معرفی و دانلود کتاب انسان در دو فصل: روش تربیتی اسلامی در دو دوره قبل و بعد از بلوغ

معرفی کتاب انسان در دو فصل: روش تربیتی اسلامی در دو دوره قبل و بعد از بلوغ

مفهوم تربیت یکی از مفاهیمی است که حوزه‌های مختلفی چون علم و فلسفه یا ادیان و عرفان به آن توجه دارند و اصول و مبانی خود را درباره‌ی آن مطرح می‌کنند. در کتاب انسان در دو فصل، علی صفایی حائری مفهوم تعلیم و تربیت انسان را از دیدگاه آیین اسلام بررسی می‌کند. نویسنده در این اثر، که در گروه کتاب‌های اخلاق اسلامی قرار دارد، تربیت را در دو دوره‌ی پیش از بلوغ و پس از بلوغ در نظر می‌گیرد.

درباره‌ی کتاب انسان در دو فصل

تربیت در دیدگاه‌های مختلف می‌تواند بر مبانی گوناگونی استوار باشد و جنبه‌های مختلفی داشته باشد. علی صفایی حائری، یکی از شخصیت‌هایی که بر تربیت و اخلاق اسلامی تأکید دارد، در کتاب انسان در دو فصل بر این باور است که تربیت بر فلسفه، علم و عرفان تقدم دارد و تربیت را اصل بینش دینی و بینش دینی را اصل فلسفه، علم و عرفان می‌داند. وی با تکیه بر اهمیت تربیت، این کتاب را در دو بخش اصلی تألیف کرده است.

فصل اول از کتاب انسان در دو فصل به تربیت انسان پیش از بلوغ می‌پردازد. در این مرحله‌، انسان تحت تأثیر وراثت و وابسته به محیط زندگی است. نویسنده در این بخش از کتاب، درباره‌ی محیط‌ها، روش‌های تربیتی و عوامل تربیتی توضیح می‌دهد.

فصل دوم از کتاب انسان در دو فصل به تربیت انسان پس از رسیدن به بلوغ اختصاص دارد. در این دوره، انسان به جمع‌بندی و سنجش دستاوردهای فکر و هوش و شرایط تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی خود می‌پردازد. تربیت انسان بالغ اقتضائات خود را دارد و نویسنده در این بخش به حوزه‌های تربیتی مانند حوزه‌ی شناخت، احساس، علوم و عمل اشاره می‌کند.

کتاب انسان در دو فصل، صورت مکتوب سخنرانی‌ نویسنده است که در سال 1360 در تالار وحدت ایراد شد. در مجموع،‌ این کتاب متنی مختصر و مفید در حوزه‌ی تربیت و اخلاق اسلامی است که انتشارات لیلة‌القدر آن را منتشر کرده است.

کتاب انسان در دو فصل برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب انسان در دو فصل برای تمام کسانی که در زمینه‌ی روش‌های تربیتی اسلامی مطالعه می‌کنند، مناسب خواهد بود.

در بخشی از کتاب انسان در دو فصل: روش تربیتی اسلامی در دو دوره قبل و بعد از بلوغ می‌خوانیم

با رشد متناسب این نیرو، انسان به جمع‌بندی و سنجش دستاوردهای فکر و هوش و تربیت و شرایط تاریخی، جغرافی و اجتماعی خود می‌پردازد و راه‌های ارائه شده و هدف‌های مطلوب را به نقد می‌کشد و زیر سؤال می‌برد. اکنون بر خود وقوف دارد و خودش را یافته و وجدان نموده است.

این نکته دقیق است؛ دوره تسویه انسان از بلوغ به بعد شروع می‌شود و این بلوغ را با بلوغ تقویمی و بلوغ اندام‌های انسان نباید اشتباه کرد. در این آیه هست: «حَتّی اذا بَلَغُوا النِّکاحَ فَأِنْ آنَسْتُم مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا الَیْهِم أَموْالَهُم».

بلوغ نکاح و شکوفایی اندام‌های جنسی و شکوفایی عاطفی و روانی، با رشد تفاوت دارد. چه‌بسا که بالغی سفیه و یا مجنون باشد؛ یعنی از این نیرو به طور کامل یا نسبی محروم باشد.

درباره موسی آمده: «وَ لَمَّا بَلَغَ اشُدَّهُ وَ اسْتَوی آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً». 15 بلوغ اشد، رسیدن به کمال و قوت در تمامی نیروها و استعدادهاست. و این همان مرحله تسویه است. اما دوره تسلط و استیلای انسان، دوره استواء نام دارد که در بعضی از روایات به چهل سالگی تفسیر شده است. در این مرحله این نیروها به کار گرفته شده و بحران‌هایش را پشت سر گذاشته است و انسان با تعادل و تسلط همراه است.

انسان با رسیدن به مرحله تسویه و بلوغ نیروها و استعدادهای خود، به ترکیب کاملی دست می‌یابد. ممکن است اندازه‌ها و تقدیر و رابطه این تقدیرها در افراد متفاوت باشد ولی تا این ترکیب شکل نگیرد، انسان به انسانیت، به بلوغ و به تکلیف و مسئولیت نمی‌رسد.

فهرست مطالب کتاب

حرف‌هاى ناگفته‌
مرورى کلى‌
فصل اول
1. محیط‌هاى تربیتى‌
2. روش‌هاى تربیتى‌
3. عوامل تربیتى‌
4. وسائل تربیت‌
فصل دوم
روش تربیت انسان بالغ‌
حوزه‌هاى تربیت‌
1. حوزه شناخت‌
2. حوزه احساس‌
3. حوزه عمل‌
4. حوزه علوم‌
خلاصه‌