معرفی و دانلود کتاب لالایی برای دختر مرده

معرفی کتاب لالایی برای دختر مرده

حمیدرضا شاه‌آبادی کتاب لالایی برای دختر مرده را به یاد دختران قوچانی نوشته است. روایت‌های تاریخی حاکی از این است که در دوران مشروطه، مردم فقیر و قحطی‌زده‌ی قوچان،‌ مجبور به فروش دختران خود شده بودند. در این داستان زهره، مینا و یک استاد دانشگاه که در عصر حاضر زندگی می‌کنند، تصمیم می‌گیرند حقیقت ماجرا را پیدا کنند. آن هم وقتی که زهره یک دختر موخاکستری را می‌بیند که صد سال پیش مرده است...

درباره‌ی کتاب لالایی برای دختر مرده

کتاب لالایی برای دختر مرده،‌ چهار راوی دارد. راوی اول، زهره، دختری دوم دبیرستانی است که در شهرک ارغوان در حاشیه‌ی تهران زندگی می‌کند. او چهار برادر دارد که بزرگ‌تر از او هستند و زهره به‌نوعی در خانواده‌ای مردسالار زندگی می‌کند. او که به‌دلیل مهاجرت خانواده از تهران به شهرک دورافتاده و متروکی در حاشیه‌ی شهر، از دوستانش دور شده، احساس جداافتادگی دارد. زهره روزی دختری موخاکستری و رنگ‌پریده را در اتاقش می‌بیند که دست‌هایش از آرنج به پایین سوخته‌اند. این دختر که حکیمه نام دارد، صد سال پیش مرده و هیچ‌کس جز زهره قادر به دیدن او نیست. خانواده‌ی زهره حرف او را باور نمی‌کنند و به‌دلیل اعتقاد به خرافات، او را نزد رمال و فالگیر می‌برند. اما زهره درمان نمی‌شود و تصمیم می‌گیرد سکوت کند. سکوت کند و خودش به‌دنبال حقیقت پنهان داستان حکیمه برود.

دیگر راوی کتاب میناست. مینا برخلاف زهره خانواده‌ای گرم و صمیمی دارد. پدر او آپارتمانشان را می‌فروشد تا شرکتی انتشاراتی راه بیندازد؛ اما بازار کتاب و کسادی آن اوضاع او را عوض می‌کند. خانه‌ی مینا پر از کتاب، فیلم لیتوگرافی و زینک کتاب است. روزی پدر مینا از او می‌خواهد که رونوشتی از یک دستنویس خطی را غلطگیری کند. کسی که رونوشت این نسخه را به پدر مینا داده، راوی سوم کتاب لالایی برای دختر مرده است.

روایتی تاریخی وجود دارد که آصف‌الدوله، حاکم خراسان، دختران نوجوان را به ترکمن‌ها می‌فروخته. این اتفاق در زمانی رخ داده که مردم دچار قحطی و خشکسالی شده بودند و نمی‌توانستند مالیات خود را به دولت پرداخت کنند. راوی سومی که حمیدرضا شاه‌آبادی از آن با عنوان «من» یاد می‌کند، استاد دانشگاهی است که این روایت توجه او را جلب کرده و می‌خواهد با پژوهش در این حوزه، سرنوشت دختران قوچانی فروخته‌شده را بفهمد. او دست‌نویس میرزاجعفرخان منشی‌باشی را در کتابخانه‌ی عشق‌آباد پیدا می‌کند. کسی که چهارمین راوی داستان است و روایت او، ما را به دل تاریخ می‌برد.

میرزاجعفرخان منشی در آن زمان از طرف مجلس شورای ملی، به قوچان می‌رود تا به وضعیت مردم قوچان رسیدگی کند. در ابتدا مردم فکر می‌کنند دولت او را فرستاده تا از آن‌ها مالیات بگیرد؛ اما وقتی متوجه می‌شوند او و همراهانش برای کمک به مردم آمده‌اند، داستان نگون‌بختی‌های خودشان را تعریف می‌کنند. پدری می‌گوید که مجبور شده دختر سه‌ساله‌اش را برای نجات دیگر اعضای خانواده به ترکمنان بفروشد. و این‌گونه است که حمیدرضا شاه‌آبادی قصه‌ی حکیمه‌ی داستان را آغاز می‌کند.

رمان لالایی برای دختر مرده داستان دخترانی است که روایتشان در دل تاریخ گم شد و حمیدرضا شاه‌آبادی بار دیگر یاد آن‌ها را زنده کرد. او داستان را در شهرکی به نام ارغوان روایت می‌کند که فقط 450 نفر در آن زندگی می‌کنند و صاحب این شهرک، در هنگام ساخت آن از طبقه‌ی پنجم سقوط می‌کند و می‌میرد. سایه‌ی سنگین مرگ او همواره بر شهرک ارغوان سنگینی می‌کند. کتاب لالایی برای دختر مرده روایتی خطی ندارد و گذشته و حال در آن با یکدیگر ترکیب شده‌اند.

نشر افق این رمان پرافتخار حمیدرضا شاه‌آبادی را چاپ کرده است. این انتشارات اولین بار آن را در قطع پالتویی منتشر کرد؛ اما در سال 1395، قطعی جدید برای این کتاب در نظر گرفت و آن را با شکل و شمایلی دیگر، روانه‌ی بازار کرد.

جوایز و افتخارات کتاب لالایی برای دختر مرده

• قرار گرفتن در فهرست کلاغ سفید در سال 2008
• برنده‌ی لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره‌ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
• برگزیده‌ی چهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی کتاب برتر کودک و نوجوان
• بهترین رمان نوجوان فارسی دهه‌ی هشتاد به انتخاب 26 نویسنده و منتقد ادبیات نوجوان
• کتاب برگزیده‌ی جایزه‌ی شهید غنی‌پور
• اثر ویژه‌ی شورای کتاب کودک

نکوداشت‌های کتاب لالایی برای دختر مرده

• یک رمان تاریخی خوب از تاریخ عبور می‌کند و با زندگی امروز پیوند برقرار می‌کند و این ویژگی در کتاب لالایی برای دختر مرده دیده می‌شود. (معصومه انصاریان، منتقد ادبیات کودکان ونوجوانان)

• این کتاب حمیدرضا شاه‌آبادی به‌لحاظ تاریخی، فلسفی و جامعه‌شناختی نقاط ارزشمندی دارد. (شهرام اقبال‌زاده، منتقد ادبی)

کتاب لالایی برای دختر مرده برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب لالایی برای دختر مرده برای نوجوانان مناسب است. البته بزرگسالان نیز از خواندن این رمان حمیدرضا شاه‌آبادی نهایت لذت را خواهند برد.

در بخشی از کتاب لالایی برای دختر مرده می‌خوانیم

گاهی قرار گرفتن اتفاقی بعضی چیزها در کنار هم زندگی ما را تغییر می‌دهد. اگر آن روز من فقط چند ثانیه زودتر کتابم را توی کیفم گذاشته بودم، کارم به طبقه‌ی پنجم بلوک سیزده نمی‌کشید. اصلاً اگر کتابم را اشتباه برنداشته بودم فرقی نمی‌کرد که آن را سی ثانیه زودتر توی کیفم بگذارم یا دیرتر. زهره به فهیمه رحیمی علاقه داشت نه جان کریستوفر، اریش کستنر یا مرادی ‌کرمانی، برعکس من فهیمه رحیمی را دوست نداشتم. ولی آن روز کتابش توی کیفم بود و این همه چیز را تغییر داد. وگرنه من که سرم به کار خودم گرم بود. درسم را می‌خواندم و کاری به کار کسی نداشتم. اگر زهره و میرزاجعفرخان منشی‌باشی نبودند من همان شاگرد درس‌خوان مدرسه و دختر حرف‌گوش‌کن پدر و مادرم بودم. این‌ها زندگی‌ام را تغییر دادند. زهره با تعریف‌هایی که از حکیمه می‌کرد و میرزاجعفرخان با خاطراتش از دختران قوچان. هر بار می‌خواهم برنج بخورم یاد نقل میرزاجعفرخان می‌افتم. هر بار به پنجره‌های اطرافمان نگاه می‌کنم حکیمه را می‌بینم که از میان یکی از آن‌ها به پایین می‌پرد. دور خودش چرخ می‌خورد و نرسیده به زمین غیب می‌شود. هیچ اثری از او به جا نمی‌ماند. نه خاکستری موهای بلندش و نه قرمزی گل‌های پیراهن گشاد و براقش. به قول میرزاجعفرخان «دنیا دیگر به کامش نمی‌شود کسی که یک روز حال این بیچارگان را نظاره کند.»