معرفی و دانلود کتاب موغامات آذربایجان

معرفی کتاب موغامات آذربایجان

کتاب موغامات آذربایجان به قلم رامیز زهراب اوف، آهنگساز و مدرس کنسرواتوار عالی کشور آذربایجان به تالیف رسیده است و خصوصیات ساختاری موغومات موسیقی آذربایجان و تمامی دستگاه‌های آن را به صورت همه‌جانبه و با جزئیات تفصیلی مورد شرح و بررسی قرار می‌دهد. این کتاب همچنین شما را با موسیقی‌دانان شهیر این حوزه آشنا می‌کند.

درباره‌ی کتاب موغامات آذربایجان

هنر موسیقی آذربایجان بر سنت‌های شفاهی و علمی کهنی تکیه دارد که خصوصیات آن از کار و معیشت، مناسبت‌های مختلف، فصل‌ها و بازی‌های سنتی الهام گرفته است و محتوای آن از ترانه‌های فکاهی گرفته تا تغزلی و حماسی را در برمی‌گیرد. اثری که پیش رو دارید، کتاب موغامات آذربایجان، توسط رامیز زهراب اوف (Ramiz Zohrabov) موسیقی‌شناس و آهنگساز آذربایجانی به رشته‌ی تحریر درآمده و با رویکردی علمی به مباحث نظری و تاریخی موسیقی آذربایجان، به ویژه خصوصیات ساختاری موغامات، پرداخته است.

رامیز زهراب اوف در این کتاب شرح جامعی از گوشه‌ها و موغومات این موسیقی ارائه داده و جزئیات کامل ترکیب موغامات و موغام‌های هم خانواده‌شان را از دریچه‌ی نگاه موغام‌شناسان معاصر مورد مطالعه قرار داده است. این جزئیات تا آن‌جا پیش رفته است که کوک‌ها و نت‌های اساسی و مفاهیمی که از آن‌ها برمی‌خیزد را نیز به تفصیل شرح می‌دهد و تاثیرات روحی آن‌ها بر آهنگسازان و همچنین دل و جان شنونده را آشکار می‌کند.

کتاب موغامات آذربایجان، هنر موسیقی آذربایجانی را در سه طبقه‌بندی کلیِ ملی، ملی - حرفه‌ای (آشیقی) و شفاهی - حرفه‌ای (موغامات) تقسیم می‌کند. واژه‌ی موغام از واژه‌ی عربی «ماکام» آمده است و مفهومی جدای از «مقام» موسیقی شرقی دارد. در حقیقت موغام از مقام و آواز تشکیل شده است. مقام حکم ستون فقرات و موغام حکم روح و احساس را دارد. رامیز زهراب اوف در کتاب حاضر تمامی دستگاه‌های موغومات آذربایجان را به تفصیل شرح می‌دهد و تاثیرات هر کدام را بر می‌شمارد.

این کتاب توسط مجید تیموری فر (صفا) به فارسی ترجمه شده و با کوشش نشر اختر در دسترس مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب موغامات آذربایجان برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب را به تمامی علاقه‌مندان هنر موسیقی، به ویژه موسیقی اصیل آذربایجان، پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب موغامات آذربایجان می‌خوانیم

نغمه‌سرایان موسیقى حرفه‌اى مردمى آذربایجان زابل را «زابل سه‌گاه» مى‌نامند و هرگاه اجراى سه‌گاه زابل لازم باشد آنرا با «سه‌گاه» شروع مى‌کنند و با «زیل سه‌گاه» یعنى (مانند حصار و مانند مخالف) به اتمام مى‌رسانند و در واریانت دیگر «سه‌گاه زابل» اگر به جاى ذیل زابل از شکسته فارس استفاده مى‌شود، بعد از شعبه‌هاى عراق و مبرقّه، باید «سه‌گاه ا. آیاق» نیز اجرا مى‌شود و اکثر خوانندگان، موغام سه‌گاه زابل به همراه «شکسته فارس» را ترجیح مى‌دهند.

دستگاه «زابل» همانند سایر موغام‌ها با برداشت شروع مى‌شود و به وسیله آن شنونده با مضمون موسیقى موغام آشنا مى‌شود. گروه نوازنده (تار و کمانچه)، جهت اجراى برداشت از زابل و گاهى از «مانند مخالف» استفاده مى‌کنند و بدین ترتیب ملودیا با حرکت در جهت پایین به «مایه» مى‌رسد مایه زابل در منطقه صوتى بم و بعد از برداشت اجرا مى‌شود. این شعبه حجم نسبتا زیاد دارد و موسیقى آن از آرامش نسبى و جذابیّت خاصى برخوردار است و جملات موسیقى مختلف آن با استناد بر پرده «مایه» نواخته و یا خوانده مى‌شود. آنگاه شعبه «مانند مخالف» به اجرا در مى‌آید.

بعد از شعبه «مانند مخالف» شعبه سه‌گاه نواخته و خوانده مى‌شود و این شعبه را «اورتا سه‌گاه» نیز نامیده‌اند. ملودى این شعبه بسیار سوزناک و غم‌انگیز است نوازنده و خواننده باید احساس و هیجان و مهارت خویش را در اجراى این بخش به خوبى بیان کند. سه‌گاه، براى رسیدن شعبه و گوشه‌هاى زیر، نقش واسطه و یا پل را عهده‌دار است. شعبه‌هاى زیر در زابل سه‌گاه عبارتند از: زیل زابل، مانند حصار، مانند مخالف. براى خواننده هر سه شعبه، خواننده بایستى تحریرهاى (فیوریتورها) پى در پى و بدیهه‌خوانى (گزیشمه) در پرده‌هاى زیر از نفس‌هاى بلند استفاده کند و فنون و تکنیک‌هاى برتر آواز را بداند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
سخن مؤلّف
موسیقى
موغام
آواز در موغام
تأثیرات روحى و روانى «موغام»
رنگ‌ها
دستگاه‌هاى موغام آذربایجان
درآمد
گوشه
آواز
موغام راست
موغام‌هاى خانواده راست
موغام شور
موغام سه‌گاه
زابل سه‌گاهى
چهارگاه
شوشتر
بایاتى شیراز
همایون
موغام‌هاى با حجم کوچک
موغام‌هاى ضربى (ضربى موغاملار)
فهرست اسامى اشخاص، موغامات، شعبه‌ها و گوشه‌ها