معرفی و دانلود کتاب موسیقی در دوره غزنویان

معرفی کتاب موسیقی در دوره غزنویان

هنر و فرهنگ ایرانیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما منابع مکتوب اندکی از آثار هنری در دوران مختلف تاریخی ایران وجود دارد. کتاب موسیقی در دوره غزنویان نوشته‌ی سید حسین میثمی در تلاش است تا این کمبود را جبران کرده و مطالب مفیدی در خصوص تاریخ هنر موسیقی ایران در آن دوره ارائه کند.

درباره‌ی کتاب موسیقی در دوره غزنویان

تاریخ ایران شگفتی‌های بسیاری دارد و تاریخ‌نویسان زیادی هستند که برای شناسایی ریشه‌های فرهنگی ایران به تحقیق و بررسی می‌پردازند. در بسیاری از شهرهای سنتی ایران نشانه‌های متعددی از فرهنگ و هنر ایران‌زمین دیده می‌شود و باستان‌شناسان برای ثبت و ضبط تحقیقات خود در زمینه‌ی آثار فرهنگی نیاز به اطلاعات دقیق و مستند دارند. در کتاب موسیقی در دوره غزنویان نوشته‌ی سید حسین میثمی بخش عمده‌ای از اطلاعات موجود در زمینه‌ی موسیقی دوران غزنویان گردآوری شده و در این کتاب به موضوع تاثیر هنر موسیقی بر زندگی اجتماعی غزنویان نیز اشاره شده است.

کتاب موسیقی در دوره غزنویان نوشته‌ی سید حسین میثمی به خوبی نشان می‌دهد که ایرانیان در این دوره‌ی تاریخی ذوق و سلیقه‌ی موسیقایی داشته‌اند. اگرچه حکومت غزنویان در سرزمین افغانستان کنونی بوده و دسترسی به منابع مطالعاتی در زمینه‌ی موسیقی این دوران کمی دشوار به نظر می‌رسد، اما نویسنده در این کتاب با تحقیق و پژوهش و ثبت گزارش دقیق، موفق شده تا اطلاعات خوبی را جهت آشنایی مخاطب با هنر موسیقی در دوران غزنویان گردآوری کند.

کتاب موسیقی در دوره غزنویان علاوه بر ارزیابی کیفیت هنر دوران غزنویان به برخی از وقایع سیاسی این دوران تاریخی نیز اشاره می‌کند. سید حسین میثمی با نگاهی به نشانه‌های فرهنگی ایرانیان و همچنین وجه اشتراک فرهنگی هنر افغانستان و ایران، به موضوع بازمانده‌های هنر و موسیقی می‌پردازد. مطالب این کتاب با پژوهش کاملی همراه است که به روش توصیفی انجام شده و مخاطب برای دسترسی به اسناد تاریخی کتاب می‌تواند موضوعات را به صورت فهرست‌وار دنبال کند. جدول‌ها و تصاویر زیادی نیز در کتاب حاضر به چشم می‌خورد که شرح مطالب را آسان و فهم اطلاعات تاریخی را با جذابیت خاصی همراه می‌کند.

کتاب موسیقی در دوره غزنویان شامل بخش‌های تحلیلی بسیاری است و عناصر مهم در شکل‌گیری و رشد موسیقی دوره‌ی غزنویان با تشریح دقیق نویسنده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. سید حسین میثمی مفاهیم بنیادی موسیقی این دوره را شرح داده و برخی از ابزارهای خاص موسیقایی را نیز معرفی می‌کند. همچنین در این کتاب مواردی همچون تاریخ غزنویان، جنبه‌های مختلف موسیقی، مذهب و موسیقی، تصوف و سماع، نگرش اهل موسیقی و سلاطین غزنوی و موسیقی، دوران سلطان امیر محمد، کاربرد علم و دهل در جنگ‌ها، سازمان اداری، خصوصی و بزمی، نگرش اقوام هندی به موسیقی و گونه‌های متداول موسیقی سازی و آوازی، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

کتاب موسیقی در دوره غزنویان نوشته‌ی سید حسین میثمی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

کتاب موسیقی در دوره غزنویان برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ فرهنگ و هنر موسیقی ایران مناسب است.

در بخشی از کتاب موسیقی در دوره غزنویان می‌خوانیم

عید فطر از اعیاد مهم اسلامی که به مناسبت پایان ماه رمضان این جشن برگزار می‌شده است، سلاطین غزنوی یا از روی اجبار یا تظاهر ماه رمضان از شرب خَمْرْ و انواع مناهی اجتناب می‌کردند و از کلام مورخان چنین برمی‌آید که سلاطین پس از اتمام ماه رمضان به‌سرعت به برگزاری جشن عید فطر پرداخته و با اشتیاق به شرب خمر و دیگر مناهی می‌پرداختند. فرخی در تهنیت عید فطر و مدح امیر محمد فرزند سلطان محمود چنین سراییده است:

من و معشوق می و رود و سر کوی سرود/ بر سر کوی سرود است مرا گم‌شده خر... // مطربا آن غزل نغز دلاویز بیار/ ور ندانی بشنو تا غزلی گویم تَرْ.

بیهقی درباره‌ی ماه رمضان و عید فطر در دوران ولیعهدی سلطان مسعود اول چنین گفته است:

در باغ عدنانی، سرهنگان تفاریق و خِیلْتاشان ‌ را بر آن خوان‌[ها] بنشاندند و شعرا شعر می‌خواندند... سلطان اجابت کرد و شراب خواست و بیاوردند و مطربان‌ زخمه گرفتند و نشاط بالا گرفت و شراب دادن گرفتند، چنان‌که همگان خرّم بازگشتند مگر سپاه‌سالار که هرگز شراب نخورده بود.

از فحوای کلام بیهقی در شرح یکی از جشن عید فطر برمی‌آید که ظاهراً دو جشن عمومی و خصوصی (با حضور ندیمان خاص) برگزار می‌شد که در هر یک شُرب شراب ذکر شده است. در این جشن مطربان نیز نقش ایفا می‌کردند.

اهمیت اعیاد و جشن‌های متعاقب آن دلیلی است بر ارائه‌ی قصاید متعدد در وصف این اعیاد و تهنیت به سلاطین و دیگر امرا در دیوان‌های شاعران این دوره که منافعی را برای این شاعران دربر داشته است؛ اهل موسیقی نیز از این منافع بی‌بهره نبوده‌اند. دادن دینار (سکه‌های طلا) به شاعران خاص و درم (سکه‌های نقره) به مطربان و مسخرگان در این جشن‌ها نشان از برتری موقعیت شاعران دارد.

فهرست مطالب کتاب

قدردانی
پیش‌گفتار
کلیات
هدف تحقیق
روش تحقیق
پیشینه‌ی تحقیق
علائم اختصاری
مقدمه‌ی تاریخی
سلاطین غزنوی
منابع تاریخی غزنویان
بخش نخست: جنبه‌های اجتماعی موسیقی
فصل اول: نگرش‌ها
فصل دوم: رفتارها
فصل سوم: موسیقی در میان مردم
فصل چهارم: موسیقی هندیان و اُسرا
بخش دوم: مجریان و سازها
فصل اول: نوازندگان و خوانندگان
فصل دوم: سازها
بخش سوم: جنبه‌های تخصصی موسیقی
فصل اول: نظریه‌پردازان و مباحث نظری
فصل دوم: گونه‌های متداول موسیقی سازی و آوازی
نمایه