معرفی و دانلود کتاب درباره تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

معرفی کتاب درباره تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

کتاب درباره تاریخ نگاری انقلاب اسلامی نوشتۀ جعفر گلشنی روغنی، برخی از مسائل نظری به‌ویژه علل و نحوۀ تاریخ‌نویسی و تاریخ‌نگاری در ایران معاصر را مورد بررسی قرار می‌دهد.

این کتاب حاوی سه بخش مقالات، گفت‌وگوها و ترجمه‌هایی از دوران تاریخ انقلاب اسلامی است. در بخش مقاله‌ها در مورد تاریخ‌نگاری انقلاب مقالاتی از حجت فلاح توکار، عباس پرتوی مقدم و هادی راشد آورده شده است.

در بخش گفت‌وگو مصاحبه‌هایی با حجت‌الاسلام رسول جعفریان، هدایت‌الله بهبودی، ناصر فکوهی، محمدعلی حاضری و حاتم قادری انجام شده است. در این مصاحبه‌ها سؤال‌هایی در زمینۀ چیستی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، نقاط قوت و ضعف تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، شیوه‌های به کار برده شده برای تاریخ‌نگاری انقلاب، شاخصه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب، میزان بهره‌مندی تاریخ‌نویسی انقلاب از روش‌ها و مکاتب و نحله‌های جدید و علمی تاریخ‌نویسی و تاریخ‌نگاری مغرب‌زمین، آثار مهم و برجسته انقلاب اسلامی و ... از مصاحبه‌شوندگان پرسیده شده است.

در آخرین بخش یعنی ترجمه آثاری از سیروس شایق، چارلز کرزمن، کاوه بیات، فیروز کاظم‌زاده و مصطفی وزیری در حوزۀ تاریخ‌نگاری انقلاب ایران می‌خوانید.

در بخشی از کتاب درباره تاریخ نگاری انقلاب اسلامی می‌خوانیم:

جریان مسلط تاریخ‌نگاری سدۀ نوزدهم، پیش از تبیین‌گری و روایت‌پردازی بر پایۀ زمان خطی؛ نقد و ارزیابی اسناد و مدارک، و بررسیِ «ارزش و اهمیت یک یک آن‌ها را» لازمۀ علمی بودن می‌دانست. روشی که در ادامۀ سنت تاریخ‌نویسان یونانی، بر تمایز میان اسطوره و حقیقت، تأکید بر خصلت علمی و غیرادبی نگارش تاریخی و جنبۀ روایت‌گری استوار بود. از این‌رو، سه مقولۀ نقد اسناد، تبیین و روایت‌پردازی، سنجۀ داوری دربارۀ تاریخ‌نویسی شد. روشن است که بر پایۀ این سنجه‌ها در نگاه نخست، روزشمار با تسامح بسیار تنها می‌تواند فراهم‌آورندۀ موادی در خدمت نویسندگان تاریخ باشد.

تاریخ‌نویسی سنتی امروز و چه بسا به پیروی از آن، کارپردازان محافل دانشگاهی کشور، به روزشمار عموماً از همین زاویه می‌نگرند و روزشمار را در کنار انواع تک‌نگاری‌های ادبی‌مآبانه، تاریخ‌های‌ شفاهی، خاطرات و یادداشت‌های روزانه و گزارش‌ها، جزو قالب‌ها و روش‌های پیشاعلمی تاریخ‌نگاری به شمار می‌آورند. این قالب‌ها در نحوۀ برخورد با رویداد از یکدیگر متمایز می‌شوند. تاریخ‌های شفاهی، خاطرات و یادداشت‌های روزانه که رویدادها را در چارچوب زمان کوتاه‌مدت گرد می‌آورند، عموماً فردمحورند. در خاطره‌نگاری، فرد خود را به یاری حافظه در کانون یا حاشیۀ رویداد یا زنجیره‌ای از رویدادها بازیابی می‌کند. او باید شاهد رویداد باشد، وگرنه همچون بسیاری از خاطرات نشر یافته در دهه‌های گذشته، حاصل کار او خاطره‌نگاری نیست، تنها گزارشی است حاشیه‌ای از رویدادها. تک‌نگاری‌ها از توصیف رویدادها و کنش‌ها فراتر نمی‌رود.

در روزشمار، به ظاهر وضع از این هم آشفته‌تر است. زیرا پیوستگی رویدادها لازمۀ پرداختن به آن نیست؛ بلکه رویدادها به شیوه‌ای آزادانه‌تر، در کنار هم چیده می‌شوند. زمان خطی تنها به قالب روزشمار انسجام می‌بخشد، بدون آنکه در صدد تبیین روابط علّی بین دو یا چند رویداد برآید. به سخن دیگر، نویسندۀ روزشمار، با چینش رویدادها در کنار هم بر زمینه‌ای خطی و متوالی، نمی‌خواهد ثابت کند رویدادها لزوماً‌ با هم رابطه‌ای علّی دارند، و هم‌زمانی تقویمی آن‌ها، بیانگر پیوستگی‌ درونی‌شان است؛ بلکه او در اصل، شیوه‌ای توصیفی را برمی‌گزیند تا با کنار هم آوردن گزارش رویدادها، خواننده را به کشف روابط تاریخی میان رویدادها یا زمینه‌های اجتماعی آن که معمولاً در نگارش روزشمار پنهان می‌ماند فراخواند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
ریز موضوعات پیشنهادی به نویسندگان برای نگارش مقاله
برخی سؤالات در گفتگو با صاحب نظران
مقاله
روش در تاریخ نگاری ایران عصر پهلوی («نمونه‌های عالی» سه رویکرد روش‌شناسانه)
بررسی محتوا و نحوۀ ساماندهی مواد آموزشی مربوط به نهضت و انقلاب اسلامی (1341 - 1357ش) در کتاب های درسی «تاریخ» وزارت آموزش و پرورش از 1358 تا 1386ش
روزشمار: رویدادنگاری، نه روایت!
گفتگو
تاریخ شناسی؛ تفکیک حوزه های شناخت از اجرا
تاریخ نگاری؛ نه ستیز، نه دلبستگی
فراموشی تاریخی
در جست وجوی هویت ملی در حافظه تاریخی
چتری برای تاریخ نگاران
ترجمه
مکتب تاریخ نگاری پهلوی درباره عصر پهلوی
نگاه از دریچۀ چشم دولت
رساله‌ای در باب تاریخ‌نگاری ایران مدرن
تاریخ نگاری ایران
تاریخ نگاری جنبش انقلابی ایران، 1977 - 1979م
تقلید و تداوم تاریخ نگاری ملی گرایانه در ایران