معرفی و دانلود کتاب روانشناسی حافظه فعال: شناخت و بهبود آن

معرفی کتاب روانشناسی حافظه فعال: شناخت و بهبود آن

کتاب روانشناسی حافظه فعال نوشته‌ی نواب کاظمی و وحید رسول‌زاده، دلایل و مؤلفه‌های مشکل ضعف حافظه‌ی دانش‌آموزان را مرور می‌کند و نحوه‌ی تشخیص و بهبود آن‌ها را توضیح می‌دهد. این کتاب کاربردی انواع اختلالات یادگیری، بیش فعالی و طیف اوتیستیک را بررسی می‌کند و به خواننده نشان می‌دهد که چطور از کودک در برابر این مشکلات حمایت کند.

درباره‌ی کتاب روانشناسی حافظه فعال

یکی از حیاتی‌ترین و کاربردی‌ترین اجزای وجود هر انسانی حافظه‌ی اوست. ما با کمک این مؤلفه، موضوعات را به خاطر می‌سپاریم، یاد می‌گیریم و پیشرفت می‌کنیم. انسان سال‌هاست که با مفهوم حافظه آشناست و همواره سعی کرده به ساختار و کارکرد آن پی ببرد؛ اینکه چه اجزایی دارد، چطور کار می‌کند، چگونه می‌توان تقویتش کرد و چطور می‌توان از زوالش جلوگیری نمود. در یکی از آخرین تحقیقات انجام‌شده، قسمتی از ساختار حافظه‌ی انسان کشف شد که تحول مهمی در روان‌شناسی به‌حساب می‌آمد. این قسمت که اصطلاحاً حافظه‌ی فعال یا کاری (Working Memory) نامیده می‌شود، وظیفه‌ی نگهداری کوتاه‌مدت اطلاعات و پردازش آن‌ها را بر عهده دارد.

برخی از محققین اعتقاد دارند حافظه‌ی فعال همان حافظه‌ی کوتاه‌مدت است، اما عده‌ای دیگر بین این دو حافظه تمایز قائل می‌شوند و معتقدند گرچه هر دو موقت‌اند ولی وظایف متفاوتی دارند. تصور بر این است که حافظه‌ی فعال در درک زبان، گفت‌وگو، استدلال‌های ریاضی و حل مسأله نقشی مهم و اساسی دارد. با پذیرفته شدن این نظریه، برخی سعی کرده‌اند دلایل اختلالات حافظه و یادگیری را در این بخش از مغز پیدا کنند. یکی از کتاب‌هایی که سعی دارد به همین مسأله بپردازد و تأثیر این اختلالات را در مشکلات تحصیلی دانش‌آموزان بررسی نماید، کتاب روانشناسی حافظه‌ی فعال نوشته‌ی نواب کاظمی و وحید رسول زاده است. این نویسندگان که خود روان‌شناس هستند، در این کتاب انواع مشکلاتی که ممکن است برای حافظه‌ی کاری کودکان پیش ‌آید را تحلیل می‌کنند و شیوه‌ی تشخیص و همین‌طور درمان و مقابله با آن‌ها را ذکر می‌نمایند.

یکی از مشکلاتی که در میان دانش‌آموزان خیلی رایج است و تقریباً ده درصد بچه‌ها با آن مواجهند، مشکلات مربوط به حافظه‌ی فعال است. ضعف حافظه‌ی کاری می‌تواند ناشی از اوتیسم، بیش‌فعالی یا نتیجه‌ی یکی از انواع اختلالات یادگیری باشد. به عقیده‌ی متخصصین، اگر بتوان خیلی زود این مشکلات را شناسایی کرد می‌توان تا حد زیادی حافظه‌ی فعال را تقویت نمود و بهبود داد. یعنی حتی با جود اختلال بیش فعالی و اوتیسم، باز هم کودک می‌تواند حافظه‌ی خوبی داشته باشد و از پس یادگیری زبان و استدلال‌های ریاضی برآید. نواب کاظمی و وحید رسول‌زاده در کتاب روانشناسی حافظه‌ی فعال ابزارها و آزمون‌هایی معتبر و حرفه‌ای در اختیار معلمان و والدین می‌گذارند تا خیلی زود این مشکل را تشخیص دهند. آن‌ها اختلال خواندن، نوشتن، ریاضی، طیف اوتیستیک و بیش فعالی را به‌تفصیل بررسی می‌کنند و به خواننده می‌آموزند که چطور در این فرآیند مداخله کند و چگونه این ضعف‌ها را در کودکان بهبود دهد.

کتاب حافظه‌ی فعال را انتشارات آوای نور منتشر کرده است.

کتاب روانشناسی حافظه فعال برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب روانشناسی حافظه‌ی فعال به والدین و معلمان مدارس توصیه می‌شود. با کمک این کتاب می‌توانید با دلایل مشکلات حافظه‌ی دانش‌آموزان آشنا شوید.

با نواب کاظمی بیشتر آشنا شویم

نواب کاظمی (متولد 1366) مدرس و روان‌شناس است. او دکترای روان‌شناسی دارد و مقالات متعددی در زمینه‌ی سلامت روان کودکان و دانش‌آموزان به چاپ رسانده است. کتاب‌های «روان‌شناسی حافظه فعال»، «روان‌شناسی شخصیت» و «راهبردهای تقویت فرآیندهای روان‌شناختی پایه» از آثار او محسوب می‌شوند.

در بخشی از کتاب روانشناسی حافظه فعال: شناخت و بهبود آن می‌خوانیم

تشخیص اختلال بیش‌فعالی همراه با نقص توجه یک تشخیص بالینی است و مصاحبه با والدین اولین‌قدم در فرآیند ارزیابی می‌باشد. والدین، علایم این نوع اختلال را در دختران نسبت به پسران کمتر تشخیص می‌دهند؛ زیرا معمولاً پسرها زودتر به کلینیک‌ها ارجاع داده می‌شوند. مصاحبه بالینی با تاریخچه کودک و والدین از این نظر مهم است که می‌توان برای گردآوری اطلاعاتی در مورد کودک، والدین و خواهر – برادران او از آن استفاده کرد. روانشناس بالینی می‌تواند تصویری از پویایی‌های خانواده و نشانه‌های اصلی که همه اعضای خانواده، آن‌ها را مشکل‌ساز می‌دانند، به دست آورد. از سویی، مصاحبه، هر چند مهم است اما باید بدانیم تا اندازه‌ای ذهنی است. به عنوان مثال برخی از کودکان ADHD زمانی که در یک محیط تازه و دارای نظم قرار می‌گیرند تمرکز حواسشان خیلی زیاد است. در این رابطه محققان آن چه را که به عنوان «اثر مطب دکتر» نامیده می‌شود، کشف کرده‌اند که براساس آن کودکان می‌توانند در مطب دکتر به گونه‌ای متفاوت از خانه و مدرسه رفتار کنند.

به دلیل ذهنی‌بودن مصاحبه بالینی و وجود مسائلی از قبیل اثر مطب دکتر، متخصصان برای به دست‌آوردن داده‌های رفتاری عینی‌تر غالباً از مقیاس‌های درجه‌بندی استفاده می‌کنند. مقیاس درجه‌بندی شده معلمان کانرز (CTRS) یکی از مقیاس‌های استاندارد و رایج است. این مقیاس، در زمره پرسشنامه‌های معتبر مورد استفاده در دنیا، جهت سنجش مشکلات رفتاری کودکان، قرار دارد. نمره‌گذاری توسط ارزیابان مختلف، داشتن فرم‌های کوتاه و بلند، در نظرگرفتن گستره‌ای از مشکلات رفتاری کودکان که در موقعیت‌های مختلف می‌توان از آن استفاده کرد، استفاده وسیع در تشخیص‌های بالینی و هم‌چنین روایی و پایایی مطلوب در فرهنگ‌های مختلف از خصوصیات برجسته این مقیاس است.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه
فصل اول: کلیات
مجری مرکزی
حلقهٔ واج‌شناختی
صفحهٔ دیداری – فضایی
انبارهٔ رویدادی
اهمیت حافظهٔ فعال
حافظهٔ فعال یا بهره‌هوشی
حافظهٔ فعال در کودکی
فصل دوم: تشخیص
ارزیابی حافظهٔ فعال
سنجش خودکار حافظهٔ فعال (AWMA)
مزایا
آزمون حافظهٔ فعال دانمن و کارپنتر
آزمون
آزمون بهره‌ٔهوشی استانفورد - بینه
ویژگی‌های برجستهٔ آزمون استانفورد – بینه
آزمون بهره‌ٔهوشی وکسلر
آزمون توانایی شناختی وودکاک – جانسون (WJ – Cog)
کار گروهی
فصل سوم: مشکلات خواندن
نارسا‌خوانی
مؤلفه‌های اصلی خواندن
مشکلات واج‌شناختی
تشخیص
حافظهٔ فعال
حمایت‌ها و راهبردهای درمانی
فصل چهارم: مشکلات زبان نوشتاری - دیکته، انشاء و دست‌خط
املاء
مراحل رشد یادگیری املا
انشاء
دانش‌آموزان چپ‌دست
تشخیص
حافظهٔ فعال
حمایت‌ها و راهبردهای درمانی
فصل پنجم: مشکلات ریاضی
پیش‌نیاز‌های یادگیری ریاضی
اختلال در توانایی دیداری – ادراکی
اختلال در ادراک فضایی
ناتوانی در درک زمان و جهت‌ها
عملیات عددی
نظریه نقص در انگیختگی
تشخیص
حافظه فعال
حمایت‌ها و راهبردهای درمانی
فصل ششم: اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی
تشخیص
حافظهٔ فعال
کارکرد اجرایی
حمایت‌ها و راهبردهای درمانی
فصل هفتم: اختلالات اوتیستیک
ذهن‌خوانی
ارتباط و زبان
روابط اجتماعی
کارکرد اجرایی
تشخیص
حافظهٔ فعال
حمایت‌ها و راهبردهای درمانی
فصل هشتم: حمایت‌ها و راهبردهای ویژه
اصول عمومیِ آموزش راهبردها
اصول مداخله حافظه فعال
1. شناسایی شکست‌های حافظه فعال
2. نظارت بر کودک
3. ارزیابی مطالبه‌های حافظه از فعالیت‌های یادگیری
4. کاهش بار حافظه فعال
5. آمادگی برای تکرار
6. تشویق به استفاده از کمکی‌های حافظه
7. حمایت از حافظه با طراحی راهبردها
مداخلات ویژه
مداخلات حافظهٔ کوتاه‌مدت آوا‌شناختی
راهبردهای مرور ذهنی
رویه‌های آموزش تکرار
مداخلات حافظهٔ فعال کلامی
مداخلات حافظهٔ فعال دیداری- فضایی
قیاس‌گری
رمزگردانی دوگانه
سازمان‌دهی
یادیار
تصویرسازی ذهنی
منابع