معرفی و دانلود کتاب درخت زندگی

معرفی کتاب درخت زندگی

راجر کوک، با نگارش کتاب درخت زندگی، سراغ مباحث اسطوره‌شناسی و نمادگرایانه رفته و از این دیدگاه، نقش‌مایه‌ی کهن درخت زندگی را به موضوع مطالعه‌ی خود تبدیل کرده است. این کتاب، ضمن تأکید بر الوهیت و تقدس گیاه، به مضامین ضمنی آن اشاره می‌کند و با ذکر مثال‌هایی در عرصه‌ی هنر، تاریخ و فلسفه، تصویر جامعی را از این موضوع ارائه می‌دهد.

درباره‌ی کتاب درخت زندگی

راجر کوک (Roger Cook)، در کتاب درخت زندگی (The Tree of Life)، نقش‌مایه‌ی درخت زندگی را از منظر سمبولیسم مورد بررسی قرار داده است. این کتاب، پیشینه‌ی اساطیری درخت زندگی را تشریح می‌کند، و ضمن اشاره به شماری از نمونه‌های آن در عرصه‌ی هنر، معانی نمادین مرتبط با این نقش‌مایه را مورد بحث قرار می‌دهد.

همان‌طور که در مقدمه‌ی کتاب ذکر شده، منظور از درخت، گیاهی است که از ریشه، ساقه و برگ تشکیل شده باشد. اما این گیاه در هنر و ادبیات، مفاهیم ضمنی بسیاری را شامل می‌شود که شایسته‌ی پژوهش و مطالعه است. باید توجه داشت که انواع مختلف درخت، حامل مفاهیم متفاوتی است که می‌توان حضور آن‌ را در اصطلاحات، فرهنگ‌ها، زبان‌ها، کتب مقدس و منابع گوناگون مشاهده کرد.

اگر واژه‌ی درخت را در زبان‌ها و فرهنگ‌های متفاوت ریشه‌یابی کنیم، درمی‌یابیم که همگی به مفهوم درخت بلوط در زبان هند و اروپایی می‌رسند و به‌منظور پایداری در زمان و مکان‌ استفاده می‌شود. این گیاه به‌همراه میوه‌هایش، از منزلت و جایگاه والایی برخوردار است و از این رو، در تمامی فرهنگ‌ها، جنبه‌ای اسطوره‌ای و نمادین پیدا کرده. درخت می‌تواند تداعی‌گر ثبات، زندگی دوباره، قدرت، ثمردهی و رشد باشد و چرخه‌ی طبیعی «تولد-مرگ-تولد دوباره» را تداعی کند. برخی معتقدند که قدرت درخت، در رشد عمودی آن ریشه دارد و مفهوم تجدید حیات و مقابله با مرگ، از ریزش برگ‌ها و رشد جوانه‌های تازه ناشی می‌شود. این قدرت و الوهیت تا جایی پیش می‌رود که در برخی از جوامع باستان، مثل مصر و یونان، درخت را در جایگاه خدا قرار داده و آن را می‌پرستیدند. در قرون وسطی هم باور عموم بر این بود که درخت، منزلگاه فرشتگان است. این ارتباط بین خدا و درختان در ادیان الهی هم دیده می‌شود.

ملاک‌های متفاوتی برای تعبیر درخت وجود دارد که در این میان می‌توان به اندازه، نوع، میوه و... آن اشاره کرد. همچنین در عرصه‌های مختلفی نظیر فلسفه، روان‌شناسی، تاریخ و هنر هم می‌توان اهمیت درخت زندگی را بازشناخت. برای مثال این نقش‌مایه در هنر ایرانی هم به‌چشم می‌خورد و همواره در شمار مهم‌ترین و پرکاربردترین نقوش فرهنگ ما بوده است. درخت زندگی از دوران باستان تاکنون به حیات خود در سنت هنری کشور ادامه داده و از چنان جایگاهی برخوردار است که غالباً در ساختاری قرینه، توسط دو جانور حفاظت می‌شود.

از این رو راجر کوک، کتاب درخت زندگی را به رشته‌ی تحریر درآورد تا این گیاه مقدس را از زوایای مختلف مورد مطالعه قرار دهد و جنبه‌های نمادین آن را برای مخاطب آشکار کند. درخت خیال، درخت مرکز، درخت باروری، درخت عروج، درخت واژگون، درخت فدیه، درخت معرفت و درخت تاریخ، نمونه‌هایی از انواع این گیاه‌اند که در کتاب پیش رو درباره‌ی آن‌ها صحبت شده.

درنهایت دستاورد مطالعه‌ی کتاب درخت زندگی، آشنایی با نمادهای دنیای هنر و درک بهتری و متفاوت‌تر از جهان پیرامون است. این کتاب اولین‌بار در سال 1974 منتشر شد. انتشارات جیحون آن را با ترجمه‌ی سوسن سلیم‌زاده و هلینا مریم‌قائمی در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.

کتاب درخت زندگی برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به مطالعه‌ی مباحث اسطوره‌ای، مخاطب اصلی کتاب‌ پیش رو هستند؛ هرچند که هنرمندان، فلاسفه، نمادشناسان و تاریخ‌پژوهان هم از مطالعه‌ی این کتاب لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب درخت زندگی می‌خوانیم

یکی دیگر از جنبه‌های یکسان پنداری درخت با انسان را می‌توان در آداب و رسوم عقد عروس و درخت، پیش از ازدواج عروس با همسرش، جستجو کرد. این رسم در بسیاری از مناطق هندوستان رواج دارد و هدف از انجام آن، تقویت نیروی باروری عروس است۔ مشابه چنین رسمی را می‌توان در ازدواج‌های نمادین میان دو درخت مشاهده کرد و چنین انگاشته می‌شود که انرژی حیاتی آن‌ها به یک زوج انسانی خاص منتقل می‌گردد۔ به همین ترتیب۔ در بسیاری از فرهنگ‌ها سنت کاشت درخت به هنگام تولد نوزاد دیده می‌شود۔ به هنگام مرگ نیز تابوت او را از چوب همان درخت می‌ساختند و به خاک می‌سپردند یا در آب رها می‌ساختند. و گاه از چوب آن, آنشی برای سوزاندن جسد فراهم می‌آوردند.

درخت به علت میوه دهی و فراهم آوردن سایه و امنیت. از سوی بسیاری از مردم نمادی زنانه یا نماد مادری به شمار می‌آید هر چند تنه‌ی قائم درخت معمولا نماد مردانگی است۔ همچنین، درخت نماد طبیعت انسان به شمار می‌آید و از این رو، اصل یکسان پنداری و همبایگی عالم کبیر و عالم صغیر انگاشته می‌شود۔ از نقطه نظر فلسفی، تصویر درخت آنگونه که چند شاخه از یک ریشه می‌روید و در نهایت به شکل هسته‌ی میوه بر روی شاخه پدیدار می‌شود، نماد کثرت در وحدت است: از وحدت به کثرت رسیدن و دوباره به وحدت بازگشتن که همانا اتحاد آسمان و زمین به شمار می‌آید.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجمان
دررخت خیال
درخت مرکز
درخت باروری
درخت عروج
درخت واژگون
درخت فدیه
درخت معرفت
شجره‌ی انساب یا درخت تاریخ
درخت نیاز درونی
عکس‌ها، تصاویر و توضیحات
نمایه‌ها
کتابنامه‌ی مترجمان