معرفی و دانلود کتاب صوتی بهارستان

معرفی کتاب صوتی بهارستان

کتاب صوتی بهارستان نوشته‌ی عبدالرحمان بن احمد جامی، به تقلید از گلستان سعدی با نثری روان، ساده و مسجع، دربردارنده‌ی حکایات و پند و اندرزهای اخلاقی است.

عبدالرحمان جامی این کتاب را برای فرزندش که آن زمان در حال یادگیری مقدمات کلام عرب و قواعد فنون ادب بود، نگاشته و آن را تقدیم به پادشاه تیموری سلطان حسین بایقرا کرده است. بهارستان یک مقدمه، هشت روضه و یک خاتمه دارد و به سبک و سیاق گلستان سعدی و به تقلید از آن نوشته شده است.

این تقلید اغلب در موضوع، شیوه نگارش و قالب‌بندی کتاب، خود را نشان می‌دهد، هر چند تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند. در بهارستان سادگی، غلبه سخن منظوم، سجع فراوان و تکلف بیشتری دیده می‌شود. سعدی برای شرح و تفهیم عقاید و افکار خود از حکایات تاریخی، روایات و مطایبات بهره گرفته در صورتی که جامی تنها تجربیات، دانش، بینش و آمال خود را بیان کرده است.

کتاب بهارستان یا روضة‌الابرار و تحفة‌الابرار، نثری ساده و مسجع دارد که در برخی موارد رو به تکلف می‌آورد. در نثر بهارستان، صنایع بدیعی بسیاری از جمله تشبیه، تضاد، جناس و مراعات نظیر به چشم می‌خورد. علاوه بر این دسته صنایع ادبی، یکی دیگر از ویژگی‌های نثر بهارستان، استفاده از آیات قرآنی، احادیث، امثال و حکم، اشعار فارسی و عربی و کلمات و اصطلاحات عرفانی است.

بهارستان در قیاس با گلستان سعدی سخنان منظوم بیشتری دارد. با اینکه نثرش مسجع و گاهی متکلفانه است، با این حال سبک نگارش بهارستان از گلستان، حتی در بخش‌هایی که رنگ ادبی بیشتری دارد، ساده‌تر است.

نثر بهارستان انسجام و پختگی گلستان را ندارد و حجم آن تقریباً با گلستان برابر است. با وجود اینکه گلستان سعدی از نظر قالب و محتوای آن اصلی‌ترین منبع جامی در نگارش بهارستان بوده اما ظاهراً او از منابع دیگری چون تذکره‌های فارسی، مقامات عرفانی و تاریخ‌های مختلف نیز بهره گرفته است.

کتاب بهارستان با مقدمه نویسنده آغاز می‌شود که در آن هدف و انگیزه تألیف اثر بیان شده است. بهارستان به تقلید از گلستان هشت باب دارد. روضه نخستین به ذکر حکایت‌هایی درباره مشایخ صوفیه و بعضی از اسرار آن‌ها می‌پردازد. روضه دوم شامل موعظه‌ها و حکمت‌ها و حکایاتی مناسب مقام است.

روضه سوم اسرار حکومت را فاش کرده و حکایاتی از پادشاهان را نقل می‌کند. روضه چهارم درباره بخشش و بخشندگان است. روضه پنجم حال و احوال عشق و عاشقان را وصف می‌کند و روضه ششم دربردارنده مطایبات و لطایف و ظرایف است. روضه هفتم در شعر و بیان احوال شاعران گردآوری شده و آخرین روضه چندین حکایت از زبان و احوال جانوران است.

مضمون و محتوای اصلی این کتاب بیان مطالب اخلاقی عالی و دستورهای مفید برای شیوه بهتر زندگی است. قطعه‌های تاریخی آن بخش‌های سودمندی دارد که احوال شاعران و عارفان را بهتر و بیشتر روشن می‌کند. جامی در خاتمه کتاب مقالتی آورده که در آن ضمن پوزش از طولانی بودن کلام، باز هم به تقلید از سعدی بیان کرده که اشعار و منظومات کتاب، همگی از خود اوست.

در بخشی از کتاب صوتی بهارستان می‌شنویم:

در وزیدن نسایم ملاطفات و روایح مطایبات که غنچه لب‌ها را بخنداند و شکوفه دل‌ها را بشکافد.

از حضرت رسالت (علیه افضل الصلوات و اکمل التحیات) آرند که (فرموده‌ست) که مؤمن مزاح‌کن و شیرین‌سخن باشد و منافق ترش‌رو و گره بر ابرو و حضرت امیرالمؤنین علی - کرّم الله وجهه و رضی الله عنه - گفته است که هیچ باک نیست (اگر کسی) چندان مزاح کند که از حد بدخویی و دایره ترش‌رویی بیرون آید و رسول - صلی الله علیه و سلم - مر عجوزی را گفت که عجایز به بهشت در نیایند. این عجوزه به گریه درآمد. فرمود که خدای تعالی ایشان را جوان گرداند و خوب‌تر از آنچه بودند برانگیزد آنگه به بهشت برد و مر زنی را از انصار گفت: (از شوهر خود پرس) که در چشم وی سفیدی واقع است. آن زن به سرعت و اضطراب تمام (پیش شوهر خود رفت. شوهر از وی سبب اضطراب) پرسید. آنچه آن حضرت فرموده بودند باز گفت. گفت: راست فرمود، در چشم من سفیدی هست و سیاهی هست اما نه به بدی.

فهرست مطالب کتاب صوتی