معرفی و دانلود کتاب سوءظن

معرفی کتاب سوءظن

در جهان سرد و بی‌رحم فریدریش دورنمات، حقیقت همچون سایه‌ای بی‌قرار در حاشیه‌ی ادراک انسان می‌لغزد و همواره آغشته به وهم، گناه و تناقض است. کتاب سوءظن، دومین بخش از سه‌گانه‌ی پلیسی فلسفی دورنمات، ادامه‌ای است بر روایت مأمور بازنشسته‌ی پلیس، بازرس برلاخ، که این‌بار در تعقیب ماهیت شر گام برمی‌دارد. این اثر، در عین ظاهرِ معمایی و پلیسی‌اش، بازتابی از بحران وجدان و انسانیت و درهم‌تنیدگی چهره‌های عدالت و جنایت در آینه‌ی تاریکِ اخلاق است. سوءظن، رازی تاریک درباره‌ی مبارزه‌ی مردی در حال مرگ برای نابودی شرارتی سهمگین است.

درباره‌ی کتاب سوءظن

داستان کتاب سوءظن (Suspicion) نوشته‌ی فریدریش دورنمات (Friedrich Dürrenmatt) از بستر بیماری آغاز می‌شود. بازرس برلاخ، کهنه‌کار و خسته، در بیمارستانی در برن بستری است؛ جسمش در حال فروپاشی‌ست و روزهای پایانی عمرش را سر می‌کند، اما ذهنش هنوز بر مدار پرسش می‌چرخد. در یکی از روزهای کسالت‌بار و بی‌پایان، برلاخ در حال ورق زدن مجله‌ای است که پرستار برایش آورده. میان صفحات، چشمش به مقاله‌ای می‌افتد درباره‌ی پزشکی نازی که در اردوگاه‌های مرگ، آزمایش‌هایی هولناک بر بدن انسان‌ها انجام می‌داده؛ مردی که با نقاب علم، به ماشین وحشت‌پراکنی رژیم هیتلر خدمت کرده است. اما آنچه برلاخ را از درون می‌لرزاند، تصویری‌ست که کنار مقاله چاپ شده: چهره‌ای آشنا، نگاهی سرد و نافذ، مردی که برلاخ گمان می‌برد او را پیش‌تر دیده است، جایی در همین بیمارستان، در لباس پزشکی و در قامت کسی که روزی بالای سرش ایستاده بود. این لحظه، نقطه‌ی آغاز بحرانی تازه است. برلاخ، با وجود ضعف جسمی و نزدیکی به مرگ، نمی‌تواند از کنار این شباهت بگذرد. آیا ممکن است آن پزشک جنایت‌کار، با هویتی جعلی، اکنون در همین شهر زندگی کند؟ آیا شر، با چهره‌ی متمدنش، هنوز در میان مردم نفس می‌کشد؟ این پرسش‌ها، ذهن بازرس را به حرکت درمی‌آورند و او را به سفری پرخطر و پرابهام می‌کشانند؛ سفری برای کشف حقیقتی که در لایه‌های تاریک تاریخ و حافظه پنهان شده است.

از تخت بیمارستان تا قلب تاریکی؛ آغاز یک تعقیب بی‌رحمانه

فریدریش دورنمات در سوء‌ظن (Der Verdacht) ژانر پلیسی را از درون منفجر می‌کند. او دیگر تنها به افشای رازها بسنده نمی‌کند و به‌جای حل معما، خودِ مفهوم شناخت را به پرسش می‌کشد. در دنیای او، دانستن الزاماً به معنای نجات نیست و هر حقیقتی، به‌محض آشکار شدن، صورت تازه‌ای از تباهی را نمایان می‌سازد. بازرس برلاخ می‌داند که دیگر در جهانی عادل زندگی نمی‌کند؛ جهانی که در آن گناهکاران می‌توانند پزشک شوند، قربانیان فراموش، و شرارت در قالب علم ادامه یابد.

سبک نوشتار فریدریش دورنمات صریح و بی‌پرده است؛ او عاری از زرق‌وبرق‌های ادبی و بی‌اعتنا به هرگونه ترحم می‌نویسد و در پس این نثر موجز، فلسفه‌ای از جنس نومیدی را در رگ‌های داستانش به جریان درمی‌آورد. او برای آشکار کردن پوچی اخلاقیات پس از فاجعه، از دل تراژدی به طنز می‌رسد... و طنز در آثار این نویسنده نوعی آگاهی از شکستِ خرد را به رخ می‌کشد. سوء‌ظن دقیقاً در همین فضای معلق میان جدیت و بیهودگی در حرکت است؛ برلاخ همچون شاهدی است که می‌خواهد ایمان بیاورد، اما جهان دیگر برایش آن‌گونه که تصور می‌کرد نمی‌تپد.

رمان تصویری از وجدانِ زخم‌خورده‌ی قرن بیستم به نمایش می‌گذارد. در دوران پس از جنگ، اروپا می‌کوشد شرارت را به بیرون از خود نسبت دهد؛ اما فریدریش دورنمات نشان می‌دهد که شر در خودِ انسان‌هاست که ریشه دارد. و این کتمان تنها در تمایل ما به توجیه است که استمرار می‌یابد و به شکلی پنهان، شر را مشروع جلوه می‌دهد. رمان با هر فصل، از سطح روایت فاصله می‌گیرد و به اخلاقیات نزدیک‌تر می‌شود. و جایی در میانه‌ی داستان، بازرس بیمار در جست‌وجوی مجرم، سرانجام به بازجویی از وجدان خود می‌رسد.

رمان‌های پلیسی فریدریش دورنمات با شخصیت‌هایی خاص و فضاهایی منحصربه‌فرد، تصویری تازه از مبارزه با بی‌عدالتی ارائه می‌دهند. قهرمان‌های او اغلب پیر، بیمار و در آستانه‌ی مرگ هستند، اما با اراده‌ای قوی و ذهنی بیدار، درگیر پرونده‌هایی پیچیده می‌شوند. داستان‌ها در محیط‌های آشنا و روزمره جریان دارند و در دل همین فضاها، نبردی عمیق میان خیر و شر شکل می‌گیرد. فریدریش دورنمات با بهره‌گیری از عناصر اسطوره‌ای، فلسفی و روان‌شناختی، روایت‌هایی خلق می‌کند که در آن عدالت از مسیرهای غیرمنتظره و گاه پرخطر راه می‌گشاید. آثار او، فراتر از داستان‌های جنایی صرف، تأملاتی هستند بر ماهیت انسان، اخلاق و قانون در جست‌وجوی حقیقت.

کتاب سوءظن با ترجمه‌ی محمود حسینی‌زاد از انتشارات ماهی به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان داستان‌های پلیسی جنایی فلسفی قرار گرفته است.

کتاب سوءظن برای شما مناسب است اگر

• به رمان‌های معمایی پلیسی با لایه‌های فلسفی، روان‌شناختی و اخلاقی علاقه‌مندید.
• دنبال داستانی جنایی هستید که در کنار حل معما، به ماهیت شر، وجدان انسان و عدالت می‌پردازد.
• شخصیت‌های پیچیده و درگیر با بحران‌های درونی برایتان جذاب‌اند.
• به داستان‌هایی علاقه دارید که در دل زندگی روزمره، مفاهیم عمیق انسانی را واکاوی می‌کنند.
• سبک نوشتار موجز، بی‌پرده و آمیخته با طنز تلخ را می‌پسندید.

در بخشی از کتاب سوءظن می‌خوانیم

پزشک گفت که خب، اگر مطمئن بود که این عکس، عکس همان آدم نیست قسم هم مى‌خورد، ولى دیگر بهتر است این بحث ناخوشایند را تمام کنند و گفت که زیاد هم خوب نیست بعد از یک جراحى که پاى مرگ و زندگى در میان بوده، آدم سراغ شماره‌هاى قدیمى لایف برود. بعد لحظه‌اى تأمل کرد، باز هم بى‌آن‌که پلک بزند به عکس خیره شد و گفت این پزشک نمى‌تواند آن پزشکى باشد که او مى‌شناسد، چون پزشکِ آشناى او زمان جنگ در شیلى بوده و به این ترتیب قضیه کُلاً بى‌پایه و اساس است.

برلاخ گفت: “شیلى، شیلى. آن مردى که به نظرت نمى‌تواند نله باشد، چه‌وقت از شیلى برگشته؟”

“1945.”

برلاخ دوباره گفت: “شیلى، شیلى. قصد هم ندارى به‌ام بگویى این عکس تو را یاد کى مى‌اندازد؟”

هونگرتوبل مکثى کرد. پزشک پیر در وضع بدى گیر کرده بود.

بالاخره گفت: “هانس، اگر اسمش را به‌ات بگویم، به‌اش مظنون مى‌شوى.”

بازرس جواب داد: “به‌اش مظنون شده‌ام.”

هونگرتوبل آهى کشید: “مى‌بینى هانس، از همین مى‌ترسیدم. دلم نمى‌خواهد این‌طورى بشود، متوجهى؟ من پزشک پیرى‌ام و دلم نمى‌خواهد به کسى بدى کنم. سوءظن تو دیوانگى است. نمى‌شود فقط با یک عکس به کسى شک کرد، تازه آن‌هم وقتى که تمام صورت دیده نمى‌شود. در ضمن این واقعیت هم هست که او در شیلى بوده.”

فهرست مطالب کتاب

دورنمات و رمان‌هاى پلیسى‌اش
سوءظن
بخش اول
مدرک بى‌گناهى
ترخیص
پناهگاه
گالیور
حدس و گمان‌ها
یک ملاقات دیگر
بخش دوم
ورطه‌ى نابودى
کوتوله
بازجویى
اتاق
دکتر مارلوک
دوزخ ثروتمندان
شهسوار، مرگ و اهریمن
شکنجه‌گر اس‌اس در مقام پزشک
فورچیگ
ساعت
ترانه‌ى کودکانه
زندگى و آثار دورنمات