معرفی و دانلود رایگان کتاب فرگشت انسان

معرفی کتاب فرگشت انسان

کتاب فرگشت انسان اثر شروین وکیلی، روایتی زیست‌شناختی از ظهور و دگردیسی گونه‌ی انسان است. جریان‌های این کتاب به تاریخی بسیار دورتر از ظهور تمدن ایرانی باز می‌گردند. بنابراین باید آن را بنیادی دانست که ظهور و تکامل انسانِ هوشمند و عناصر اصلی سازنده‌ی تمدن را روایت می‌کند.

امروز نیز، هم‌چون همیشه، انسان مسأله است. انسان مسأله‌ای است علمی که باید در پرتو شواهد تجربی و قواعد منطقی بدان پرداخت و فهمش کرد؛ و در ضمن مسأله‌ای است فلسفی که باید هم‌چون کلیدواژه‌ای انباشته از جنبه‌های بحث‌برانگیز بدان اندیشید. انسان، به همین شکل، مسأله‌ای اخلاقی و زیبایی‌شناسانه نیز هست.

انسان، پیچیده‌ترین جانداری است که امروز بر روی زمین زندگی می‌کند. موجودی که، از زوایای گوناگون، می‌توان جنبه‌های زیبا یا زشت سرشت بغرنجش را دید و آن را هم‌چون ابن سینا «اشرف مخلوقات» یا مانند پاسکال «کِرمِ احمقِ زمین» نامید.

پرسش مرکزی کتاب فرگشت انسان این است: انسان، به عنوان گونه‌ای از جانداران، چه جایگاهی را در تاریخ تکامل زندگی بر زمین اشغال می‌کند؟ و چه شده که گونه‌ی انسان ویژگی‌های کنونی‌اش را به دست آورده است؟

هدف این کتاب، به دست دادن تصویری عقلانی و سازگار از انسان به مثابه سیستمی زنده است. تصویری که با شواهد تجربی و یافته‌های علمی دهه‌های اخیر پشتیبانی شود، و فرزانگی لازم برای تحلیل شرایط کنونی خودمان را نیز برای‌مان فراهم آورد. دستیابی به این هدف تنها زمانی ممکن می‌شود که قلمروی مورد توجه‌مان در زمینه‌ی دانش‌های انسان‌محور مشخص باشد، و راهی برای میان‌بر زدن از میان شواهد و داده‌های غیرمهم را در دست داشته باشیم.

کتاب فرگشت انسان، برای نخستین بار ده سال پیش نوشته شده است. مخاطب آن دانشجویانِ کلاس تکامل دانشگاه تهران بودند که با فقر منابع جدیدِ فارسی در این زمینه روبه‌رو بودند. کوشش‌های ارزنده‌ی استادان پیشکسوت ایرانی برای تدوین و انتشار نظریه‌های جدید درباره‌ی سیر تکامل زیستی انسان، که در دوران خود سزاوار و شایسته بود، در حال و هوای امروزین بسنده نمی‌نمود. از این رو، این کتاب نگاشته شد تا شواهد انسان‌شناسانه و رفتارشناسانه‌ی مربوط به تکامل گونه‌ی انسان در متنی فشرده به دانشجویان منتقل شود. دانشجویان در آن زمان این کتاب را به نام «نسل‌ هیولا» می‌شناختند؛ چرا که در گفتاری مولف گونه‌ی انسان را نوعی هیولا خوانده بود.

چند سال بعد این کتاب بازنویسی شد و این بار با نام «تبارشناسی انسان» مشهور شد و دو بار با پیش‌قدم شدنِ ناشرانی نامدار تا پای چاپ نیز رفت. اما باز دست روزگار و واگرایی خواست‌های آدمیان از این مهم جلوگیری کرد. تا آن‌که، در نهایت، آن را به عنوان متنی آغازین برای مجموعه‌ کتاب‌هایی که به تاریخ ایران‌زمین می‌پردازد توسط نشر شورآفرین منتشر شد.

اما گنجانده شدنِ کتاب فرگشت انسان در مجموعه‌ای که به تاریخ اختصاص یافته، و آغاز شدن دوره‌ی تاریخ ایران‌زمین با کتابی که به تکامل زیستی گونه‌ی آدم می‌پردازد، نیازمند توضیحی است. حقیقت آن است که پژوهش‌های تاریخی در کل، و به ویژه پژوهش‌های تاریخی انجام‌شده در کشورمان و آنچه به نام تاریخ ایران‌زمین اعتبار و حیثیت یافته، در خلأ علمی و بی‌خبری کاملی از دستاوردهای علوم تجربی تحول یافته و به جایگاه امروزین رسیده است. این بدان معناست که در کتاب‌های تاریخی بسیار به گزاره‌ها و برداشت‌ها و باورهایی برمی‌خوریم که تنها با نیم‌نگاهی به علوم تجربی و دانش‌های دقیق، مردود بودن‌شان نمایان و بدیهی می‌نماید.

فهرست مطالب کتاب

دیباچه
پیش‌گفتار
بخش نخست: تعریف انسان
فصل نخست: سیستم‌های پیچیده
فصل دوم: تکامل انسان
بخش دوم: عنصر انسانی
فصل اول: عنصر انسانی
فصل دوم: نسل هیولا
کتاب‌نامه
کتاب‌هایی دیگر به قلم دکتر شروین وکیلی