معرفی و دانلود کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل: مجموعه داستان

معرفی کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل: مجموعه داستان

کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل نوشته‌ی کیهان خانجانی مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که بر دقت روایی، ساختار حساب‌شده و تمرکز بر تجربه‌های ذهنی بنا شده‌اند. خانجانی در این کتاب فضایی می‌سازد که روایت در آن آرام و پیوسته پیش می‌رود و خواننده را وارد موقعیت‌هایی می‌کند که معنا به‌تدریج شکل می‌گیرد. این مجموعه نمونه‌ای شاخص از داستان کوتاه معاصر ایران است که بر آگاهی روایی و ظرافت زبانی تکیه دارد.

درباره‌ی کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل

کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل مجموعه‌‌ای از داستان‌های کوتاه است که به جای تکیه بر حادثه‌های پررنگ یا پیرنگ‌های شلوغ، بر وضعیت‌های ذهنی و لحظه‌های مرزی بنا شده است؛ لحظه‌هایی که در آن‌ها حافظه، خیال، نوشتن و واقعیت از هم قابل تفکیک نیستند. داستان‌های این کتاب به دنبال پاسخ نیستند، و بالعکس در تلاش‌اند پرسش بسازند و خواننده را وارد فضایی کنند که یقین در آن لغزان است و روایت‌ها مدام در معرض بازاندیشی قرار دارند.

در یکی از داستان‌های محوری کتاب، راوی سارقی است که پس از یک دزدی موفق در اصفهان، حالا در کاشان نشسته و نقشه‌ی سرقت بعدی را می‌کشد. اما مهم‌تر از نقشه، کار دیگری می‌کند؛ او همه‌چیز را می‌نویسد. نوشتن برای او ابزاری برای کنترل است؛ می‌خواهد دقیق‌تر بفهمد قبلا کجا لغزیده، چه کرده و چه نکرده است و این بار چه‌طور اشتباهاتش را تکرار نکند. با این‌حال هرچه پیش می‌رود، خودِ نوشتن به نقطه‌ی بحرانی برای او تبدیل می‌شود. چیزهایی وارد روایت می‌شوند که راوی مطمئن نیست واقعا اتفاق افتاده باشند، اما هیچ راه قطعی هم برای حذف‌شان وجود ندارد.

نوشتن در مرز تردید، تجربه و خیال

این‌جا «روایت» خودش تبدیل به نیروی محرک ماجرا می‌شود. کتاب به‌صراحت پرسش‌هایی را جلوی خواننده می‌گذارد؛ اینکه چه نیرویی داستان را جلو می‌برد؟ نویسنده چرا می‌نویسد؟ و داستان دقیقا کجا تمام می‌شود؟ و کجا به کار می‌آید؟ در این نگاه، فعل نوشتن فقط ثبت وقایع نیست؛ کنشی است که می‌تواند واقعیت را دست‌کاری کند، یادآوری حقایق و جعل‌شان را به چالش بکشد و حتی به راوی حس قدرت ساختن، و همزمان ترس از خلق‌کردن بدهد.

سپیدرود زیر سی و سه پل مجموعه‌ای بسیار فنی است؛ از آن جهت که کیهان خانجانی، نویسنده‌ی کتاب، به‌شدت به فرم، زاویه‌ی دید و نسبت زبان با ذهن حساس است. راویان این داستان‌ها، که یادآور فضای داستانی هوشنگ گلشیری‌اند، هم‌زمان هم درون روایت زندگی می‌کنند و هم بیرون از آن ایستاده‌اند. آن‌ها می‌دانند داستانی که می‌نویسند یا تعریف می‌کنند، بی‌اثر نیست و جهان را کمی هم که شده جابه‌جا می‌کند، حتی اگر این جابه‌جایی نامرئی باشد.

در کنار این دغدغه‌ی فرمی، داستان‌ها به تجربه‌های زیسته‌ی اجتماعی و فردی نیز گره خورده‌اند؛ رابطه‌های پدر و پسری، فداکاری‌های سیاسی، اعتیاد، بن‌بست‌های فکری و روزمرگی‌های فرساینده. در برخی روایت‌ها، مانند داستان چشم‌ها را می‌بندم یا اعتراف‌نوشت، مرز میان واقعیت بیرونی و جهان ذهنی راوی چنان باریک می‌شود که خواننده مدام در تردید می‌ماند که آن‌چه می‌خواند گزارش است یا خیال و اعتراف است یا بازآفرینی؟

یکی از لایه‌های مهم این مجموعه، پرداختن به روان شخصیت‌هاست؛ جایی که نوشتن به‌عنوان راهی برای مواجهه با اضطراب، خشم، ناتوانی و میل به نابودی ظاهر می‌شود. برخی داستان‌ها به‌طور ضمنی امکان خوانش‌های روان‌کاوانه، فلسفی و عمیق را فراهم می‌کنند، بی‌آن‌که متن به تحلیل مستقیمی در این راستا تن بدهد.

در نهایت، مجموعه داستان کوتاه سپیدرود زیر سی و سه پل از انتشارات چشمه برای خواننده‌ای که به داستان‌های کوتاهِ اندیشمندانه، فرم‌محور و چندلایه علاقه‌مند است، تجربه‌ای جدی و ماندگار خواهد بود.

کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل برای شما مناسب است اگر

• به داستان کوتاه جدی و فرم‌محور علاقه دارید.
• از داستان‌هایی لذت می‌برید که خودِ نوشتن و روایت را به موضوع داستان تبدیل می‌کنند.
• از داستان‌هایی که امکان خوانش فلسفی یا روان‌کاوانه دارند استقبال می‌کنید.
• به داستان‌هایی علاقه‌مندید که هم به زیست فردی می‌پردازند و هم ردّی از تجربه‌ی اجتماعی و تاریخی در خود دارند.

در بخشی از کتاب سپیدرود زیر سی و سه پل: مجموعه داستان می‌خوانیم

محدوده‌ی من و نگار توی رشت از خیابان لاکانی بود تا باغِ محتشم. بار اول از سبزه‌میدان که گذشتیم، ابتدای خیابان گفتم «خب، حالا چه‌طور تقسیم کنیم؟»

با تعجب گفت «تقسیم؟»

گفتم «تا آخرِ هفته نمی‌تونیم از همه‌ی این‌ها آگهی بگیریم.»

نگاهی بی‌میل به مغازه‌ها انداخت: «باشه سیا، هر طور خودت قسمت می‌کنی.»

گفتم «فرق نمی‌کنه. سمت چپِ خیابون مال من.»

حالش گرفته شد، لابد فکر می‌کرد تمام کارها را با هم انجام می‌دهیم. گفت «آگهی گرفتن که تموم شد کجا همدیگر رو ببینیم؟»

گفتم «ساعت دوازده، میدان لاکانی. از اون‌جا می‌ریم دفتر هفته‌نامه.»

نیم‌چرخی زد و به دوروبر نگاه کرد و ساعت توی بنگاه املاک را خواند و راه افتادیم. من به آن سمت خیابان رفتم. مغازه‌های برِ پیاده‌رو و توی پاساژها، شرکت‌های درون آپارتمان‌ها، از هر کدام‌شان که بیرون می‌آمدم می‌ایستادم و به پیاده‌روِ آن سمت نگاه می‌کردم. گاهی چشمم به نگار می‌افتاد که از مغازه‌ای بیرون آمده بود و سر می‌چرخاند و دنبال من می‌گشت. تا مرا می‌دید، دست تکان می‌داد و می‌خندید. برایش دست تکان می‌دادم و مچِ دست و انگشت‌های نیمه‌جمع‌شده‌ام را طوری در هوا می‌چرخاندم که یعنی «چه‌طور شد؟» بیش‌تر وقت‌ها نگار دست و سرش را بالا می‌برد که یعنی «هیچی، طرف آگهی نداد.» دوباره راه می‌افتادیم.

فهرست مطالب کتاب

سپیدرود
لیلاج
؟
لوتکا
شجره‌ی ابتیاع نان
سمت راست خیابان
فراموشی
سی‌و‌سه‌پل
چشم‌ها را می‌بندم
سپیدرود زیر سی‌وسه‌پل
هجدهمین روز تابستان
اعتراف‌نوشت
همه‌ی ما شاهدیم
نازی