معرفی و دانلود کتاب خدایان بدکردار: رسانه‌ها، دین و فرهنگ شهرت

معرفی کتاب خدایان بدکردار: رسانه‌ها، دین و فرهنگ شهرت

کتاب خدایان بدکردار نوشته‌ی پیت وارد به مرزِ باریکی می‌پردازد که بینِ فرهنگِ عامه و دین در جوامعِ غربی مشاهده می‌شود. نویسنده در این کتاب نشان می‌دهد چگونه جامعه‌ی غرب با مصرف‌گراییِ بی‌حدّوحَصرش، ستاره‌های فرهنگِ عامه را تا حدِ خدایان بالا می‌برد و از این طریق، یک فرامذهبِ جدید و نوین را شکل می‌دهد.

درباره‌ی کتاب خدایان بدکردار

پیت وارد (Pete Ward) در کتاب خدایان بدکردار (Gods Behaving Badly: Media, Religion, and Celebrity Culture) با تأکید بر نزدیک شدنِ هرچه بیشترِ مفاهیمِ مذهبی با فرهنگِ عامه، نشان می‌دهد که رابطه‌ی بینِ سلبریتی‌ها و چهره‌های مشهور با باور‌ها و اعمالِ مذهبی در حالِ تغییر و تحول است. این نویسنده، با اشاره به این نکته که استعاره‌ها و مراسمِ مذهبی دیگر مانندِ گذشته محدود به اشکالِ سنتیِ دین نیستند، شباهتی بین نماد‌ها و نشانه‌های مذهبی با نماد‌ها و نشانه‌هایی می‌یابد که رسانه‌های غربی برای توصیفِ سلبریتی‌ها و زندگی‌شان به کار می‌برند. او بیان می‌کند که فرهنگِ شهرت، فرامذهبی‌ست که پس از جنگ جهانی دوم و زمانی ایجاد شد که اکثریتِ پروتستانِ آمریکایی قدرتِ خود را در جامعه از دست دادند. نتیجه‌ی این مسئله، این بود که مرز‌های مذهبی و فرهنگی محو‌تر و کم‌رنگ‌تر شدند.

پیت وارد در ادامه‌ی کتاب خدایان بدکردار نشان می‌دهد انواعِ جدیدی از فردیت و هویت‌ها در غرب در حالِ ایجادند. در این فردیتِ جدید، هر فرد هویتِ خود را از سلبریتی‌ای می‌گیرد که او را به یک اندازه تحسین و تقبیح می‌کند. از نظرِ او، فرهنگ سلبریتی‌محور یا فرهنگِ شهرت، ستایشی مخفی و پنهانی از خودِ ما است؛ تا آنجا که ما رؤیا‌ها، آرزو‌ها و حتی احساساتِ ناایمنی که نسبت به خودمان داریم را به سلبریتی‌های محبوب‌مان فرافکنی می‌کنیم. از نظر پیت وارد، سلبریتی‌ها در ذهنِ ما جایگاهی مقدس دارند، چون آن‌ها تمامی چیزهایی هستند که ما می‌توانستیم بشویم و باشیم.

در نهایت، سلبریتی‌ها چه خوار شمرده شوند و چه موردِ تحسین واقع شوند، قضاوت‌های اخلاقی‌ای را از سوی عامه‌ی مردم بر می‌انگیزانند و این قضاوت‌های اخلاقی، زمینه‌ی مناسبی برای تفسیر‌های دینی و الهیاتی از سلبریتی‌ها و اعمال‌شان فراهم می‌سازد. به همین علت است که در روایت‌هایی که رسانه‌ها از زندگی و اعمالِ سلبریتی‌ها ارائه می‌دهند، مفاهیم و مضامین مذهبی‌ای چون گناه، داوری و رستگاری حضورِ زیادی دارند.

پیت وارد در کتاب خدایان بدکردار با ارجاع به نظریات و پژوهش‌های انجام‌شده توسطِ امیل دورکهایم، میرچا الیاده و کلیفُرد گیرتس، نشان می‌دهد که افراد از طریقِ سلبریتی‌ها هویتِ خود را بازآفرینی می‌کنند. از نظر او، افراد نه به شکلِ مشاهده‌گرانی منفعل، که مانندِ بازیگران و مؤلفانی فعال، از بین روایت‌های مرتبط با سلبریتی‌ها دست به انتخاب می‌زنند و از این طریق هویتِ چندپاره و شاید متعارضِ خود را شکل می‌دهند.

کتاب خدایان بدکردار، توسط احسان شاه‌قاسمی ترجمه شده و انتشارات سوره‌ی مهر آن را در سالِ 1399 روانه‌ی بازار کتابِ ایران کرده است.

نکوداشت‌های کتاب خدایان بدکردار

• پیت وارد در کتاب خدایان بدکردار به شکلی تحسین‌برانگیز، روش‌هایِ متفاوتی را نشان می‌دهد که هر فرد از طریقِ سلبریتی‌ها و زندگیِ آنان، هویتِ خود را می‌یابد و می‌سازد. (بِرَد اِستادارد، دانشگاه ایالتیِ فلوریدا)

• پیت وارد با بررسی و تحلیلِ عمیقی که در کتاب خدایان بدکردار صورت داده است به دانشِ ما در حوزه‌ی روبه‌رشدِ مطالعاتِ مذهب و رسانه می‌افزاید. (دایَن وینستون، مدرسه‌ی ارتباطاتِ USC Annenberg)

کتاب خدایان بدکردار برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به فرهنگ عامه و مطالعات رسانه جذاب خواهد بود. از طرفِ دیگر، کسانی که به نقشِ دین و مذهب در شکل دادن به روایت‌ها در جوامعِ فعلی علاقه‌مندند نیز از خواندنِ این کتاب لذت خواهند برد.

با پیت وارد بیشتر آشنا شویم

پیت وارد، نویسنده و محققِ انگلیسی، یکی از سخنرانانِ کالجِ سَنت جانز در دانشگاه دورهَم است که در رشته‌های کلیساشناسی و مردم‌نگاری دست به پژوهش می‌زند. او در مدرسه‌ی الهیات نروژ هم به تدریس می‌پردازد. از آثارِ مشهورِ پیت وارد (که هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند) می‌توان به کتاب‌های «دیدگاه‌ها و نظراتی در رابطه با کلیساشناسی و مردم‌نگاری»، «کلیسای آبی» و «خدا در مرکز خرید» اشاره کرد. موضوعِ عمده‌ی تحقیقات و پژوهش‌های او در سال‌های اخیر، روحانیانِ جوان، انواع پرستش و ستایش در جوامعِ معاصر، الهیات و فرهنگِ عامه است.

در بخشی از کتاب خدایان بدکردار: رسانه‌ها، دین و فرهنگ شهرت می‌خوانیم

اگرچه معلوم است فرهنگ شهرت یک دین نیست، باز هم به نظر می‌رسد فرهنگ شهرت ظاهر دینی داشته باشد یا عناصر دینی در آن باشند. یک راه برای بیان این تمایز این است که درباره فرهنگ شهرت به‌منزله نوعی امر دینی یا ضد دینی سخن بگوییم. مفهوم امر ضد دینی به دنبال این است که تمایزی میان پایداری امر دینی یا الهی در گفتمان رسانه‌های سلبریتی و آن ویژگی‌های رایج و "وزن" کلی و اهمیتی که تعریف‌های سنتی معمولاً به دین منتسب می‌کنند برقرار کند. تصویرسازی و استعاره دینی مرتباً در بازنمایی از سلبریتی‌ها دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد سلبریتی‌ها امکان‌های هویت را با بازتاب‌هایی از امر مقدس پیوند می‌دهند یا مفصل‌بندی می‌کنند. ما از سلبریتی‌ها به‌عنوان خدایانِ بر پرده یا افسانه یا شمایل سخن می‌گوییم؛ چون تشبیه دینی ما را به این میدان مقدس می‌برد. امر مقدس در اینجا به هیچ نوع امر والا اشاره ندارد، بلکه، امر مقدس در فرهنگ شهرت به خود یا مجموع جمعی خودهای فردی اشاره می‌کند. این خود (یا خودهای) مقدس از راه تصویر سلبریتی‌ها به فرد باز می‌گردند. پس، سلبریتی‌ها شخصیت‌های مقدسی هستند که نسخه‌هایی از خودمان را به صورت بزک‌شده و تقدیس‌یافته انعکاس می‌دهند.

یان بردلی از دانشگاه سنت اندروز مشاهده بسیار مشابهی درباره رواج مضامین الهیاتی و روحانی در فرم‌های امروزین اجراهای موسیقایی دارد:

با افول دین رسمی و کلیسارَوی متعارف، احتمالاً شگفت نیست که تصویرسازی و مضامین دینی بیش از پیش در جهان‌های ضد رسمی هنرها و سرگرمی دیده می‌شوند. اجراهای موسیقایی با جذابیت‌های میان‌فرهنگی‌شان و آمیزه‌ای غریب از گردش تجاری و نبوغ خلاق، در قلب روحانی‌بودگی نوترقی‌خواه و همراه با ابراز احساسات بدون محدودیت در جامعه پسامدرنی قرار می‌گیرند که به دنبال ارزش‌ها می‌گردد، تجربه و لذت می‌خواهد و برای گستره بزرگی از محرک‌های دیداری و شنیداری آغوش می‌گشاید.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
پیشگفتار
درباره دین شهرت: سخنی با دشمنان اهل فرهنگ آن
پرستش سلبریتی‌ها
پایداری استعاره دینی
مضمون‌ها در الهیات خودِ مقدس
فصل اول: پرستش سلبریتی‌ها
وقتی خدایان در جوانی می‌میرند
پرستش دایانا
"گونه‌ای از" پرستش
گونه‌های پرستش
هوادارانی که می‌پرستند
اندرکنش‌های فرااجتماعی
پرستش و همذات‌پنداری
آیا الویس یک خداست؟
پرستش سلبریتی به‌مثابه "گونه‌ای" از دین
فصل دوم: بازنمایی
بازنمایی "رئیس"
اینکه آدم را به نام مدونا بشناسند
پاریس فکر کرده کیه؟
درون هالیوود برساخت شهرت
کار با افشاگری
بازنمایی و مخاطب
بازنمایی و پرستش
فصل سوم: فرادین
هستنده‌های روحانی
اسطوره و آیین
دین و جامعه
امر الهی و امر مقدس
امر مقدس و امر دنیوی
رویکردهای امروز به دین
فردگرایی بیانی
رسانه‌ها
قلابی‌های اصل
دین به‌مثابه زنجیره‌ای از خاطره
دینِ زیسته
"الهیات" و فرهنگ مردم‌پسند
فرادین
پایداری امر الهیاتی
استعاره و تشبیه
خدانمایی‌های گهگاهی
معنا‌سازی با چاشنی حواس‌پرتی
فصل چهارم: چه نوع خدایانی؟
دلبستگی‌های خنده‌دار
تصاویر (کنده‌کاری‌شده)
خود تصویر
نامیرایی و خودِ مقدس
خدایان معمولی
معبد خدایان
قدیس‌های سلبریتی
خدایان پرتناقض
خدایان سکسی
خدایانی که فرو می‌افتند
خدایان ناکامل
خدایان بی‌زور
"گونه" خدایان
فصل پنجم: مضمون‌ها
قضاوت شما تصمیم می‌گیرید چه کسی برود
[هلو!] سلام بر بهشت
خدایان باوفا
خانواده‌های مقدس
عروج
آشکارسازی
تجسد
گناه
پاداش گناه "شکست" است
نجات (نوتوانی)
نجات‌دهندگان
روحانی بودگی
جهش‌های الهیاتی در فرهنگ شهرت
و در پایان، سخنی از پشتیبانان ما
منابع