معرفی و دانلود کتاب سینما در انقلاب: دوران قهرمانی سینمای شوروی

معرفی کتاب سینما در انقلاب: دوران قهرمانی سینمای شوروی

انقلاب اکتبر روسیه چه نقشی در تحول هنر سینما در این کشور ایفا نمود؟ لودا اشنایتزر، جین اشنایتزر و مارسل مارتین در کتاب سینما در انقلاب در پی پاسخ گفتن به این پرسش مهم بوده‌اند. این اثر مجموعه‌ای از مقالات و جستارهای خواندنی‌ست که هر یک به قلم یکی از بزرگان سینمای شوروی به رشته‌ی تحریر درآمده است.

درباره کتاب سینما در انقلاب

می‌خواهیم از سال‌های منتهی به انقلاب اکتبر روسیه سخن بگوییم؛ سال‌هایی خونین و پرماجرا که آبستن وقایعی بس حیرت‌انگیز و تکان‌دهنده بود. در آن سال‌ها، نه فقط تاریخ روسیه، بلکه تاریخ جهان در حال رقم خوردن بود. مردان و زنانی که انقلاب اکتبر را نمایندگی می‌کردند، نیک می‌دانستند، و اصلاً از ابتدا قصدِ آن را داشتند که تاریخ را از نو و با قلمی دیگر و خطی دیگر بنویسند. ایشان بر آن بودند که تاریخ بشر، تا آن زمان، جز تاریخِ استثمار و برتری گروهی بر گروه دیگر نبوده است؛ و حال وقت آن شده که این تاریخ باژگونه شود: بی‌شک به نفع استثمارشدگان و ضعفا؛ همانانی که به حکم تاریخ، بناست عمارت ظلم و جور را سرنگون سازند، و تاریخی دیگرگونه خلق کنند.

این تاریخ دیگرگونه ساخته شد: با پیروزی انقلابیون در اکتبر سال 1917. حال گروهی در روسیه بر مسند قدرت نشسته بودند که پیش از آن، در دوره‌ی تزار، در هیئت هیولاها و شیاطین تجسم می‌شدند. داستایفسکی چه زیبا این شیاطین و سوداهای دور و درازشان را در کتاب «جن‌زدگان» به تصویر کشیده است. و چه حکیمانه و بصیرانه سرنوشت روسیه را، در صورت پیروزی این شیاطین پیشگویی کرده است...

بگذریم، آنچه موضوع بحث ماست نه تبعات انقلاب اکتبر به طور عام، بلکه اثرات این انقلاب بر هنر روسیه، خاصه سینمای روسیه است. در کتاب سینما در انقلاب (Cinema In Revolution) که توسط لودا اشنایتزر (Luda Schnitzer)، جین اشنایتزر (Jean Schnitzer) و مارسل مارتین (Marcel Martin) تدوین شده، مخاطب مجموعه‌ای از مقالات خواندنی خواهید بود که هر یک، به نوعی بیانگر آرزوها و آمال هنرمندان انقلابی روسیه در طلیعه‌ی سده‌ی بیستم‌اند؛ هنرمندانی نظیر سرگى میخائیلوویچ آیزنشتاین، گریگوری الکساندرف و لف ولادیمیروویچ کولشوف که جملگی در حیطه‌ی سینما فعالیت می‌کردند و با نظریات بی‌بدیل و انقلابی خویش -که کمابیش تماماً از گرایشات سیاسی ایشان نشأت می‌گرفت- نقشی مهم در تحول هنر هفتم ایفا نمودند.

با خواندن کتاب سینما در انقلاب، پاسخ پرسش‌هایی از این دست را خواهیم گرفت: وجه ممیزه‌ی هنر انقلابی در کجا نهفته است؟ در دیالکتیک هنر و سیاست، کدام یک دست بالا را دارد؟ به عبارتی، این سیاست است که به هنر جریان می‌دهد، یا هنر است که با تجلیات خود، روند سیاست را در مرزهای یک کشور تغییر می‌دهد؟ در باب تأثیر انقلاب اکتبر بر جریان‌های هنری روسیه چه می‌توان گفت؟ سینمای شوروی تا چه اندازه در بازنمایی آرمان‌های انقلابیون روسیه موفق بوده است؟ و...

کتاب سینما در انقلاب توسط فرزانه راجی به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی نشر چشمه در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب سینما در انقلاب مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث نظری و تاریخی در باب هنر هفتم، مخاطبین اصلی کتاب سینما در انقلاب به شمار می‌روند.

با نویسندگان کتاب سینما در انقلاب بیشتر آشنا شویم

کتاب سینما در انقلاب، چنان‌که پیشتر اشاره شد، مجموعه‌ای از مقالات است که به قلم نویسندگان گوناگون به رشته‌ی تحریر درآمده. در ادامه، سه تن از برجسته‌ترینِ این نویسندگان را به شما معرفی می‌کنیم:

سرگى میخائیلوویچ آیزنشتاین (Sergei Eisenstein) به سال 1898 در ریگای روسیه متولد شد و در سال 1948 در شهر مسکو روی در نقاب خاک کشید. او از برجسته‌ترین فیلمسازان تاریخ، از اثرگذارترین تئوریسین‌های سینما و واضع مکتب مونتاژ در هنر هفتم بود. انقلاب اکتبر زمینه‌ساز ورود آیزنشتاین به حیطه‌ی سینما شد. او با ورود به عالم فیلمسازی، تحولی شگرف در جهان سینما پدید آورد، و با مجموعه‌ی آثار درخشان خویش، تاریخ هنر هفتم را به پیش و پس از خود تقسیم کرد. از میان آثار وی می‌توان به عناوینی چون «اعتصاب»، «اکتبر: ده روزی که دنیا را تکان داد» و «ایوان مخوف» اشاره کرد.

گریگوری الکساندرف (Grigori Aleksandrov) به سال 1903 دیده به جهان گشود و در سال 1983 از دنیا رفت. او فیلمساز، تهیه‌کننده و بازیگر بود. از میان افتخارات وی می‌توان به توفیقش در کسب نشان لنین و دریافت جایزه‌ی هنرمند مردمی اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد.

و سرانجام لف ولادیمیروویچ کولشوف (Lev Kuleshov): او فیلمساز و بازیگری مطرح بود که در سال 1899 متولد شد و به سال 1970 در شهر مسکو دار فانی را وداع گفت. کولشوف نقشی بی‌بدیل در تحول سینمای شوروی داشت، و در طول دوران حیات خویش آثار سینمایی و تلویزیونی مهمی را کارگردانی کرد.

در بخشی از کتاب سینما در انقلاب: دوران قهرمانی سینمای شوروی می‌خوانیم

روزهاى شگفت‌انگیز و فوق‌العاده‌اى بودند آغاز یک هنر انقلابى. وقتى درباره‌ى سال‌هایى صحبت مى‌کنیم که کار هنرى را شروع کردیم، مردم از تاریخ تولد تقریباً تمامى کارگردانان و بازیگران اصلى آن زمان‌ها، تعجب مى‌کنند. فوق‌العاده جوان بودیم! وقتى وارد زندگى هنرى خود شدیم، شانزده، هفده‌ساله بودیم. توضیحش بسیار ساده است: انقلاب راه را براى جوان‌ها باز کرد. باید به‌خاطر داشت که یک نسل کاملاً ناپدید شده بود. بزرگ‌ترهاى ما در سراسر کشور متفرق شده بودند، یا در جنگ داخلى از بین رفته بودند، یا روسیه را ترک کرده بودند. بنابراین جمهورى فاقد یک سازمان مشخص و افراد بود، و راه براى ما باز بود کشور مى‌خواست ما کار کنیم، کشور در همه‌ى بخش‌هاى فرهنگى به مردم نیاز داشت.

این دوره‌اى از توسعه‌ى جنجالى هنر شوروى بود. حالا تصور چگونگى آن سخت است... مثلاً در سال‌هاى 1919 یا 1920، لنینگراد، پایتخت سابق امپراتورى روسیه، خالى از سکنه، اما هنوز زیبا بود.

ویکتور شکلوفسکى این دوره را توصیف مى‌کند، این‌که چگونه در پیاده‌روها و لابه‌لاى سنگ‌هاى جاده علف سبز شده بود... که همه‌اش واقعیت دارد: اما در همان زمان، شهر در حال تجربه‌ى نوع جدیدى از زندگى هنرى بود. هرگز آن همه تئاتر آن‌جا وجود نداشت (و اتفاقاً آن زمان تئاترها مجانى بودند)، هرگز آن همه کتاب به خودش ندیده بود به‌ویژه کتاب‌هاى شعر. هرگز آن همه تجربه در تئاتر و نقاشى وجود نداشت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
1: سرگى یوتکویچ
هنرمندان نوجوان انقلاب
شاگردان جادوگر
2: سرگى میخائیلوویچ آیزنشتاین
3: گریگورى واسیلیویچ الکساندروف
4: لف ولادیمیروویچ کولشوف
5: ژیگا ورتوف
6: گریگورى میخائیلوویچ کوزینتسف
7: سرگى آپولیناریویچ گراسیموف
8: وسولود پودوفکین
9: آناتولى دیمیترویچ گولوف‌نیا
10: الکساندر پترویچ داوژنکو
آغازها منابع
11: یوگنى ایوزیپوویچ گابریلوویچ
12: میخائیل ایلیچ روم
فهرست نام اشخاص
واژه‌نامه