معرفی و دانلود کتاب مالکیت اراضی نفتی

معرفی کتاب مالکیت اراضی نفتی

رسول ملکی در کتاب مالکیت اراضی نفتی با نگاهی دقیق و موشکافانه مهم‌ترین قوانین مربوط به تحصیل و تملک اراضی در بهره‌برداری از منابع خدادادی نفت و گاز را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

درباره کتاب مالکیت اراضی نفتی:

مالکیت حق طبیعی هر انسانی در جامعه است. مادامی که این حق محترم شمرده شود، جامعه از امنیت و ثبات برخوردار خواهد بود. مالکیت حقی است برای انسان تا او بتواند بدون دغدغه و با آزادگی، زندگی خود را بگذراند و به شخصیت خود وسعت بخشد. اسلام، مالکیت را جزئی از وجود انسان می‌داند و با آن با واقع بینی رفتار می‌کند. دین اسلام در عین حال که مالکیت خصوصی را محترم می‌داند، به اعتدال می‌اندیشد و برقراری قسط و عدالت اجتماعی را از راه‌های گوناگون پیشنهاد می‌نماید.

یکی از پراهمیت‌ترین نتایج شناسایی حق مالکیت، ممنوعیت مجبور کردن مالک به انجام کاری است که تمایلی به آن ندارد. اما آیا حق مالکیت در مقابل دولت نیز از چنین شرایطی برخوردار است؟ آیا دولت نمی‌تواند مالکیت را محدود و یا سلب نماید؟

تامل ابتدایی در قوانین مختلف به روشنی نشان می‌دهد که دولت این حق را هم به صورت معناداری محدود کرده است و هم این که امکان نادیده انگاشتن آن را به صورت‌های مختلفی دارد.

ریشه‌های این امکان را می‌بایست در نوع رابطه و کارکردهایی یافت که برای دولت، تعریف شده است؛ کارکردهایی که در ادبیات رایج با عناوینی همچون توزیع عادلانه ثروت، ارائه خدمات عمومی، تامین منافع عمومی، کنترل بازار مسکن، کاهش فاصله طبقاتی، کنترل مصرف انرژی و حفظ محیط زیست ظاهر می‌گردند.

به طور مثال وزارت نفت به عنوان یکی از اساسی‌ترین وزارت خانه‌ها در حوزه اقتصاد، سیاست، امنیت و نهاد تامین کننده منافع عمومی به جهت دارا بودن مهم‌ترین سرمایه کشور یعنی نفت و مشتقات آن (گاز و...)، برای اجرای طرح‌های خود در همه مراحل به اراضی نیاز دارد، اگر این اراضی برای دولتی باشد که چارچوب و قواعد خاص خودش را دارد و اگر از اراضی خصوصی (متعلق به اشخاص) باشد، ممکن است جهت اجرای طرح، با مشکلاتی از جمله تعارض در مالکیت اراضی متعلق به اشخاص و متعلق دولت مواجه شود. به همین خاطر این کتاب به جهت تبیین بحث حقوق مالکانه و تعارضات به وجود آمده در مالکیت اراضی نفتی و مشتقات آن به رشته‌ی تحریر درآمده است.

کتاب مالکیت اراضی نفتی مناسب چه کسانی است؟

مطالعه این کتاب برای همه دانشجویان و علاقه‌مندان به مباحث مختلف رشته حقوق می‌تواند مفید باشد.

در بخشی از کتاب مالکیت اراضی نفتی می‌خوانیم:

با ملاحظه نظریات اندیشمندان اجتماعی می‌توانیم بگوییم، افکاری وجود دارند مبنی بر این که فرد محور و مرکز ثقل است و در کوران مسائل اجتماعی، نباید نقش فرد، اصالت و آزادی‌های او را پس از ورود به جمع و جامعه نادیده گرفت و هویت فردی و انسانی او را، به بهانه زندگی اجتماعی فراموش نمود و بر حقوق او که ارمغان طبیعت و موهبتی الهی است، خط بطلان کشید.

در این راستا گفته شده است که در تصمیم گیری‌ها و رفع تعارضات فیمابین حقوق خصوصی و حقوق عمومی باید «فرد» محور قرار گرفته و حقوق طبیعی او فراموش نگردد. بنابراین، اگر قرار است حرکتی به نفع عموم انجام شود، در این راه نباید حقوق فرد دچار لطمه شود. یکی از چیزهایی که این نظریات را توجیه می‌کند موضوع حقوق بشر یا حقوق طبیعی انسان است؛ به نحوی که می‌توان گفت، یکی از مهم‌ترین تئوری‌های ارائه شده جهت برتری دادن حقوق خصوصی بر حقوق عمومی، مساله وجود حقوقی به نام حقوق بشر است که قابل سلب کردن از انسان نیست.

بنابراین در این جا، این نظریه را تحت عنوان حقوق طبیعی مورد بحث قرار می‌دهیم و می‌گوییم که حق مالکیت، البته در معنای عام کلمه که به آن حقوق مالکانه می‌توان گفت، از جمله حقوقی است که طبیعت در اختیار انسان قرار داده و از این حیث، این حقوق بر حقوق عمومی برتری داشته و در وضع قوانین نیز، با توجه به همین مبنا و تئوری، باید این اولویت و برتری حفظ گردد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات
مقدمه
بررسی ماهیتی موضوع از نگاه قوانین حاکم بر کشور
اهمیت و ضرورت تالیف این اثر علمی
فرضیه
سوالات
اهداف اصلی تالیف این کتاب
فصل دوم: حقوق مالکانه
مبحث اول: مفهوم و اوصاف حقوق مالکانه
گفتار اول: تعریف حقوق مالکانه
بند اول: تعریف حق
الف: تعریف لغوی
ب: تعریف اصطلاحی
بند دوم: تعریف مال
الف: تعریف لغوی
ب: تعریف اصطلاحی
گفتاردوم: اوصاف حقوق مالکانه
بند اول: وصف قابلیت مبادله با پول
الف: مقایسه حقوق مالکانه با حقوق غیرمالی
ب: ملاک تشخیص
بند دوم: وصف تعلق بر اشیاء
الف: مفهوم شی
ب: مقایسه حقوق مالکانه با حقوق دینی
مبحث دوم: اقسام حقوق مالکانه
گفتار اول: اقسام حقوق مالکانه نسبت به اموال مادی
بند اول: اقسام مال مادی
الف: اموال منقول و غیرمنقول
ب: اموال عمومی و اختصاصی
بند دوم: اقسام حقوق مربوطه
الف: حق عینی اصلی
1: مطلق بودن
2: انحصاری بودن
3: دائمی بودن
ب: حق عینی تبعی
گفتار دوم: اقسام حقوق مالکانه نسبت به اموال غیر مادی
مبحث سوم: بررسی مبانی نظم حاکم بر حقوق مالکانه در برابر طرح‌های عمومی
گفتار اول: مبانی تقدم حقوق مالکانه بر حقوق عمومی
بند اول: مبانی فقهی
الف: مبانی موید سلطه
1: قاعده تسلیط
2: نقش این قاعده در حقوق ایران
ب: مبانی موید لزوم رفع تجاوز
1: قاعده ضمان ید
2: نقش این قاعده در حقوق ایران
بند دوم: مبانی غیر فقهی
الف: مبانی موید اصالت فرد
1: نظریه حقوق طبیعی (حقوق فطری)
2: نقش این نظریه در حقوق ایران
ب: مبانی موید قراردادی بودن حکومت
1: مفهوم نظریه نیابتی بودن حکومت
2: نقش این نظریه در حقوق ایران
گفتاردوم: مبانی تقدم حقوق عمومی بر حقوق مالکانه
بند اول: مبانی فقهی
الف: مبانی موید ولایت
1: قاعده ولایت بر ممتنع
2: نقش این قاعده در حقوق ایران
ب: مبانی موید نفی ضرر
1: قاعده لاضرر
2: نقش این قاعده در حقوق ایران
بند دوم: مبانی غیر فقهی
الف: مبانی موید حاکمیت مطلق
1: نظریه حاکمیت ماورایی- الهی
2: نقش این نظریه در حقوق ایران
ب: مبانی موید اصالت اجتماع
1: نظریه حقوق اجتماعی
2: نقش این نظریه در حقوق ایران
فصل سوم: حقوق حاکم بر اراضی نفتی
مبحث اول: کلیاتی در باب اراضی
گفتار اول: تقسیم بندی انواع اراضی
گفتار دوم: مراجع صالح قانونی برای تملک اراضی خصوصی
گفتار سوم: شرایط تملک و سلب مالکیت اراضی خصوصی
گفتارچهارم: نقش مهم دادگاه‌ها در حمایت از مالکیت خصوصی
بند اول: دیوان عدالت اداری
بند دوم: دادگاه عمومی
بند سوم: مراجع شبه قضایی
مبحث دوم: نحوه تملک اراضی در صنعت نفت و گاز
گفتار اول: بررسی موضوع در قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران
بند اول: ماده 12 قانون اساسنامه
بند دوم: تبصره 5 ماده 13 قانون اساسنامه
گفتار دوم: تحلیل لایحه قانونی نحوه تملک
بند اول: ماده 1 لایحه قانونی نحوه تملک
بند دوم: ماده 3 و 4 لایحه قانونی نحوه تملک
بند سوم: ماده 12 لایحه قانونی نحوه تملک
گفتارسوم: چالش‌ها
فصل چهارم: حریم و قواعد مربوط به آن در صنعت نفت
مبحث اول: کلیاتی در باب حریم
گفتار اول: حریم در لغت
گفتار دوم: حریم در فقه
گفتار سوم: حریم در حقوق
گفتار چهارم: ماهیت حق حریم
بند اول: دیدگاه مشهور
بند دوم: دیدگاه غیرمشهور
بند سوم: دیدگاه قانون مدنی
گفتار پنجم: عناصر سازنده حق حریم
گفتار ششم: میزان حق حریم
بند اول: سابقه فقهی
بند دوم: حکم قانون مدنی
گفتار هفتم: مصادیق حق حریم
بند اول: مصادیق سنتی پذیرفته شده از سوی فقه و قانون
الف: حریم قنات
ب: حریم چاه
ج: حریم چشمه
بند دوم: مصادیق توسعه یافته حق حریم
الف: حریم خطوط انتقال و توزیع نیروی برق
ب: حریم خطوط لوله نفت و گاز
ج: حریم راه‌آهن.
مبحث دوم: «حریم» و قوانین مربوط به آن در صنعت نفت
گفتار اول: موضوع حریم در دیدگاه صنعت نفت
گفتار دوم: چالش‌ها
منابع و مآخذ
کتب
مقالات
پایان نامه‌ها