معرفی و دانلود کتاب خسرو و شیرین

معرفی کتاب خسرو و شیرین

کتاب خسرو و شیرین معروف‌ترین اثر و شاهکار نظامی گنجوی و دومین منظومه سروده شده او پس از مخزن الاسرار است. نظامی با خسرو و شیرین سقف فلک را شکافت و طریقی تازه در سخنوری و بزم آرایی پیش گرفت.

نظامی از شاعرانی است که بی‌شک باید او را در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلم این زبان دانست، وی از آن سخن گویانی است که مانند فردوسی و سعدی توانست با ایجاد یا تکمیل سبک خاصی توفیق یابد، تنها شاعری که توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند نظامی است. وی در انتخاب الفاظ و کلمات مناسب و ایجاد ترکیبات خاص تازه و ابداع و اختراع معانی و مضامین نو و دل پسند در هر مورد و تصویر جزئیات و نیروی تخیل و دقت در وصف و ایجاد مناظر رائع و ریزه کاری در توصیف طبیعت و اشخاص و احوال و به کار بردن تشبیهات و استعارات مطبوع و نو، در شمار کسانی است که بعد از خود نظیری نیافت.

نظامی منظومه خسرو شیرین را در چهارچوب‌های زندگی خسرو در بزم شیرین، هنگام فرار از مقابل بهرام چوبینه، شب نشینی‌های آن دو با هم، غزل هر یک از کنیزان خسرو و شیرین و گفتگوی آن دو، سرود نکیسا و باربد و در ادبیات موسیقیایی از لحن باربد، بیان می‌دارد.

شخصیت‌های اصلی داستان خسرو و شیرین عبارتند از: خسرو پرویز پسر هرمز و نوه انوشیروان، شیرین برادر زاده ملکه آران، شاپور مباشر و مشاور خسرو پرویز، فرهاد مهندس کوهکن و دلداده شیرین.

منظومه شش هزار و پانصد صد بیتی خسرو شیرین دارای بسیاری قطعات است که بی‌هیچ شبهه از آثار جاویدان زبان پارسی است و هم آن‌ها است که موجب شده است گروهی انبوه از شاعران به تقلید از آن روی آورند، گو این که هیچ یک از آنان، جز یکی دو تن، حتی به حریم نظامی ‌نیز نزدیک نشده‌اند و کار آن یکی دو تن نیز در برابر شهرت و عظمت اثر نظامی ‌رنگ باخته است. علامه دهخدا درباره تاثیر گذار بودن خسرو و شیرین بر ادبیات فارسی می‌نویسد که «... قصه خسرو و شیرین موضوع بسی از منظومات عشقی و حماسی ایرانیان شده است... »

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
سرآغاز
در توحید باری
در استدلال نظر و توفیق شناخت
آمرزش خواستن
در سابقه نظم کتاب
در ستایش طغرل ارسلان
ستایش اتابک اعظم شمس الدین ابوجعفر محمدبن ایلدگز
خطاب زمین بوس
در مدح شاه مظفرالدین قزل ارسلان
در پژوهش این کتاب
سخنی چند در عشق
عذر انگیزی در نظم کتاب
آغاز داستان خسرو و شیرین
عشرت خسرو در مرغزار و سیاست هرمز
شفیع انگیختن خسرو پیران را پیش پدر
به خواب دیدن خسرو نیای خویش انوشیروان را
حکایت کردن شاپور از شیرین و شبدیز
وصف جمال شیرین
صفت شبدیز
رفتن شاپور در ارمن به طلب شیرین
در نژاد شبدیز
نمودن شاپور صورت خسرو را بار اول
نمودن شاپور صورت خسرو را بار دوم
نمودن شاپور صورت خسرو را بار سوم
پیدا شدن شاپور
گریختن شیرین از نزد مهین بانو به مداین
اندام شستن شیرین در چشمه آب
دیدن خسرو شیرین را در چشمه سار
رسیدن شیرین به مشگوی خسرو در مداین
ترتیب کردن کوشک برای شیرین
رسیدن خسرو به ارمن نزد مهین بانو
مجلس بزم خسرو و باز آمدن شاپور
آگاهی دادن خسرو را از شیرین
رفتن شاپور دیگر بار به طلب شیرین
آگاهی خسرو از مرگ پدر
بر تخت نشستن خسرو به جای پدر
باز آوردن شاپور شیرین را پیش مهین بانو
گریختن خسرو از بهرام چوبین
– به هم رسیدن خسرو و شیرین در شکارگاه
اندرز و سوگند دادن مهین بانو شیرین را
چوگان تاختن خسرو با شیرین
صفت بهار و عیش خسرو و شیرین
شیرکشتن خسرو در بزمگاه
افسانه گفتن خسرو و شیرین و شاپور و دختران
– افسانه سرایی ده دختر
افسانه گفتن فرنگیس
افسانه گفتن سهیل
افسانه گفتن عجب نوش
افسانه گفتن فلک ناز
افسانه گفتن همیلا
افسانه گفتن همایون
افسانه گفتن سمن ترک
افسانه گفتن پریزاد
افسانه گفتن ختن خاتون
افسانه گفتن گوهر ملک
افسانه گفتن شاپور
افسانه گفتن شیرین
افسانه گفتن خسرو
مراد طلبیدن خسرو از شیرین و مانع شدن او
(آزردن خسرو از شیرین و رفتن به جانب روم)
پاسخ شیرین
پاسخ دادن خسرو شیرین را
پاسخ شیرین خسرو را
لابه کردن خسرو پیش شیرین
دمیدن روز
به خشم رفتن خسرو از پیش شیرین و رفتن به روم و پیوند او با مریم
(رفتن خسرو از پیش شیرین)
جنگ خسرو با بهرام و گریختن بهرام
بر تخت نشستن خسرو به مداین بار دوم
نالیدن شیرین در جدایی خسرو
وصیت کردن مهین بانو شیرین را
نشستن شیرین به پادشاهی بر جای مهین بانو
آمدن شیرین به مداین
آگهی خسرو از مرگ بهرام چوبین
بزم آرایی خسرو
سی لحن باربد
اول گنج باد آورد
دوم گنج گاو
سوم گنج سوخته
چهارم شادروان مروارید