معرفی و دانلود کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه

معرفی کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه

کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه نوشته‌ی برایان نیو، سینمای الیا کازان از تاثیرگذارترین کارگردانان سینما را از جنبه‌های فرهنگی، سیاسی و هنری تحلیل می‌کند. این اثر با تکیه بر منابع قدیم و جدید، پرتره‌ای تازه و ماندگار از کازان و آثارش است که به تاثیر این کارگردان برندۀ اسکار در سینمای آمریکا و جهان می‌پردازد.

درباره کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه

علاقۀ برایان نیو (Brian Neve) به کازانِ فیلم‌ساز به دهۀ 1960 برمی‌گردد؛ یعنی زمانی‌که برای اولین‌بار فیلم‌های در بارانداز و آمریکا آمریکا را دید و سخت تحت‌تأثیرشان قرار گرفت. به نظر می‌رسد آثار کازان، به تعبیر دیوید توماسون، «نقش مهمی در برانگیختن احساسات و عواطف آمریکای دهۀ 1950» داشت و برای نیو بخشی از تجربۀ رهایی‌بخش سینمایی بود که نسل حاصل از انفجار جمعیت پس از جنگ جهانی دوم تجربه می‌کرد.

مارتین اسکورسیزی که به همراه رابرت دنیرو، در مراسم اسکار سال 1999 جایزۀ یک‌عمر دستاورد هنری را به کازان اهدا کرد، دربارۀ فیلم‌های کازان نوشته است که «آثار او مرزهای عاطفی و روان‌شناختی سینما را تا جای ممکن گسترده‌تر کرد» و راه را برای جان کاساوتیس و جریان‌های مستقل بعدی باز نمود. کازان، به‌لحاظ تاریخی، یکی از کارگردان‌های نسل جوانی بود که سیاست و تئاتر نیویورک دهۀ 1930 را تجربه کرده بودند و در دهۀ 1940 وارد هالیوود شدند.

در سال‌های پس از جنگ، استودیوها با اتفاقات شوک‌آوری از پروندۀ ضد تراست پارامونت گرفته تا جلسات کنگره و آغاز روند کاهشی طولانی‌مدت تماشاگران روبه‌رو شده بودند. همشهری کین اورسن ولز، شاید جالب‌ترین نمونۀ همکاری میان نظام استودیویی هالیوود و هنرمندی با دغدغه‌های شخصی و خاص بود. با وجود اینکه بیشتر این کارگردان‌ها بعدها به غرب (هالیوود) رفتند و بعد از جنگ فیلم‌های متعددی در چارچوب قواعد مرسوم هالیوود کارگردانی کردند، اما درعین‌حال شیوۀ فیلم‌سازی خاص خود را توسعه دادند. محافظه‌کاران هالیوود حالا شاهد ورود این کارگردان‌ها و نقش و اثرگذاری فزایندۀ فیلم‌نامه‌نویسان لیبرال و چپی بودند که می‌خواستند مفاهیم سنتی سینما را به چالش بکشند.

پیش‌تر برایان نیو در یکی از پروژه‌هایش به مطالعۀ آثار این فیلم‌سازان در بستر تحولات رخ‌داده در صنعت سینما و فضای سیاسی پرداخته است. این افراد در واقع بخشی از جریان بزرگ‌تر نویسندگان و هنرمندانی بودند که در سال‌های رکود بزرگ، سیاسی شده بودند و وابستگی‌هایی به جریان چپ آمریکا داشتند. کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه (Elia Kazan: The Cinema of an American Outsider) بیشتر بر اهمیت آثار و تولیدات این جریان به‌ویژه در دهۀ 1940 متمرکز است. کازان اگرچه در آن ایام دیگر عضو حزب کمونیست نبود، اما با کارگردانی دو فیلم که از نظر فرم در همان قالب زیبایی‌شناختی مرسوم قرار داشتند، گو اینکه از حیث محتوا به‌گونه‌ای صریح و بی‌پرده به مسائل اجتماعی می‌پرداختند و دو فیلم نیمه‌مستند - همگی تولیدشده در فاکس قرن بیستم - نوآوری‌هایی را برای این دوران به ارمغان آورد.

کتاب حاضر با نگاهی کارشناسانه به زندگی الیا کازان در سینما می‌پردازد. برایان نیو همکاری‌های کلیدی کازان با اسطوره‌هایی چون مارلون براندو، جمیز دین و نمایشنامه نویسانی مانند تنسی ویلیامز و جان اشتاین بک را بررسی می‌کند و سبک سینمای او را از منظر تکنیک‌های بصری در فیلم‌هایی چون اتوبوسی به نام هوس و در بارانداز تجزیه و تحلیل می‌کند. این اثر نگاهی عمیق به یکی از حوادث دوران هنری کازان می‌اندازد که به خاطر آن توسط بسیاری طرد شد و اغلب دستاوردهای سینمایی او تحت‌الشعاع قرار گرفت.

نیو همچنین کازان و فیلم‌هایش را در زمینه‌های سیاسی و فرهنگی گسترده‌تری ارزیابی می‌کند و سیر تحول فرآیند فیلم‌سازی را از طریق نقش در حال تغییر استودیو، خط قرمزهای اواخر دهه 1940 و بحث‌های سانسور دهه‌های 1950 و 1960 دنبال می‌کند.

کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به سینما به ویژه دوستداران آثار فیلمساز پرآوازه الیا کازان مخاطبان اصلی این کتاب هستند.

در بخشی از کتاب الیا کازان: سینمای یک آمریکایی بیگانه می‌خوانیم

اگر اتوبوسی به‌نام هوس با روان‌شناسی و درون آدم‌ها سروکار داشت، کازان در فیلم بعدی‌اش که آن را «اسطورۀ قهرمان مکزیکی» نامید، کوشید تصویر بیرونی‌تری از کاراکترهایش عرضه کند. کازان در 1950 بلندپروازی‌های سینمایی‌اش را ابداع «سبکی (بصری) برای بیرون‌کشیدن احساسات پنهان و واقعی این داستان‌ها (نه سناریوها)» اعلام کرد. با زنده‌باد زاپاتا!، هرچند فیلم‌برداری در لوکیشن و رابطۀ نزدیک با جان اشتاین‌بک به‌عنوان نویسنده، به میزان زیادی با تلاش‌های کازان برای استقلال همسو بود، اما او یک‌بار دیگر تحت نظارت کامل زانوک و کنترل نهایی او بر تدوین قرار داشت. این مالی بود که کازان را به کار با اشتاین‌بک تشویق کرد، بسیار قبل از آنکه این دو خانواده در اواخر دهۀ 1940 در نیویورک باهم همسایه شوند. اشتاین‌بک از دهۀ 1930 سفرهایی به مکزیک کرده بود و در 1941 سناریویی برای مستند دهکدۀ فراموش‌شده که ماجرایش در مکزیک می‌گذشت، نوشته بود.

فیلم مزبور، به کارگردانی هربرت کلاین، که مالی او را ازطریق مجلۀ نیوتیه‌تر می‌شناخت، به مسائل مربوط به توسعۀ مشکلات زیست‌محیطی در یکی از روستاهای کوچک مکزیک می‌پرداخت. در اواخر دهۀ سی، متروگلدوین‌مه‌یر، ساخت فیلمی را براساس شخصیت اسطوره‌ای انقلاب مکزیک، امیلیانو زاپاتا، (1919- 1879) مطرح ساخت، که بر کتاب‌ها و مقالات ادگامپ پنیچون نویسنده تکیه داشت. با از سرگیری مجدد پروژه پس از جنگ، لستر کولِ فیلم‌نامه‌نویس هم وارد گروه شد، اما بعد از قرارگرفتن در لیست سیاه هالیوود، استودیو مترو، کل پروژه را کنار گذاشت و فاکس، امتیاز اثر را خرید. زانوک در واکنش به علاقۀ کازان به کارگردانی فیلم، این‌طور نتیجه‌گیری کرد که‌ مترو، پروژۀ ساخت فیلم را به‌سبب واکنش احتمالی کلیسای کاتولیک و دولت مکزیک کنار گذاشته است، هرچند او خودش هم دراین‌خصوص نگرانی‌هایی داشت و در اظهارنظری گفت که «فلسفۀ یاغی مکزیکی البته بسیار شبیه چیزی بود که ما کمونیسم می‌نامیم».

فهرست مطالب کتاب

دیباچه
فصل اول: الیا کازان در فاکس قرن بیستم
فصل دوم: مسیرهای تازه: اتوبوسی به‌نام هوس (1951) و زنده‌باد زاپاتا! (1952)
فصل سوم: الیا کازان و کمیتۀ فعالیت‌های ضدآمریکایی کنگره
فصل چهارم: در بارانداز (1954)
فصل پنجم: تهیه‌کننده-کارگردان: شرق بهشت (1955) و بیبی‌دال (1956)
فصل ششم: سفر به جنوب آمریکا
فصل هفتم: شکوه علفزار (1961) و آمریکا آمریکا (1963)
فصل هشتم: به درون خود: سازش (1969) و پس از آن
فصل نهم: آخرین قارون (1976): پایان ماجرا
یادداشت‌ها
فیلم‌شناسی کازان
منابع برگزیده
تصاویر
نمایه