معرفی و دانلود کتاب مکرمه

معرفی کتاب مکرمه

ابراهیم مختاری و افسر نظری با نگارش کتاب مکرمه، به مکرمه قنبری، نخستین زن نقاش خودآموخته ادای دین کرده‌اند. این کتاب که با کمک چندین و چند مصاحبه با مکرمه و خویشاوندان او به رشته‌ی تحریر درآمده، داستان زندگی و هنر این بانوی ایرانی را روایت می‌کند. نویسندگان سعی داشته‌اند با گردآوری این اطلاعات، دوره‌های مختلف زندگی مکرمه را پوشش دهند و افکار و احساسات او را به تصویر بکشند.

درباره‌ی کتاب مکرمه

مکرمه قنبری (Mokarrameh Ghanbari)، نخستین زن نقاشی بوده که بدون هیچ‌گونه پیشینه و آموزش، در مسیر خلق اثر هنری قدم برداشته است. او در زمان حیات خود به شهرت رسید و سبک نقاشی‌اش محبوبیت یافت. ابراهیم مختاری و افسر نظری در کتاب مکرمه زندگی و هنر او را روایت می‌کنند.

مکرمه، زنی بی‌سواد بوده که در یکی از روستاهای شمالی کشور سکونت داشته است. او که بدون هیچ‌گونه پیش‌زمینه‌ای به نقاشی روی آورده، آثار درخشانی از خود به جای می‌گذارد و جایگاهی والا در جامعه‌ی هنری ایران از آن خود می‌کند. لازم به ذکر است که شرایط زندگی و اندیشه‌های او نقش شایانی در شکل‌گیری آثارش ایفا کرده‌اند. مکرمه همواره با نظام ارباب رعیتی حاکم بر اجتماع خود مخالف بود و از نقاشی استفاده می‌کرد تا انتقادات و اعتراضات خود را به گوش همگان برساند. به همین خاطر است که روابط میان ارباب و رعیت، خدا و بنده و زن و مرد، در آثار او به‌کرات دیده می‌شد.

یکی دیگر از دلایل جذابیت آثار مکرمه، استفاده از مضامین متنوع و خلق شخصیت‌های متفاوت است. خاطرات و رویاها، از دیگر عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری آثار او هستند که به سبک و سیاق ویژه‌ای به تصویر کشیده شده‌اند. از آن‌جا که هیچ ردی از طراحی‌های مکرمه در منابع مربوطه وجود ندارد، مؤلفان با ارائه‌ی چند نمونه از آن‌ها در کتاب پیش‌ رو به این مبحث وارد شده‌اند. شایان ذکر است که ابراهیم مختاری و افسر نظری کتاب مکرمه را به‌عنوان ادای دینی به این بانوی هنرمند ایرانی نوشته‌ و کوشیده‌اند تا نام و یاد او را زنده نگه دارند.

این کتاب حاصل چند گفت‌وگو با شخص نقاش و مصاحبه‌های متعدد با اطرافیان اوست. نویسنده در ابتدا توضیح می‌دهد که هنرمند عادت داشته برای التیام درد و رنج‌های خود با دیگران دردودل کند. به همین خاطر، اقوام و همسایگان او اطلاعات جامع و قابل‌توجهی از کودکی، ازدواج اجباری، بزرگسالی و درنهایت، مرگ او در دست دارند. ابراهیم مختاری و افسر نظری هم جهت نگارش کتاب پیش‌ رو به سراغ این افراد رفته‌اند و با کمک گفته‌ها و شنیده‌ها، روایتی ارزنده از زندگی مکرمه به رشته‌ی تحریر درآورده‌اند. درنهایت، کتاب مکرمه، راوی سختی‌ها، هنر و زندگی شخصیتی نامدار و تحسین‌برانگیز است که می‌تواند الهام‌بخش افراد زیادی باشد. این کتاب به‌ همت نشر چشمه منتشر شده است.

اقتباس سینمایی از کتاب مکرمه

فیلم «مکرمه: خاطرات و رویاها»، به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم مختاری در سال 1378 اکران شد. این فیلم مستند، روایتگر زندگی مکرمه، نخستین زن نقاش خودآموخته است. ابراهیم مختاری بعدها جهت ادای دین به این بانوی هنرمند، مکمل نوشتاری این فیلم را هم تهیه می‌کند. فیلم مکرمه: خاطرات و رویاها به جشنواره‌های متعددی راه یافته و جوایز ارزنده‌ای کسب کرده که در این میان می‌توان به جایزه‌ی بهترین فیلم حرفه‌ای مستند در کنکور رد پای زندگی، کسب دیپلم افتخار جشنواره‌ی بین‌المللی سانفرانسیسکو و دریافت جایزه‌ی کشورهای داو اشاره کرد.

کتاب مکرمه برای چه کسانی مناسب است؟

مخاطب کتاب مکرمه کسانی‌اند که به زندگی‌نامه‌ها علاقه دارند. همچنین به طرفداران هنرهای تجسمی هم توصیه می‌شود مطالعه‌ی آن را از دست ندهند.

با ابراهیم مختاری و افسر نظری بیشتر آشنا شویم

ابراهیم مختاری (Ebrahim Mokhtari) نویسنده، فیلم‌ساز، پژوهشگر و تدوینگر‌ ایرانی است که در سال 1326 متولد شده. او که فارغ‌التحصیل رشته‌ی تلویزیون و سینماست، فعالیت حرفه‌ای خود را با نویسندگی و کارگردانی فیلم‌های مستند در سال 1351 آغاز کرد و رفته‌رفته جذب فیلم‌سازی داستانی شد. فیلم زینت، نخستین فیلم داستانی اوست که در بخش هفته‌ی منتقدان جشنواره‌ی کن سال 1994 اکران شد.

از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به تهیه‌کنندگی، تدوین، داستان‌نویسی، نگارش مقالات صنفی و ساختاری سینمای ایران، داوری جشنواره‌های سینمایی، عضویت در هیئت مدیره‌ی انجمن مستندسازان سینمای ایران به‌ مدت دو دوره، عضویت در هیئت‌مدیره‌ی خانه‌ی سینما و تدریس و برگزاری کارگاه‌های آموزشی اشاره کرد. کتاب «میراث پهلوانی»، «در گرگ‌ومیش راه» و «سال‌های بخصوص» شماری از آثار مکتوب ابراهیم مختاری‌اند.

افسر نظری هم همسر ابراهیم مختاری است که به او در نگارش، سازمان‌دهی و تدوین کتاب مکرمه یاری رسانده است.

در بخشی از کتاب مکرمه می‌خوانیم

هزار و یک جور آدم می‌اومدند خونه‌ی ما و می‌رفتند، اما ممدآقا کسی از خونواده‌ی من یا خودش رو نمی‌ذاشت با ما رفت‌وآمد کنند. اگه می‌رفتم خونه‌ی پدرم یا خونه‌ی همسایه، قیامت می‌کرد. همه‌ی محل ازش می‌ترسیدند. پدرم نمی‌تونست خونه‌ی ما بیاد. یه برادر داشتم که جرئت نداشت بیاد من رو ببینه. ممدآقا اخلاقش این‌جوری بود که اگه گاوی قد کوه دماوند می‌آوردیم تو (اتاق) می‌بستیم، نمی‌گفت چرا آوردی، اگر خونه رو هم درسته خالی می‌کردیم، چیزی نمی‌گفت. هفت‌تا عروس می‌ساختی، اگه خونه بود نمی‌گفت کدوم رو ساختی، کدوم رو نساختی. تو خونه ده روز چیزی نبود، از گشنگی می‌مُردیم هم چیزی نمی‌گفت. اگه بد بود، این اخلاق رو هم داشت. نه به خانه کار داشت، نه به صحرا (دشت).

خیلی زودجوش و بی‌حوصله بود. درس خوندن بچه‌ها باعث می‌شد نتونند کار کنند، اعصابش خراب می‌شد، دعوا می‌کرد. وقتی حرف‌مون می‌شد، دیگ پلو رو می‌نداخت میون حیاط، سماور رو پرت می‌کرد تو حیاط. اصلاً ضرر حالیش نمی‌شد. تو خونه هر کاری می‌کردم، حتی خونه رو آتیش می‌زدم، زیرورو می‌کردم، کاری به کارم نداشت، اما اگر می‌اومد خونه و من نبودم، داد‌و‌بیداد می‌کرد. درسته که بداخلاق و بدسر بود، ولی دل‌رحم هم بود. می‌گفت تو دنیا یه خوبی می‌مونه و یه بدی. اگه بد باشم، تا قیامت به روح پشت‌در‌پشتم لعنت می‌فرستند. درویش‌ها که برای تعزیه‌خونی به دری‌کنده می‌اومدند، تمام لباس‌هاش رو می‌داد به‌شون. درویش می‌اومد می‌گفت سردمه، ممدآقا پالتوِ تنش رو می‌داد می‌گفت ببر. داشتیم لحاف می‌دوختیم یکی می‌اومد، لحاف رو می‌داد می‌گفت ببر. اون‌جا بد بود، این‌جا خوب بود. داستان هم زیاد بلد بود. سه چهار‌بار اومدند دنبالش ببرند رادیو ساری قصه بگه، نرفت.

فهرست مطالب کتاب

تاریخ گفت‌وگوها
مقدمه
مکرمه از زبان مکرمه
مکرمه از زبان دیگران
چند طرح
چند نقاشی پس از سکته