می‌کنند. بزرگی روح گاهی به معنی محدودسازی و کنترل نفس است. این موضوع چیزی است که به طور مفصل در فصل ششم کتاب، که احترام به بازی نام دارد، به آن پرداخته می‌شود.

کریگ کلیفورد و راندولف ام. فیزل در فصل بعدی به ما می‌گویند که میان مربی و بازیکن‌هایش ارتباط خاصی وجود دارد و این ارتباط با توجه به شخصیت و سن بازیکنان و همینطور ورزشی که در آن مشغول به فعالیت هستند، تفاوت دارد. اما همه‌ی این نوع ارتباط‌ها در یک چیز مشترکند و آن این‌که رابطه‌ی مذکور باید متقابل و محترمانه باشد. از آن جا که اغلب مربی بزرگ‌تر است و به معنای واقعی کلمه یک راهنما محسوب می‌شود، باید مسئول ساخت این ارتباط تعاملی و محترمانه باشد. گفتنی است شما در خلال این فصل پاسخ این سؤالات را می‌یابید: «اصطلاح دانش‌آموز بازی به چه معناست؟»، «آیا مربی‌ها تعهدی نسبت به حضور در دوره‌های مربی‌گری دارند؟» و «آیا لازم است اطلاعات ورزشی یک مربی به‌روز باشد؟»

سرانجام، به بخش سوم کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی می‌رسیم که «اندیشیدن درباره‌ی ورزش و زندگی» نام دارد. به طور کلی، نویسندگان در بخش سوم چشم‌انداز گسترده‌تری را از ورزش ارائه می‌کنند و درباره‌ی رابطه‌ی ورزش با جامعه و کارکرد تربیتی آن سخن می‌گویند. به بیان کریگ کلیفورد و راندولف ام. فیزل اگر تلاش کنیم ورزش را به مثابه‌ی یک نوش‌دارو ببینیم که قرار است تمامی دردهای جامعه را درمان ببخشد، آنچه واقعاً در مورد ورزش ویژه است را از دست داده‌ایم و فرصت تأثیرگذاری آن را نیز در جامعه از بین برده‌ایم. در فصل هشتم کتاب نیز به طور مفصل درباره‌ی ورزش، جامعه و تربیت و ارتباط این سه با یکدیگر می‌خوانیم. به عبارتی، به خارج از مرز استادیوم‌ها می‌رویم و نقش ورزش و فعالیت بدنی را در زندگی مشاهده می‌کنیم.

به نظر شما ویژگی‌های یک زندگی خوب چیست؟ به عبارت دیگر، چه چیزهایی در زندگی دارای بیشترین اهمیت هستند؟ یا به قول ارسطو «چه چیز برای انسان مناسب است»؟ بر پایه‌ی برخی نظریه‌ها اگر بتوانیم «تعادل»، «نقطه ثقل» یا «آرامش ذهن» را بیابیم، همه چیز در جای خود با اهمیت به نظر می‌رسد؛ با این دیدگاه موافقید؟ آیا می‌توانید موقعیت‌هایی از زندگی را نام ببرید که در آن‌ها نیاز مبرم به اندیشه، تفکر و مشورت دقیق وجود دارد؟ راه‌های مؤثر برای تأکید بر اهمیت فضایل ذهنی ورزشکاران چه مواردی هستند؟ شما می‌توانید پاسخ همه‌ی این پرسش‌ها را در فصل آخر کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی بیابید.

کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی را رضا شجیع و مصطفی محمدی رئوف به زبان فارسی برگردانده‌اند و انتشارات حتمی آن را ذیل مجموعه کتاب‌های «مدیریت ورزشی» خود روانه‌ی بازار نشر ایران کرده و در اختیار شما قرار داده است.

نکوداشت‌های کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی

• راندولف ام. فیزل جذاب‌ترین نویسنده در حوزه‌ی فلسفه‌ی ورزش است. (Daniel A. Dombrowski)
• این کتاب نگاه خوبی به دلایل افت ملی ما در اخلاق ورزشی دارد. (Tom Osborne)

کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی برای چه کسانی مناسب است؟

پیش از همه، کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی برای مربیان تألیف شده است. با این حال مطالعه‌ی کتاب حاضر می‌تواند برای همه‌ی ورزشکاران و دوست‌داران ورزش سودمند باشد.

در بخشی از کتاب ورزش و شخصیت اخلاقی: بازخوانی اصول جوانمردی در ورزش می‌خوانیم

همان‌طور که می‌دانید، سه روش برای تدریس اخلاق ورزشی وجود دارد: تدریس با ارائه دستورالعمل یا کدهای اخلاقی، تدریس با استفاده از مثال و تدریس از طریق تمرین. تصمیم‌گیری در مورد اینکه شما چقدر به ارائه دستورالعمل یا کدهای اخلاقی وابسته هستید، به سن بازیکنانتان (هرچه آن‌ها بزرگتر باشند، بیشتر کدهای صریح را می‌پذیرند) و همچنین توانایی و شخصیت شما بستگی دارد.

صرف‌نظر از شخصیت شما، همانطور که سعی می‌کنید بازیکنانتان را به رعایت اخلاق ورزشی عادت داده و ترغیب کنید، استفاده از روش‌های مختلف نیز ضروری است. واضح‌ترین روش، وضع مقررات و تعیین تنبیهاتی برای نقض آن‌ها است. باید به یاد داشته باشید که احترام به دیگران، به‌عنوان سنگ بنای رفتار جوانمردانه، در درجه اول به دیدگاهی متفاوت نیازمند است. در واقع بسیاری از فعالیت‌های مروج اخلاق ورزشی، به‌عنوان مثال؛ دست‌دادن پس از بازی، از نظر قانون اجباری نیست، بلکه نوعی رسم و سنت است که البته می‌توان این سنت را به قوانین بازی تبدیل کرد. به خاطر داشته باشید که شما نیز می‌توانید سنت‌ها و آیین‌ها را توسعه داده و به بخشی از ورزش یا حداقل بخشی از هویت تیمتان تبدیل کنید.

فهرست مطالب کتاب

بخش 1. تفکر درباره جوانمردی در ورزش
فصل 1. تعمق در تجربیات فردی
فصل 2. جوانمردی و ماهیت ورزش
بخش 2. اصول جوانمردی در ورزش
فصل 3. احترام به حریفان
فصل 4. احترام به تیم و هم‌تیمی‌ها
فصل 5. احترام به مسئولین برگزاری
فصل 6. احترام به بازی
فصل 7. احترام بین مربی و بازیکنان
بخش 3. تفکر درباره ورزش و زندگی
فصل 8. ورزش، جامعه و تربیت
فصل 9. ورای ورزش