معرفی و دانلود کتاب فارسی فی فن الالحان

معرفی کتاب فارسی فی فن الالحان

این اثر به مانند رساله موسیقی فارابی، بیشتر مباحث نظری و تعاریف و اصطلاحات موسیقایی را بیان داشته است. این کتاب کمک شایانی به پژوهشگران و دانشجویان حوزه تاریخ موسیقی خواهد داشت. فارغ از اینکه این کتاب یک اثر تاریخی درباره پیشینه موسیقی است، یک متن ادبی است که می‌تواند به نوعی زوایای موسیقایی را در آن سده تاریخی را بازگو کند.

از ادوار پُرشکوه تاریخ موسیقی ایرانِ پس از ساسانیان روزگار تیموریان است. در این روزگار، موسیقی به حدّی از مقبولیت و توجه برخوردار بود که کتب تاریخی و تذکره‌های این دوران، همچون اغانی ابوالفرج اصفهانی در قرن چهارم، مملو است از نام موسیقی‌دانان. پس از ظهور مولانا صفی‌الدین ارموی و تصنیف دو رساله الشرفیه و  الادوار، تحولی شگرف در علم موسیقی رخ داد. جایگاه و تأثیر این دو رساله در تاریخ موسیقی بدان حدّ است که بارها موسیقی‌دانان و مؤلفان آن‌ها را ترجمه، شرح، و نقد و بررسی کرده‌اند؛ کسانی همچون مولانا جلال‌الدین فضل‌الله العبیدی و مولانا سعدالدین کوچک و مولانا عمر تاج خراسانی و مولانا نصرالله قاینی ‌ـ‌که خواجه عبدالقادر مراغی در آثارش بدان‌ها اشاره می‌کند...

فهرست مطالب کتاب

مقدمة مصحّح
محتوای رساله
نسخه شناسی
مقدّمه // در بیان مباحث که شروع درین فنّ بر آن موقوف است و آن دو «مبحث» است
مبحث اول // در بیان حدّ [این] علم و موضوع آن
مبحث دوم // در بیان مبادی این علم؛ و آن دو قسم است:
قسم اول تعلق به علم هندسه دارد و قسم دوم از علوم متفرقه مأخوذ است
اما قسم اول
اما قسم دوم // مبادی متفرقه است
فنّ اول // در الحان
مقصد اول // در ذکر ادوار و آن دو «مورد» است.
مورد اول // در ذکر اجزای ادوار و آن دو «موقف» است
موقف اول // در ذکر اجزای بسیطة ادوار و آن نغمات است
موقف دوم // در بیان اجزای مرکّبه ادوار و آن دو «مرصد» است
مرصد اول // در ذکر ابعاد
مرصد دوم // در ذکر جموع
مورد دوم // در صورت ادوار و آن دو «مرصد» است
مرصد اول // در کیفیت ترتیب آن
مرصد دوم // در ذکر ادوار و آن دو «مطلب» است
مطلب اول // در ذکر جداولی که مشتمل بود بر ادوار
مطلب دوم // در اسماء دوایر مشهوره [و احوال آن] و آن دو «قول» است
قول اول // در اسمای دوایر
قول دوم // در تشارک نغم ادوار
مقصد دوم // در حکم آلات متداول و آن دو «مورد» است
مورد اول // ‌در ذکر آلات و دساتین
مورد دوم // در بیان کیفیت استخراج ادوار از طبقات عود
فنّ دوم // در ایقاع و آن دو «مقصد» است
مقصد اول // در اصول این فنّ
مقصد دوم // در ایقاعات جزوی
خاتمه // در بیان کیفیت مباشرت عمل و آن دو «مقصد» است
مقصد اول // در کلیات احوال عمل و آن دو «مورد» است
مورد اول // در کیفیت انتقالات
مورد دوم // در خواص شدود
مقصد دوم // در اعمال جزوی و آن مطلعی و مقطعی است
مطلع در ذکر کیفیت مباشرت عمل به ید
حواشی و تعلیقات جدول
اسامی ادوار در چهار رساله شرح ادوار مولانا مبارک شاه، کتاب فارسی فی فن الالحان، مقدمة‏الاصول اوبهی و رساله در موسیقی بنایی
کتابنامه
نمایه