معرفی و دانلود کتاب خزان سلطان: تاملی در آینده سیاسی ترکیه

معرفی کتاب خزان سلطان: تاملی در آینده سیاسی ترکیه

کتاب خزان سلطان، اثر سونر چاپتای، مدیر برنامه‌ی تحقیقاتی ترکیه در موسسه‌ی واشنگتن و کارشناس مسائل سیاسی ترکیه در عرصه‌ی بین‌المللی است. نویسنده، کتاب خود را در رابطه با تحولات ترکیه و منطقه، انتقاد به اسلام‌گرایان مقتدر در این کشور و بررسی دستاوردهای حکومت رجب طیب اردوغان، نوشته است.

درباره‌ی کتاب خزان سلطان

ترکیه، کشوری است که ابعاد منطقه‌ای سیاست‌های آن از شمال آفریقا تا آسیای میانه و افغانستان را دربر می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین اتفاقات سیاسی در تاریخ معاصر ترکیه، انتخابات ریاست جمهوری آن در سال 2023 میلادی بود که مسیر آینده‌ی این کشور را تعیین می‌کرد.

رجب طیب اردوغان، از تاثیرگذارترین افراد ترکیه در رهبری این کشور است که از سال 2002 تا به امروز در چندین دوره انتخابات پیروز شده. او همان‌طور که برای ملی‌گرایان محبوب است، مخالفان زیادی دارد که از او بیزاری می‌جویند و چشم‌انتظارِ شکستش در انتخابات هستند. چالش‌ها، درگیری‌ها و سیاست‌های قهری متعددی از جانب اردوغان نسبت به مخالفانش، ایجاد شده که شکاف جامعه‌اش را بیش از پیش کرده است.

سونر چاپتای (Soner Çaǧaptay) در کتاب خزان سلطان (A sultan in autumn) مجموعه یادداشت‌های رسانه‌ای و تحلیل‌هایی را که طی سال‌ها مطالعه‌ی سیاست‌های ترکیه داشته است، با دیدگاهی غرب‌گرا و انتقادی به وضعیت کنونی این کشور، ارائه داده است.

طبق نظر او، هنگام تحلیل و بررسی ترکیه، ما با مجموعه‌ای از لایه‌ها سروکار داریم و هسته‌ای وجود ندارد و هر زمان که پژوهشگر به اکتشافی در رابطه با سیاست‌های ترکیه می‌رسد، متوجه می‌شود هنوز ماهیت ترکیه را کشف نکرده و لایه‌ی جدید ظهور پیدا می‌کند!

او اردوغان را رهبر خودکامه‌ی کشورش می‌داند و با این وجود به پایان دموکراسی در آن اعتقادی ندارد؛ چراکه جامعه‌ی مدنی ترکیه را قوی و نسل فعلی را از شیوه‌ی حکومت‌داری، ناخشنود می‌بیند. نویسنده از رکود اقتصادی ترکیه و شیوع بیماری کووید 19 که سقوط اقتصاد را در این کشور به‌دنبال داشت می‌گوید و درصدد بررسی پیامدهای احتمالی آتی برای حکومت اردوغان است.

تلاش‌های رجب طیب اردوغان به‌منظور حفظ جایگاه و قدرت، سیاست‌ها و روابط خارجی او، از نظر این کارشناس مسائل سیاسی ترکیه، به‌مثابه‌ی یک رهبر پوپولیستی دگرستیز است که سیاست‌های مداخله‌گرایانه و ملی‌گرایانه‌اش به بیشترشدن شکاف در جامعه و میان ترکیه و کشورهای اروپایی، دامن زده است.

سونر چاپتای از بررسی روند جای‌گیری اردوغان در حوزه‌ی سیاست ملی ترکیه شروع می‌کند و ترکیه‌ی اردوغان را در یک فصل از نگاه می‌گذراند. او اردوغان را نابودکننده‌ی میراث آتاترک (بنیانگذار جمهوری ترکیه) می‌داند و به بررسی عملکرد، دیدگاه‌ها و سیاست‌گذاری‌های او در این رابطه می‌پردازد.

در این اثر ضمن آشنایی بیشتر خوانندگان با وضعیت ترکیه، در رابطه با فراز و فرودهای اقتصادی، روابط خارجی ترکیه با دیگر کشورهای قدرتمند و متحدانش و چالش‌های داخلی (به‌ویژه درگیری با کردها)، صحبت به میان می‌آید. نویسنده نتایج سال‌ها مطالعه و فعالیت خود را در بررسی حکومت ترکیه با چاشنی نظرات شخصی و متمایل به غرب، در قالب این کتاب گردِ هم آورده است. هم‌چنین پیش‌بینی‌هایی براساس تحلیل‌هایی که در نتیجه‌ی همین مطالعات به‌دست‌آورده، در اختیار خواننده قرار می‌دهد و تصمیمات محتمل رجب طیب اردوغان را به‌عنوان نقشه‌ی بازی او، شرح می‌دهد و احتمال موفقیت و پیروزی‌اش را ارزیابی می‌کند.

کتاب خزان سلطان، به واکاوی انتخابات ترکیه متاثر از عوامل مختلفی که پیش‌تر برخی از آن‌ها را شرح دادیم، می‌پردازد و البته دیدگاه شخصی سونر چاپتای نیز بر تحلیل‌های او، اثر داشته و در برخی نوشته‌ها، سوءگیری‌های قابل ملاحظه‌ای دارد. کتاب خزان سلطان را نشر نگارستان اندیشه، با ترجمه‌ی روان علی کالیراد چاپ و منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب خزان سلطان

• کتابِ خزان سلطان، بررسی سریع و آموزنده‌ای از عرصه‌ی سیاست ترکیه به‌ویژه سیاست خارجه‌ی آنکارا از طریق بررسی اتفاقات اخیر و اقبال سیاسی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، ارائه می‌دهد. (مجله‌ی Foreign Affairs)
• یک سلطان در خزانِ دوران خود، در خطرناک‌ترین حالت است. سونر چاگاپتای گزارش کاملی از اردوغان در این دوره‌ی حساس ارائه می‌دهد. او در این کتاب گزارشی شفاف از ظهور و سقوط یک‌شبه‌ی دیکتاتوری در عصری که در سطح جهان اقتدارگرایی در حال افزایش است، ارائه می‌دهد. (ایج تملکوران، نویسنده‌ی کتاب چگونه کشوری را از دست بدهیم (2019) و مفسر سیاسی)
• سونر چاپاتای در کتابِ خزان سلطان، تحلیل سیاسی جامع و واضحی از کشور ترکیه در دوران رجب طیب اردوغان، رهبر اقتدارگرایی که سیاست پیچیده‌اش با عوامل داخلی و خارجی، ترکیه را از دموکراسی دور کرده است، ارائه می‌دهد؛ اما او امید دارد که ترکیه هنوز دموکراسی را درون خود دارد. نویسنده در این کتاب می‌خواهد بفهمد ترکیه چگونه به وضعیت فعلی خود رسیده است و ممکن است در آینده چه اتفاقاتی به وقوع بپیوندد. خواندن این کتاب واجب است. (جنی وایت، نویسنده‌ی کالیدوسکوپ ترکی (2021) و استاد موسسه مطالعات ترکی دانشگاه استکهلم)

کتاب خزان سلطان برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندانِ مطالعه‌ی سیاست‌های داخلی و خارجی ترکیه و روابط بین‌الملل، خواندنی، آموزنده و جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب خزان سلطان: تاملی در آینده سیاسی ترکیه می‌خوانیم

استعفای دسته‌جمعی فرماندهان ارتش ترکیه در سال 2011، ماهیت خودخواهانه‌ی روابط اردوغان و گولن را آشکار کرد و آغازگر رویدادهایی شد که در تلاش برای کودتا در سال 2016 توسط افسران نظامی وابسته به گولن به اوج خود رسید. این رویدادها اساساً ترکیه، سیاست خارجی آن و تصورات جهانی از اردوغان را تغییر داده است. اتحاد اردوغان و گولن دیری نپایید. پس از سال 2011، هر یک می‌خواستند به‌تنهایی ترکیه را اداره کنند و همین جنگ قدرت زودرس‌ را تسریع بخشید.

در دسامبر 2013، پلیس و دادستانی وابسته به گولن، به طرح اتهام فساد علیه اردوغان و اعضای خانواده‌اش پرداخت و نوار شنود غیرقانونی مکالمات، از جمله بین اردوغان و پسرش، بلال، را در اختیار عموم قرار داد. اردوغان ضمن تنزل درجه و دستگیری این دادستان‌ها و پلیس‌ها دست به پاکسازی، دستگیری و برخورد با هواداران گولن در نهادهای حکومتی در سراسر کشور زد. واکنش جنبش گولن، کودتای جسورانه، و البته نسنجیده بود.

بر اساس تفسیری از نظریه‌ی «نارسیسیسم تفاوت‌های کوچک» زیگموند فروید، هر چه دونفر شبیه‌تر باشند، در صورت بروز خصومت، از یکدیگر سخت متنفر می‌شوند. این نظریه، که در مناسبات بین جوامع همسایه هم صدق می‌کند، اگر در مورد ادوغان و گولن به‌کار برده شود، شاید به درک چگونگی تشدید خصومت متقابل آن‌ها پس از سال 2011 و حتی فراتر از آن، پس از سال 2016 کمک کند. گفته می‌شود که این دو مرد، بیش از هر بازیگر سیاسی دیگری در ترکیه، از یکدیگر نفرت دارند. اردوغان از کودتا جان‌به‌در برد زیرا در آن زمان در تعطیلات، خارج از پایتخت، بود. اگرچه کودتا سرانجام شکست خورد، اما کودتاچیان که به‌طور راهبردی در نیروی هوایی متمرکز شده بودند، دست به بمباران پایتخت ترکیه زدند.

فهرست مطالب کتاب

دیباچه‌ی مترجم
دیباچه‌ی نویسنده
درآمد
1. رانده‌شده
شخصیتی از رمان پاموک
آشنایی با اسلام سیاسی
2. ترکیه‌ی اردوغان در یک‌نگاه
3. فاتح کمالیسم
گسترانیدن ردای اسلام
بهره‌گیری از روش‌های آتاترک برای سرنگونی نظام او
رهبر اثرگذار
4. چهره‌های گوناگون اردوغان
قوام‌بخش اقتصاد
دموکرات مسلمان
پوپولیست دگرستیز
5. بدترین دشمن اردوغان؟
استادکار کباب ترکی
از اتحاد تا دشمنی
6. چگونه پوتین دل اردوغان را به‌دست‌آورد و چگونه اوباما آن را از کف داد
اخوان‌المسلمین میانه‌رو در عرصه‌ی عمل
موضوع سوریه
مشکلات با کُردها
فرشته‌ی انتقام روسی وارد می‌شود
کودتایی که همه‌چیز را بین اردوغان و پوتین تغییر داد
پوتین کبیر
شراکت در سوریه
7. میان پوتین و بایدن
آیا ترکیه و روسیه متحد یکدیگر هستند؟
آنکارا، مسکو و پ. ‌کا. ‌کا
ایجاد توازن در لیبی
معامله در قفقاز جنوبی
بازی با پوتین
ایرانیان رعب‌آور
ادلب و پناهندگان
مدیریت روابط با بایدن
راضی‌نگه‌داشتن همزمان مسکو و واشنگتن
8. سونامی دموکراسی
کووید و سیاست کاخ
مقاومت دموکراتیک
کهولت حاکمیت
روندهای جمعیتی
9. نقشه‌ی بازی اردوغان
استقبال از اصلاحات حین ساختن دشمنان جدید
تقویت انشعاب در احزاب مخالف
چشم‌بستن بر سرکوب اپوزیسیون واقعی
انتخاب بین دو حزب ملی‌گرا
اهریمن‌سازی از حزب دموکراتیک خلق‌ها برای ائتلاف با حزب ایی
جستن جنگ‌های جدید
اعمال فشار بیشتر بر مخالفان
سخت‌کردن شرایط برای مخالفان
10. او موفق خواهد شد؟
آیا اپوزیسیون می‌تواند متحد بماند؟
آغوش‌گشودن به عشق مفرط
استفاده از مزایای حکمرانی خوب
واکنش اروپا و آمریکا به اردوغان چه خواهد بود؟
کشمکش‌های بالقوه با فرانسه
اقدام بایدن
11. میراث سلطان
نمایه
اشخاص
جای‌ها
احزاب، سازمان‌ها و فرق