معرفی و دانلود کتاب هنر و معماری ایران

معرفی کتاب هنر و معماری ایران

آثار هنری در هر کشور نماد فرهنگ و هویت آن محسوب می‌شوند. در کشور عزیزمان ایران نیز وجود آثار مهم و با قدمت در تمام ابعاد هنری نشان از غنی‌بودن فرهنگ و تمدن آن را دارد. کتاب هنر و معماری ایران اثر جووانی کوراتولا و جان روبرتو اسکارچیا قدیمی‌ترین آثار باستانی کشف‌شده در ایران را معرفی می‌کند و آن‌ها را از مناظر مختلف مورد بررسی و شناخت قرار می‌دهند. این کتاب مصور به‌عنوان منبعی مهم و آموزنده در ارتباط با تاریخ هنر و معماری ایران شناخته می‌شود.

درباره‌ی کتاب هنر و معماری ایران

تاریخ چندهزارساله‌ی ایران میراث‌فرهنگی و هنری مختلفی را در ادوار گوناگون از خود برجای گذاشته است. ایران یا همان پرشیا منطقه‌ای مهم در جهان به شمار می‌رود که جز اولین خاستگاه‌های تمدن بشری بوده است. اقوام و دولت‌های گوناگونی به دلیل خاک حاصلخیز و تنوع آب‌وهوایی، این منطقه را به‌عنوان محل زندگی و ایجاد قلمرو جدید انتخاب کرده‌اند. حضور این اقوام و دولت‌های مختلف منجر به خلق و پیدایش آثار مهم و منحصربه‌فردی شده است که با گذشت هزاران سال هنوز یک منبع مهم برای تحقیق و بررسی تاریخ و نوع زندگی انسان‌ها در گذشته است. در کتاب هنر و معماری ایران (The art and architecture of persia) تحقیق و بررسی دوره‌های مختلف را از پیش از هخامنشیان تا دوره‌ی صفویه و دوران هنری باروک و نئوکلاسیک، خواهید خواند.

جووانی کوراتولا (Giovanni Curatola) و جان روبرتو اسکارچیا (Gianroberto Scarcia) کتاب خود را با بررسی تمدن ایران باستان، 500 سال پیش از میلاد مسیح آغاز می‌کنند و در ادامه به ویژگی‌های هنر و معماری در دوره‌ی اسلامی ایران می‌پردازند. نکته‌ی جالب توجه در کتاب هنر و معماری ایران، تاثیرات نشات‌گرفته از پیوند این دوره‌ها و تغییراتی است که از این پیوند صورت گرفته.

جووانی کوراتولا که محقق و باستان‌شناس معماری و تاریخ هنر اسلامی است، در اولین بخش کتاب با بررسی و شناخت هنر و معماری دوره‌ی هخامنشیان، پارت‌ها یا اشکانیان، ساسانیان، خواننده را هم از لحاظ تصویری هم متنی کاملاً با این ادوار آشنا می‌کند. توجه به بناهایی مانند تخت جمشید و آثار برجای مانده از جنس فلز در بخش اول کتاب محسوس‌تر است.

بخش دوم نیز با تمرکز جان روبرتو اسکارچیا، بر بناها و شیوه‌ی مهندسی ساخت و معماری آن‌ها به اماکنی مانند مسجد جامع اصفهان، سلطان قابوس و آثار معماری دوره‌ی اسلامی می‌پردازد. نویسنده در این بخش بناهای این دوره از هر حیثی مورد بررسی قرار می‌دهد. از شیوه‌ی ساخت و شکل بنا گفته تا آرایه‌ها و نقاشی‌های منقوش روی این بناها در کتاب هنر و معماری ایران ذکر و بررسی شده است.

در این کتاب علاوه بر بررسی و شناخت ابنیه و اماکن تاریخی، آثار بر جای مانده و مهم دیگر دوره‌های مختلف ایران نیز معرفی شده است. ازآنجایی‌که ایران در مسیر راه ابریشم و این جاده محل عبور بسیاری از بازرگانان و تاجران نقاط مختلف جهان بوده است، ایرانیان امکان دسترسی به هر کالای نوینی از ملیت‌ها و مناطق جغرافیایی مختلف را داشته‌اند. همین موضوع دلیلی برای پیشرفت ایران در صنعت‌های مختلف شده و آثاری که از هزاران سال پیش باقی‌مانده، نشان‌دهنده‌ی پیشرفت مردم ساکن در منطقه‌ی پرشیا است.

کشف اقلام فلزی به‌ویژه از جنس مفرغ در منطقه‌ی جنوب غربی ایران، امروزه در موزه‌های داخلی و سراسر دنیا بازدیدهای فراوانی را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین وجود فرش‌های فاخر و زیبا با نقشه‌های متنوع در هر نقطه از ایران نشان از نبوغ و خلاقیت مردم این سرزمین دارد. یکی از نمادهای مهم در صنعت فرش‌بافی ایرانیان طراحی و جاگذاری گل‌ها است که منجر به تفاوت نقش فرش هر شهر با شهر دیگر شده است.

شیشه و جواهرات، مهرها و سکه‌های دوره‌ی ساسانی نیز از نقوش منحصربه‌فردی برخوردارند که امروزه به‌عنوان یک منبع مهم برای کشف و بررسی تاریخ جهان مورد بررسی قرار می‌گیرند. در دوره‌هایی مانند ایلخانی، تیموری و صفوی علاوه بر بناهای پرشکوه و معماری منحصربه‌فرد، مینیاتورهایی کشف شده که باستان‌شناسان برخی از این مینیاتورها را الهام‌گرفته از دوره‌ی ساسانیان و حتی مصر باستان می‌دانند.
بخش پایانی کتاب که به دوره‌ی باروک و نئوکلاسیک هنر و معماری ایران پرداخته است، حمله‌ی افغان‌ها به ایران و روی کار آمدن نادرشاه افشار را در برمی‌گیرد. در این دوران نیز به دلیل نفوذ انگلیس بر هند در تمام بعدهای سیاسی و هنری و حملات نادرشاه بر هندوستان، تاثیرات شگرفی بر معماری این دوران اتفاق افتاده است که یکی از نتایج آن کاخ کلات نادری است.

کتاب تاریخ هنر و معماری ایران یک منبع مهم برای شناخت و درک تاریخ ایران است که نسخه‌ی اصلی آن به زبان ایتالیایی نوشته شده و هایده مشایخ آن را ترجمه کرده، همچنین این کتاب زیر نظر سیروس پرهام و زهره هدایتی و در انتشارات علمی فرهنگی، چاپ و منتشر شده است.

در نکوداشت کتاب هنر و معماری ایران

• بسیار ارزشمند! این اثر باید در کتابخانه‌های سراسر آمریکا باشد! (Art Times)

کتاب تاریخ هنر و معماری ایران برای چه کسانی مناسب است

این کتاب برای آن دسته از افرادی که به فهم و شناخت تاریخ و معماری ایران از آغاز تا دوران نئوکلاسیک علاقه دارند مناسب است، همچنین به دلیل مصور بودن، کتاب حاضر می‌تواند منبع مهمی برای شناخت تاریخ ایران از حیث معماری و هنری باشد.

در بخشی از کتاب هنر و معماری ایران می‌خوانیم

مسجد کبود تبریز (که در سال 870 ه.ق ساخته شد) گرچه مدت‌هاست رو به ویرانی نهاده است، یکی از بااهمیت‌ترین بناهای نیمه دوم سده نهم است. تا حدود اواسط سال‌های 1350 شمسی تنها قسمت هایی از این مجموعه قابل‌مشاهده بود و کارهای اندک و ناتمام مرمت که چندین سال به طول انجامید، سرانجام محیط این مسجد را آشکار کرد، گرچه ساختن یک گنبد کاملاً جدید منطقاً پرسش برانگیز است، به‌خصوص که هیچ اثری از شکل گنبد اصلی باقی نمانده بود. ورود به مسجد از ورودی بزرگی میسر است (که هنوز با تمام تزیینات کاشی‌کاری سالم مانده است) که به فضای گنبد دار و محراب راه می‌یابد. این فضای اصلی از سه طرف دارای اتاق‌های سقف‌دار یا گنبد دار است: نوعی رواق یا دالان گرداگرد حیاط مرکزی که همان‌طور که گفته شد، دارای گنبد است.

پشت این فضا که دسترسی به آن از طریق دو راهرو در طول دو طرف محراب است، فضای کوچک تر دیگری وجود دارد که خود دارای محراب است. این بنا طرحی شبیه T دارد که در ترکیه مرسوم بود (فاصله جغرافیایی نزدیک تبریز با ترکیه را نادیده نگذاریم) و نیز ملاحظات آب‌وهوا هم در کار بود. تزیینات برازنده و بسیار اصیل به دیوارهای داخلی ابهت و وقار می‌بخشند و به نظر می‌رسد که از نظر سبک‌شناسی از نقش‌مایه‌های قالی‌های آن دوره تبعیت کرده باشند (نکا: فصل «گل های بافته، قالی های ایرانی». شبستان مسجد با کاشی‌های آبی لاجوردی سیر با نقش‌مایه‌های خیره‌کننده طلایی پوشیده شده است.

تأثیر نهفته؛ ولی تماشایی که تزیینات این مسجد ایجاد می‌کند (سبز، آبی و طلایی در اوایل سده نهم هجری در بورسا و کاشی‌کاری آبی و سفید در مرادیه در ادیرنه (839 ه.ق) در ترکیه حاصل کار صنعتگران تبریز بوده است؛ حتی معماری که مسجد سلطان سلیم در قسطنطنیه (استانبول کنونی) را ساخت از این شهر ایران آمده بود)، واقعاً منحصربه فرد است و پیش درآمدی باشکوه است برای دوره صفوی.

فهرست مطالب کتاب

درباره نویسندگان
پیشگفتار
دیباچه
1: ایران از هخامنشیان تا ساسانیان: 550 پ م – 650 م: جان روبرتو اسکارچیا
مقدمه: مشخصات جغرافیایی و زبانی
داده‌های باستان‌شناختی
روایات شفاهی، روایات آیینی، و شعر حماسی
پی نوشت‌ها
داریوش: سبک کهن هخامنشی
تاریخچه
معماری و مجسمه‌سازی
هنرهای تزیینی
پی نوشت ها
اشکانیان: پارت‌ها و دوره انکارشده: تاریخچه
معماری
آرایه‌های معماری، نقش برجسته ها و گچبری‌ها، تندیس‌ها
نقاشی
هنرهای تزیینی
سکه‌ها
نقوش اشکانیان در بناهای یادمانی روم
پی نوشت ها
پادشاهی خسروان: نوآوری در تداوم: تاریخچه
هنر ساسانی: معماری
آرایه های معماری
پیکرتراشی
نقاشی و موزاییک
هنر فلزکاری
پارچه‌بافی
سفال
شیشه و جواهرات
مُهرها و سکه‌ها
سرنوشت هنر ساسانی
پی نوشت ها
ایران اسلامی: سده یکم تا سیزدهم هجری: جووانی کوراتولا
مقدمه
پی نوشت ها
خشت‌، آجر، فیروزه: معماری ایرانی: سده‌های نخستین
مسجد جمعه اصفهان: اوج معماری درخشان ایرانی
از عباسیان تا آل‌بویه
سلجوقیان
دوره مغول‌: ایلخانان
دورۀ تیموریان
صفویان
پی نوشت ها
نگاره های بی‌زمان: نقاشی مینیاتور ایرانی: آثار نقاشی مینیاتور از دوره ساسانی تا دوره سلجوقی
شکوفایی دورهٔ ایلخانی
مینیاتورپردازی دورهٔ تیموری
نقاشی های مینیاتور دوره صفویه
پی نوشت ها
گل های بافته: قالی‌های ایرانی: فرشپاره‌ها و مدارک تا اواخر سده نهم هجری
نوآوری‌های صفویان
نمادها و نقش‌مایه‌ها
پی نوشت ها
ایران در فاصله زمانی دوران باروک‌1 و نوکلاسیک
پی نوشت ها
کتابنامه
کتابنامۀ ویراستاری
نمایه