معرفی و دانلود کتاب مثل و مثل‌واره در شعر حافظ: همراه با مثل‌های نظیر از سایر شاعران و کاربرد آن‌ها

معرفی کتاب مثل و مثل‌واره در شعر حافظ: همراه با مثل‌های نظیر از سایر شاعران و کاربرد آن‌ها

کتاب مثل و مثل‌واره در شعر حافظ: همراه با مثل‌های نظیر از سایر شاعران و کاربرد آن‌ها نوشتۀ فرشته سپهر، مجموعه‌ای از اشعار حافظ است که به ضرب‌المثل تبدیل شده‌اند.

انتخاب اشعار برگزیدۀ حافظ همراه با شرح معنا و کاربرد آن‌ها و افزودن اشعار شاهد و نظیر زیبا از سایر شاعران مشهور، یک اثر جذاب و خواندنی در خلوت شخصی و خانوادگی به وجود آورده است.

باز هم سخن از حافظ و از شعر اوست، سخن از کسی که «با کیسه تهی گنج در آستین دارد»، و «میل به ناحق نمی کند» و از «هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است». حافظ به یک یا دو نسل متعلق نیست، او متعلق به همۀ نسل ها، عصرها و جهان است. شعر او به هیچ طبقه یا دوره ای متعلق نیست. کلام او متعلق به دیروز، امروز و فرداست. در کلام او رمزی نهفته است که آن را نمی توان به هیچ مسلک و طریقتی نسبت داد. اشعارش مرکز ثقلی است که ابتدا و انتها ندارد.

بزرگان شعر و ادب ایران در دیوان‌های خود مثل یا تمثیل‌های بسیار بکار برده‌اند. امثال و عباراتی که به صورت مثل در زبان محاوره به کار می‌رود هنگامی که در قالب شعر و نظم در می‌آید نوعی ابدیت پیدا می‌کند. در کلیۀ زبان‌ها به خصوص زبان فارسی، امثال و عباراتی به صورت ضرب‌المثل در مکالمات روزمره بکار می‌رود که خود ریشه‌ای کهن و تاریخی دارند و مردمی که آن‌ها را به حق و بجا به کار می‌برند، خود از ریشه و علت پیدایش آن ناآگاه هستند.

تمثیلی که در زبان مردم هر روز بکار می‌رود گاه خود می‌تواند به اندازۀ کتابی گویا باشد. و از آنجا که جای این کار در ادبیات زبان ما خالی است، تحقیق، استخراج و ریشه‌یابی این تمثیل‌ها اساس کار مجموعه حاضر قرار گرفت. در این مطالعه سبک و روش در بیان حکایات و طرز استفاده از آن‌ها و نیز با بیانی دیگر احاطه و وسعت اطلاع حافظ به کتب و روایات اسلامی و حکایت‌هایی که میان مردم شهرت دارد و نیز قدرت تصرف او در موضوعات عادی و تطبیق آن با مقاصد بلند و حکیمانه خویش روشن می‌شود.

در بخشی از کتاب مثل و مثل‌واره در شعر حافظ: همراه با مثل‌های نظیر از سایر شاعران و کاربرد آن‌ها می‌خوانیم:

در میخانه بسته اند دگر
افتتح یا مفتح الابواب
- خفقان حاکم شده است خدایا خودت کارگشایی کن.

خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم
گر ز خار و خاره سازد بستر و بالین غریب
- اغنیا از فقرا خبر ندارند که چه برسرشان می‌آید.

دورست سر آب ازین بادیه هشدار
تا غول بیابان نفریبد به سرابت
- فریب ظواهر دنیا را نباید خورد و باید هشیار بود.

ماجرا کم کن و باز اً که مرا مردم چشم
خرقه از سر به در آورد و به شکرانه بسوخت
- کدورت را باید کنار گذاشت زیرا من دیگر مثل گذشته نیستم.

ساقیا آمدن عید مبارک بادت
وان مواعید که کردی مرود از یادت
- موعد مقرر رسیده، وعده‌ها فراموش نشود.

حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح
ور نه طوفان حوادث ببرد بنیادت
- سر رشته زندگی را باید در دست داشت تا گرفتار نشویم.

خندۀ جام می‌و زلف گره گیر نگار
‌ای بسا توبه که چون توبۀ حافظ بشکست
- دانه و دام در این دنیا زیاد است که باعث لغزش انسان می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
ارسال المثل همراه با کاربرد و نظایر
ابیات برجسته در دیوان حافظ
فهرست الفبایی ابیات
فهرست الفبایی مصرع های دوم
فهرست الفبایی کلمات و اصطلاحات
فهرست مآخذ بجز قرآن مجید