معرفی و دانلود کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق

معرفی کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق

کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق نوشته عرفان بیگرضایی، به بررسی حقوقی جایگاه و مزایای زنان مطلقه و عدم کارسازی ساز و کارهای حمایتی پیش‌بینی شده در حقوق این موضوع می‌پردازد.

بیمه طلاق به منظور جلوگیری از ناامنی اقتصادی برخی از زنان که از همسر خود طلاق می‌گیرند و به جهت مشکلات عدیده آسیب می‌بینند، از طرف یک شرکت بیمه بیان شده است. این بیمه چند ماه در مشهد به اجرا درآمده و مقرر شد در استان گلستان و سپس سمنان نیز برای اجرا آماده شود؛ اما در طول این مدت با نظرهای مختلف و اعتراضاتی مواجه شد. آیا لزومی دارد طرحی به نام بیمه طلاق اجرا شود یا خیر؟

این سؤالی است که تلاش می‌شود در این بررسی تا حد مقدور به آن پاسخ داده شود. جدایی زوجین پس از سال‌ها زندگی به علل گوناگونی اتفاق می‌افتد. عواملی موجب می‌شود تا زن و شوهر نتوانند به زندگی ادامه داده و به ناچار از همدیگر جدا شوند. عللی که برای طلاق برشمرده می‌شوند عبارتند از: عوامل زیستی (عدم تناسب سن ازدواج، بیماری، نازایی)، عوامل اجتماعی و روانی (احساس نارضایتی، ناهماهنگی میان زوج‌ها، فشارهای عصبی و خشونت)، عوامل اقتصادی (فقر و فقدان منابع مالی و امکانات) و عوامل فرهنگی.

در یک تحقیق که در دادگاه‌ها به منظور بررسی مشکلات حقوقی زنان صورت گرفته علت درخواست طلاق از طرف زنان به ترتیب عبارت بودند از: عدم پرداخت نفقه، اعتیاد مرد، مجهول المکان بودن مرد، سوء معاشرت مرد، ضرب و شتم، عدم تأمین جانی و تهدید به کشتن، بیماری مرد و اختلالات روانی، تهمت و فحاشی، عدم تفاهم اخلاقی، انجام عمل نامشروع، سرقت، خیانت در امانت، عقیم بودن مرد، مشروب‌خواری مرد، عدم انجام وظایف زناشویی، و اهانت به مقدسات شرعیه. موارد دیگری نیز چون ازدواج تحمیلی، بلاتکلیفی در دوران نامزدی، داشتن همسر دیگر، داشتن دوست ناباب، مبتلا بودن مرد به بیماری مسری خطرناک در زمره علت‌های درخواست طلاق از جانب زنان، آمده است.

یادآوری این نکته لازم است که وقتی انگیزه درخواست طلاق، علل فوق است روشن می‌شود که زن در چه شرایط سختی قرار داشته و بنا به چه دلایلی درخواست طلاق داده و چرا علی‌رغم میل قلبی حاضر شده است که زندگی خانوادگی خود را از دست بدهد. شرایط پیش آمده موجب می‌شود تا محرز گردد که چنین زنی برای آنکه کمتر به آسیب دچار شود، به حمایت بیشتری نیاز دارد. سستی بنیان خانواده و کاهش مهر و محبت در خانه و در بین اعضای خانواده موجب افزایش طلاق می‌شود.

طلاق هر چند که در هنگام ضرورت تجویز شده است ولی در صورتی که با تمهیداتی همراه نباشد، موجب آسیب‌های بسیاری می‌گردد. به خصوص هنگامی که زنان با طلاق، خانواده را ترک می‌کنند یا به زور و جبر از خانه بیرون رانده می‌شوند بدون آنکه امکانات مناسب را برای ادامه زندگی داشته باشند و از حمایتی بهره‌مند شوند.

عواقب ناگوار طلاق بر هیچ‌کس پوشیده نیست. شاید بتوان گفت که در بین آسیب‌های اجتماعی عصر کنونی زیان طلاق از بقیه آسیب‌ها بیشتر است چون نه تنها زن زیان می‌بیند بلکه فرزندان و شوهر نیز دچار خسران می‌شوند؛ و این زیان در واقع اجتماع کوچک خانواده را دچار زیان می‌کند و تبعات آن نیز قابل کتمان نیست اما غالبا زیان‌بینی زن در طلاق بیشتر است به خصوص که با توجه به مسئولیت مرد در زمینه نفقه زن، با طلاق پشتوانه اقتصادی زن از بین می‌رود و چون هنوز غالب زنان از درآمد مستقل از شوهر برخوردار نیستند، با طلاق، آینده مبهم و وحشت‌زایی در انتظار آنان است.

احراز آسیب به خصوص آسیب اقتصادی به زن در نتیجه طلاق موجب شده تا راهکارهای مختلفی برای کاهش این آسیب‌ها مورد توجه قرار گیرد. برخی مخالفان با طلاق، تسهیل در آن را موجب افزایش طلاق دانسته و معتقدند که باید با سختگیری، از طلاق جلوگیری کرد و با طرح‌هایی چون بیمه طلاق به شدت مقابله می‌کنند ولی برخی طلاق را در مواردی لازم دانسته و معتقدند باید با راهکارهایی از زیان بیشتر طلاق جلوگیری کرد و نمی‌توان و نباید همیشه و در همه حال مانع انجام طلاق شد. هر دو گروه دلایل خود را دارند که باید جداگانه مورد بحث واقع شود اما چون در جامعه و قانون طلاق وجود دارد و آمار آن نیز امروزه به جهات گوناگون افزایش داشته است. ارائه راهکارهای حمایتی مورد توجه است. وجود زنان مطلقه فراوان و لزوم حل مشکلات آنان جامعه را ناگزیر به حمایت و چاره‌جویی برای رفع مشکلات، زنان مطلقه می‌کند.

زنان مطلقه در صورت طلاق هر چند که در هنگام ضرورت تجویز شده است ولی در صورتی که با تمهیداتی همراه نباشد، موجب آسیب‌های بسیاری می‌گردد. به خصوص هنگامی که زنان با طلاق، خانواده را ترک می‌کنند یا به زور و جبر از خانه بیرون رانده می‌شوند بدون آنکه امکانات مناسب را برای ادامه زندگی داشته باشند و از حمایتی بهره‌مند شوند.

در بخشی از کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق می‌خوانید:

نظام حمایتی به عنوان حقی پذیرفته شده در تمامی کشورها، از جهت کمیت و کیفیت، از هر جامعه‌ای به جامعه‌ی دیگر متفاوت است. سازمان بین‌المللی کار نیز، بر ضرورت گسترش مفهوم حمایت‌های اجتماعی اصرار دارد و یکی از اهداف خود را گسترش پوشش‌های اجتماعی، ذیل برنامه‌های حمایت‌های اجتماعی برای تمامی مردم قرار داده است. بر اساس آنچه که در مباحث پیشین در تکلیف دولت نسبت به فراهم ساختن تأمین اجتماعی و حقوق مردم در برخورداری از آن، به ویژه راهبردهای حمایتی ذیل آن بیان شد، به دست آمد که؛ خطرهای اجتماعی موجد وضعیت نابه‌سامان اقتصادی افراد، محدود به موارد خاصی نبوده و قلمرو آن شامل تمام خطرهایی است که تأمین اقتصادی افراد را دچار اختلال می‌سازد لذا دولت باید بر مبنای نظام حمایتی، از زنان مطلقه در برابر خطر طلاق پشتیبانی نموده و به آنان مدد مالی رساند. یکی از حیاتی‌ترین نوع حمایت مالی از بیمه‌های طلاق این است که، دولت از طریق تزریق کمک‌های مالی به اجرای این نوع بیمه‌ها یاری رساند که به دو شیوه قابل اجراست:

اول این که، در هنگام انعقاد عقد نکاح میان زوجین، زوجه بتواند به سازمان‌های ذی‌صلاح دولتی رجوع نموده و از این طریق خود را به عنوان ذینفع بیمه معرفی نماید. در این صورت دولت خود را مستقیماً بیمه‌گزار قرارداد بیمه‌ی طلاق دانسته و با شرکت بیمه‌گر، قرارداد بیمه را منعقد می‌سازد. از این باب که دولت بتواند خود را به عنوان بیمه‌گزار قرار دهد هیچ اشکال و منعی از نظر شرعی و قانونی نیز وجود ندارد. دوم این که، پس از ازدواج زوجین، زوجه با شرکت بیمه‌گر قرارداد بیمه‌ی طلاق را منعقد ساخته و این امر را به مراجع ذی‌صلاح دولتی اطلاع می‌دهد. دولت پس از اطلاع از طریق مراجع ذیربط، خود را به عنوان متعهد قرارداد در پرداخت حق بیمه‌ها یا بخشی از آن‌ها، دخالت می‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات
فصل دوم: بهره‌مندی از بیمه طلاق
منابع و ماخذ