معرفی و دانلود کتاب فلزکاری

معرفی کتاب فلزکاری

کتاب فلزکاری نوشته‌ی حسین یاوری مجموعه‌ای از تمامی اطلاعاتی است که درباره‌ی فلز و انواع هنر فلزکاری به‌صورت دسته‌بندی‌شده ارائه خواهند شد. نویسنده در این کتاب با بررسی کامل هنر-صنعت فلزکاری با نگاهی تاریخی اهمیت این هنر را از دیرزمان تا امروز بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب فلزکاری

هنر فلزکاری از دوران کهن تا معاصر همواره هنری ارزشمند بوده و هنرمندان این حوزه توانسته‌اند آثار شاخصی را به‌وجود آورند. از مفرغ‌های دوران باستان گرفته تا سکه‌ها و تمام تزئینات فلزی هنر دوره‌ی اسلامی مثل مشبک‌کاری و ساخت ضریح‌های اماکن متبرکه همگی نشان از اهمیت این هنر کهن دارند. هنر فلزکاری خود دارای دسته‌بندی‌های زیادی است که هرکدام از آن‌ها، تخصص، ماهیت و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. به شکلی که می‌توان هرکدام از آن‌ها را هنری مستقل در نظر گرفت.

انواع قلم‌زنی‌ها، حکاکی، میناکاری، ملیله‌کاری، طلاکوبی و نقره‌کوبی، فیروزه‌کوبی، چاقوسازی و ساخت قلم‌تراش، قفل‌سازی، ساخت زیورآلات محلی، ضریح سازی و ... را بخشی از هنر فلزکاری درنظر می‌گیرند که برای یادگیری هرکدام می‌بایست زمان زیادی را صرف کرد.

در کتاب فلزکاری نوشته‌ی حسین یاوری درباره‌ی تاریخ این رشته می‌خوانیم که بیشتر از هفت هزار سال از زمانی که بشر فلز را شناخت می‌گذرد، در این زمان استفاده‌ی بشر از فلزات بستگی به میزان شناخت آن‌ها از فلز، زیبایی‌شناسی آن‌ها و ذوق هنری‌شان داشته است. تا مدت‌ها چیرگی استفاده از سفال نسبت به فلز در تاریخ بشر کاملاً محسوس بود؛ چراکه افراد با ذوب فلز آشنا نبودند و بسیاری از فلزات مثل مس برای خیلی از موارد استحکام لازم را نداشت از طرفی طلا و نقره از همان ابتدا به علت کمیابی بسیار باارزش بودند. تا اینکه سفالگران متوجه امکان ذوب فلزات شدند؛ آن‌ها که در کوره‌های خود دیده بودند فلزات به مایع تبدیل‌ شده و می‌توان دو نوع فلز را با یکدیگر ترکیب کرد و آلیاژی به نسبت مستحکم و ارزان‌تر ساخت، به سمت استفاده از فلز و خلق هنر فلزکاری رفتند.

کتاب فلزکاری نوشته‌ی حسین یاوری در سیزده فصل تنظیم شده است که به مواردی چون پیشینه‌ی فلزکاری، خواص عمومی فلزات و سپس توضیحات مفصلی در چند فصل درباره‌ی مس به‌عنوان فراگیرترین فلز در این هنر صنعت پرداخته است. همچنین نویسنده در فصول بعدی به انواع فلزکاری، شیوه‌های پرداخت فلز و هنرهای حکاکی، زرگری، چاقوسازی و درنهایت ساخت ضریح می‌پردازد.

تمامی مواردی که در کتاب فلزکاری به آن‌ها پرداخته می‌شود نکات ظریف و رازهای ماندگار و کهنی از این هنر_صنعت هستند که مسیر آن‌ها را از دوران کهن تا عصر مدرن به ما نشان می‌دهد. شمار آثار نوشتاری درباره‌ی این هنر باستانی بسیار کم است؛ ازاین‌رو این اثر از اهمیت ویژه‌ای در این زمینه برخوردار است و خوانندگان می‌توانند از مطالب بی‌نظیر موجود در آن بهره‌مند شوند.

کتاب حاضر به همت انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب فلزکاری مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به‌تمامی هنردوستان و شیفتگان هنر فلزکاری پیشنهاد می‌شود. اگر دوست دارید این هنر کهن و بی‌نظیر را بشناسید، بهتر است این کتاب را بخوانید.

با حسین یاوری بیشتر آشنا شویم

حسین یاوری متولد 1325 در تهران و از هنرمندان و هنردوستان بی‌نظیر کشور به شمار می‌رود. او در رشته‌های مختلفی تحصیل کرده و مدارج علمی‌اش را گذرانده. لیسانس اقتصاد، فوق‌لیسانس رشته‌ی مدیریت خدمات اجتماعی و دکترای مدیریت پژوهش در عملیات از جمله رشته‌هایی است که او در آن‌ها تحصیل کرده است. همچنین دوره‌های متنوعی را از جمله دوره‌های هنرهای سنتی هندوستان، دور‌ه‌ی طراحی صنعتی در کشور ایتالیا، دوره‌ی مهندسی کوتاه‌مدت نساجی، و دوره‌های طراحی و دوخت لباس در فرانسه را گذرانده و تجربه کرده است.

حسین یاوری از سال 1350 تا 1378 در سازمان صنایع‌دستی ایران به‌عنوان کارشناسی و مدیر و همچنین رییس هیئت‌مدیره فعالیت داشته‌ است. دکتر یاوری از سال 1361 در دانشگاه‌های تهران، هنر، الزهراء، کاشان، شیراز، جهاد دانشگاهی، سوره، آزاد اسلامی، صداوسیمای قم و دانشکده فرش اردکان یزد مشغول به تدریس است. برخی از تألیفات حسین یاوری عبارت‌اند از کتاب‌ «نساجی سنتی ایران»، «نگرشی بر تحولات صنایع‌دستی در دنیا» و «آشنایی با هنرهای ایران».

در بخشی از کتاب فلزکاری می‌خوانیم

میناکاری در طول دوران پرپیشینه‌اش، فراز و فرودهای متعددی داشته ولی در حال حاضر در اصفهان و تهران اقدام به‌ ساخت ظروف و اشیاء مینا می‌گردد.

امروزه برای زیرساخت محصول فقط از مس استفاده می‌شود و در اصفهان مهم‌ترین مرکز میناکاری کشورمان - میناهای فوق‌العاده زیبایی - البته به‌شیوه‌ی نقاشی - تولید و عرضه می‌شود. درحال حاضر زیرساخت مینا در کارگاه‌های مسگری تهیه می‌شود و میناکاران بدنه‌های آماده را دریافت و برروی آن میناکاری می‌نمایند. مس مورد مصرف برای ساخت اسکلت مینا می‌بایست خالص و ناب و از نوع کاملاً مرغوب باشد زیرا اگر مس خالص نباشد، حتی به‌میزان خیلی ناچیز، در آن سرب یا برنج موجود باشد، در موقع لعاب‌کاری اثرات نامطلوبی به‌جای می‌گذارد که نهایتاً از کیفیت میناکاری می‌کاهد.

مواد اولیه‌ی مورد مصرف در میناکاری را مس (برای زیرساخت مینا)، رنگ و انواع لعاب‌های مینایی و آب طلا تشکیل می‌دهد و ابزارکار نیز شامل کوره، گیره، انبردست، موتور مولد باد، دستگاه پرس، سندان و قلم‌مو می‌باشد.

احیاء و رونق مجدد میناکاری در شهر اصفهان از حدود 55 سال قبل آغاز گردیده است و در این راه استادان و هنرمندانی چون استاد شکرا... صنیع‌زاده تلاش‌های بسیار داشته‌اند. بیشتر اشیایی که میناکاران فعلی به بازار عرضه می‌نمایند، شامل گوشواره، سینه‌ریز، گلوبند، انگشتر، گلدان، کاسه و بشقاب، سرویس چایخوری، قندیل، لاله، شمعدان، قدح، جعبه‌های خاتم‌کاری و میناکاری، سرویس شربت‌خوری، قاب‌های عکس با اندازه‌های مختلف، زیرسیگاری، پیپ، آلبوم عکس، گلاب‌پاش و تابلوهای بزرگ و کوچک میناکاری که با هنرهای دیگر مانند طلاکاری، خاتم‌کاری و مینیاتور ترکیب می‌شود و... می‌باشد. افزون بر آن بر روی درها و چهلچراغ‌های اماکن متبرکه نیز میناکاری می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: مروری بر پیشینه‌ی فلزکاری
فصل دوم: بررسی خواص و ویژگی‌های فلز: با تأکید بر خواص مس و آلیاژ برنج
2-1- خواص و ویژگی‌های عمومی فلزات
2-2- خواص و ویژگی‌های مس به‌عنوان رایج‌ترین فلز مورد مصرف در فلزکاری و برنج به‌عنوان عمده‌ترین آلیاژ مورد استفاده در این «هنر-‌صنعت»
2-2-1- خواص و ویژگی‌های مس
2-2-2- خواص و ویژگی‌های آلیاژ مس و روی (برنج)
فصل سوم: مختصری درباره‌ی ساخت و قلمزنی روی فلزات و آلیاژها
3-1- چگونگی ساخت محصولات مس و برنج
3-1-1- ساخت به شیوه‌ی چکش‌کاری
3-1-2- ساخت به شیوه‌ی خم‌کاری
3-2- قلمزنی محصولات مس و برنج
3-3- ساخت و قلمزنی نقره
3-3-1- ساخت محصولات نقره‌ای
3-3-2- قلمزنی محصولات نقره
3-4- ساخت و قلمزنی ورشو
فصل چهارم: حکاکی روی مس و نقره
فصل پنجم: میناکاری
5-1- مینای خانه‌بندی
5-2- مینای نقاشی
فصل ششم: آشنایی با هنر ملیله‌کاری
6-1- ابزارکار ملیله‌کاری
6-2- مقدمات ساخت ملیله
6-3- مراحل ساخت ملیله
6-4- نقوش رایج در ملیله‌سازی
فصل هفتم: مختصری درباره‌ی هنر طلاکوبی روی فولاد
فصل هشتم: آشنایی با هنر فیروزه‌کوبی
8-1- زرگری
8-2- فیروزه‌کوبی
فصل نهم: چاقوسازی و ساخت قندشکن و قلم‌تراش
9-1- چاقوسازی
9-1-1- عملیات تکمیلی
9-2- ساخت قندشکن
9-3- قلم‌تراش
9-4- مختصری درباره‌ی ابزارکار چاقوسازی
9-4-1- ابزارهای نگاهدارنده
9-4-2- ابزارهای ساینده
9-4-3- ابزارهای کوبنده
9-4-4- ابزارهای علامت‌گذاری
9-4-5- ابزارهای سوراخ‌کننده
9-4-6- ابزارهای برنده
9-4-7- ابزارهای مقاومت‌کننده
9-4-8- ابزارهای حرارت‌دهنده
فصل دهم: قفل‌سازی
10-1- قفل‌های رمزی
10-2- قفل‌های کلیدی
فصل یازدهم: آشنایی با زیورآلات محلی
فصل دوازدهم: ضریح‌سازی و ساخت در اماکن متبرکه
فصل سیزدهم: سایر هنرهای مرتبط با فلز
کتابنامه